Portal:Kultura

Nauki ścisłe i przyrodnicze • Geografia • Nauki społeczne i humanistyczne • Społeczeństwo • Kultura • Historia • Religia • Sport • Technika • Polska

Kultura w polskojęzycznej Wikipedii

W tym portalu, mimo, że do kultury materialnej można zaliczyć także technikę, a w szerszym ujęciu cały dorobek ludzkości, zdecydowaliśmy się na prezentację zagadnień związanych głównie z kulturą symboliczną. Niektóre obszary wiedzy (np. dotyczącej teatru) są jeszcze w Wikipedii ubogie, z tego względu zachęcamy do ich rozwijania. W tej chwili są tu wyeksponowane te dziedziny, które najbardziej zostały rozwinięte przez internautów. Jeżeli uważasz, że brakuje jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.

Po prawej stronie znajdują się kategorie poszczególnych dziedzin wiedzy. Zaprezentowane zostały też wyróżnione, głównie ze względu na jakość, artykuły oraz ilustracje.

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów.

Sztuka
Wyróżniony artykuł	Wyróżniona ilustracja
Azulejo – cienkie ceramiczne płytki, najczęściej kwadratowe, pokryte nieprzepuszczalnym i błyszczącym szkliwem. Powierzchnia azulejo jest jedno lub wielokolorowa, gładka lub z fakturą. Płytek azulejo używano jako elementów mozaik składających się z wielu, czasem ponad kilku tysięcy elementów, pokrywających całe ściany, oraz jako oddzielnych kompozycji dekoracyjnych. Motywy wykonywane z azulejo miały postać scen historycznych, mitologicznych, ikonografii religijnej, oraz całej gamy elementów dekoracyjnych zarówno geometrycznych jak i roślinnych. czytaj dalej	Witraż w kościele św. Barbary w miejscowości Kutná Hora upamiętniający wizytę Franciszka Józefa I w 1905
Portal:Sztuka Polecamy artykuły:     Medalowe artykuły: sztuka grecka w okresie archaicznym · sztuka grecka w okresie klasycznym · sztuka grecka w okresie hellenistycznym · wilk w kulturze · Azulejo     Dobre artykuły: Szał uniesień • Herb Bielska-Białej
Wikiprojekt:Sztuka współczesna Zapraszamy do współpracy:   · biblioteczka wikipedystów   · wikipedyści znający terminologię historii sztuki   · brakujące hasła z zagadnień sztuki   · ilustracje do użycia w artykułach   · ostatnio edytowane hasła   · artykuły wymagające weryfikacji

Najnowsze artykuły

Kategorie

Hasła podstawowe z dziedziny sztuki

Literatura
Wyróżniony artykuł	Wybrana grafika
Zabójstwo przy Rue Morgue (ang. The Murders in the Rue Morgue) – nowela napisana przez Edgara Allana Poego, opublikowana w czasopiśmie Graham's Magazine w roku 1841. Autor zaliczał ją do grupy jego historii analitycznych. Określana jest jako pierwszy utwór detektywistyczny. Podobne dzieła, poprzedzające jednak utwory Poego, to Panna de Scudery (1819) Ernsta Hoffmanna oraz Zadig (1748) Woltera. C. Auguste Dupin jest detektywem z Paryża, który decyduje się rozwiązać zagadkowe morderstwo dwóch kobiet w tym mieście, po tym jak podejrzany został już aresztowany. Wielu świadków było cytowanych w gazetach, że słyszeli podejrzanego, jednak każdy z nich uważał, że był to inny rodzaj głosu. Na miejscu zbrodni Dupin znajduje podejrzany włos, który zdaje się nie należeć do człowieka. Zamieszcza ogłoszenie w gazecie z zapytaniem, czy komuś nie zagubił się orangutan („Ourang-Outang"). Gdy odwiedza go marynarz, który odpowiedział na jego zapytanie, Dupin wyjaśnia, w jaki sposób ustalił, że to zwierzę jest prawdziwym „zabójcą” przy Rue Morgue. Postać Dupina jako pierwszego fikcyjnego detektywa była wykorzystywana w różnych literackich wymiarach, nawiązywano do niego choćby w kreacji przyszłych figur detektywistycznych, wliczając w to Sherlocka Holmesa i Herkulesa Poirot. Wiele późniejszych postaci wzorowanych było na modelu błyskotliwego detektywa stworzonego przez Poego. Sama postać Dupina pojawia się ponownie w Tajemnicy Marii Roget (ang. The Mystery of Marie Roget) oraz w Skradzionym liście (ang. The Purloined Letter). Czytaj więcej... Archiwum	= Nizami
Portal:Literatura Polecamy artykuły:     Medalowe artykuły: Stanisław Moskal (ur. 1935) · literatura szwedzkojęzyczna · Lolita · Arrakis (Diuna) · Giacomo Casanova · Victor Hugo · William Shakespeare · Antoni Lange · Leconte de Lisle · Henry Wadsworth Longfellow · Melchior Wańkowicz · Rudyard Kipling · Bjørnstjerne Bjørnson     Dobre artykuły: Wergiliusz · Piotr Starkowiecki · Weronika Rosati · Hobbit, czyli tam i z powrotem · Ferenc Molnár · Przegląd dzieł Williama Shakespeare’a · Sonety Williama Shakespeare’a · W poszukiwaniu straconego czasu · Bestia ludzka · Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego · Nędznicy · Pateryk Kijowsko-Pieczerski · Dzwony Bazylei · Pasażerowie z dyliżansu · Rok dziewięćdziesiąty trzeci · Oryginał Laury · Lawon Barszczeuski · Hella (Mistrz i Małgorzata) · Zabójstwo przy Rue Morgue · Nortowie · Statek śmierci · Dziennik Anny Frank · Nautilus (fikcyjny okręt) · Space Science Fiction Magazine · Władysław Szlengel · Teodor Prodrom · Sully Prudhomme · Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej (esej) · Stanisław Lem · Słońce też wschodzi · Sławamir Adamowicz · Sejm ptasi · Nautilus (fikcyjny okręt) · Sąd polubowny (komedia Menandra) · Natalla Babina · Odludek albo mizantrop · Menander · Matteo Maria Boiardo · Markijan Szaszkewycz · Literatura bizantyńska za panowania dynastii heraklijskiej 610-717 · Literatura bizantyńska epoki Laskarysów i Paleologów (1204–1453) · Literatura bizantyńska epoki Komnenów i Angelosów (1081-1204) · Literatura bizantyńska epoki justyniańskiej 527-610 · Lawon Barszczeuski · Kakashi Hatake · Jan Malalas · Gustav Wied · Górski wieniec · Fabijan Szantyr · Ernest Hemingway · Chrétien de Troyes · Agatiasz Scholastyk · John Ronald Reuel Tolkien · Galadriela · Rivendell · Ustrój polityczny Aten (Arystoteles)
Wikiprojekt:Literatura Zapraszamy do współpracy:   · biblioteczka wikipedystów   · wikipedyści znający terminologię literaturoznawczą   · brakujące hasła z dotyczące literatury   · ilustracje do użycia w artykułach   · ostatnio edytowane hasła   · artykuły wymagające weryfikacji

Najnowsze artykuły

Kategorie

Hasła podstawowe z dziedziny literatury Portale związane z literaturą: Komiks · Śródziemie · William Szekspir · Bibliologia

Muzyka
Wybrany wyróżniony artykuł	Wybrana grafika
Wybrany wyróżniony artykuł Margaret, także Gaja Hornby lub Maggie, właściwie Małgorzata Jamroży (ur. 30 czerwca 1991 w Stargardzie Szczecińskim) – polska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów piosenek, z wykształcenia projektantka mody. Od 2020 właścicielka wytwórni płytowej Gaja Hornby Records. Zadebiutowała na rynku fonograficznym w 2013 minialbumem All I Need. EP-ka promowana była przez singel „Thank You Very Much”, który notowany był na oficjalnych listach sprzedaży w Austrii, Niemczech i we Włoszech. Piosenka była także trzecim najlepiej sprzedającym się utworem w Polsce w 2013, za co ZPAV przyznał wokalistce wyróżnienie Cyfrowej Piosenki Roku. Laureatka wielu nagród muzycznych, takich jak MTV Europe Music Awards, Kids’ Choice Awards, Eska Music Awards czy SuperJedynki. Zdobyła też wiele nominacji, m.in. do Fryderyków, Wiktorów i Telekamer. Czytaj więcej... edytuj	Wybrana grafika Jarkko Aaltonen (Korpiklaani) edytuj
Portal:Muzyka Polecamy artykuły:     Medalowe artykuły: Vader · The Smashing Pumpkins · Behemoth · Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt · Smells Like Teen Spirit · Perfect Symfonicznie     Dobre artykuły: Good Charlotte · Ścianka · In Flames · AC/DC · Dies Irae (grupa muzyczna) · Queen · Nirvana · Sum 41 · Frontside · Meshuggah · Dimmu Borgir · Cradle of Filth · Supernature · Horse Rotorvator • Before and after Science • The Gift of Game • Californication (album) • One Hot Minute • London Calling • Blood Sugar Sex Magik • Evangelion (album) • The Apostasy • Impressions in Blood • Revelations • The Beast • Necropolis • Msza beatowa • Today • Hymn Państwowy Federacji Rosyjskiej • Dzwonek ręczny
Wikiprojekt:Muzyka i muzykologia Zapraszamy do współpracy:   · biblioteczka wikipedystów (rock progresywny, Muzyka poważna)   · wikipedyści znający terminologię muzyczną   · brakujące hasła z muzyki   · ilustracje do użycia w artykułach   · ostatnio edytowane hasła   · artykuły wymagające weryfikacji Portale muzyczne: Hip-hop · Metal · Eurowizja · Rock · Chopin

Najnowsze artykuły

Kategorie

Film
Wyróżniony artykuł	Wybrana ilustracja
Popiół i diament – polski dramat filmowy z 1958 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, zrealizowany na podstawie powieści Jerzego Andrzejewskiego pod tym samym tytułem. Akcja filmu toczy się w 1945 roku, tuż po zakończeniu II wojny światowej. Jego głównym bohaterem jest były żołnierz Armii Krajowej (AK), Maciek Chełmicki, który działając w podziemiu antykomunistycznym otrzymuje rozkaz likwidacji Szczuki, lokalnego sekretarza Polskiej Partii Robotniczej. Z biegiem czasu u Chełmickiego pojawia się coraz więcej wątpliwości. Wajda, przekładając na język filmu literacki pierwowzór Andrzejewskiego, zmienił zasadniczo sens utworu. Filmowy Popiół i diament nie jest wyrazem propagandy komunistycznej, przeciwnie – jego wiodącym tematem są rozważania nad tragicznym losem partyzantów z powojennego podziemia niepodległościowego. Po ponadtrzymiesięcznych zdjęciach film otrzymał od władz pozwolenie na rozpowszechnianie jedynie dzięki wstawiennictwu samego Andrzejewskiego. Chociaż nie został dopuszczony do konkursu głównego na festiwalu filmowym w Cannes, to na festiwalu w Wenecji nagrodzono go nagrodą FIPRESCI. Popiół i diament spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem krytyków zarówno w Polsce, jak i za granicą. Pomimo tego, że film skłaniał do dwuznacznych interpretacji, spowodował zarówno radykalny atak marksistowskich krytyków, a po latach – w początkach okresu transformacji – także krytykę ze strony ówczesnych publicystów, w powszechnej opinii zasłużył na miano arcydzieła polskiej szkoły filmowej. Odnajdywano w nim nawiązania do romantyzmu i symbolizmu, ekspresjonistyczną wizję świata oraz portret polskiej młodzieży okresu wojny. Po zagraniu roli w tym filmie, Zbigniew Cybulski był wielokrotnie porównywany do amerykańskiego symbolu buntu młodego pokolenia, aktora Jamesa Deana. Czytaj więcej... Archiwum	zoetrope Współczesna replika wiktoriańskiego zoetropu
Portal:Film Polecamy artykuły:     Listy na medal: Zaginione odcinki serialu Doktor Who · Medalowe artykuły: American Horror Story: Roanoke · Andrzej Wajda · Ant-Man (film) · Audrey Hepburn · Avengers: Koniec gry · Chciwość (film 1924) · Gary Cooper · Gregory Peck · If Day · Iron Man (film) · Iron Man 2 · Jack Warner · Judy Garland · Lana Turner · M.G. Ramachandran · Mohanlal · Popiół i diament (film) · Sharon Tate · Sherlock Holmes Baffled · Spider-Man: Homecoming · Spider-Man: Daleko od domu · Zakazane piosenki · Ziemia obiecana (film 1974)     Dobre artykuły: Aeroskop · Agnieszka Włodarczyk · Alfred Hitchcock · Amator (film 1979) · Andrzej Munk · Ava Gardner · Barwy ochronne · Carole Lombard · Christoph Clark · Black Maria · Carey Mulligan · Clark Gable · Danuta Szaflarska · Django (film 1966) · Django (film 2012) · Doktor Who - seria 8 (2014) · Elżbieta Czyżewska · Faraon (film) · Film dokumentalny · Hell Comes to Quahog · Humphrey Bogart · Ida (film) · James Cagney · James Stewart · Jerzy Hoffman · Jestem legendą · John Cena · Judith Barsi · Kanał · Katalin Karády · Kinematografia polska · Krótki film o zabijaniu · Krzysztof Kieślowski · Lee J. Cobb · Lista postaci serialu Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Lokator (film 1927) · Louis de Funes · Łatwa cnota · Marilyn Monroe · Michael Caine · Miś (film) · Monica Z · Nowa Fala (kino francuskie) · Nóż w wodzie · Ola Lilith · Opowieść wigilijna (Doktor Who) · Orzeł z gór · Panny z Wilka (film) · Pociąg (film 1959) · Podwójne życie Weroniki · Pokolenie · Potop (film 1974) · Przypadek (film) · Rachel McAdams · Radziecka szkoła montażu · Rękopis znaleziony w Saragossie (film) · Ring (film 1927) · Rocco Siffredi · Róża (film 2011) · Rzymskie wakacje · Samantha Reed Smith · Sanatorium pod Klepsydrą (film) · Sergio Leone · Spaghetti western · Steve Holmes · The Judy Garland Show · Urząd (film) · Urzeczona · Weronika Rosati · Więźniowie wyobraźni · Willi Münzenberg · Wojciech Jerzy Has · Wszystko na sprzedaż · Z punktu widzenia nocnego portiera · Zawrót głowy · Vivien Leigh · William B. Davis · Z punktu widzenia nocnego portiera · Zezowate szczęście · Złoty wiek (film 1930) · Zofia Nakoneczna
Wikiprojekt:Filmy Zapraszamy do współpracy:   · biblioteczka wikipedystów   · wikipedyści znający terminologię filmoznawczą   · brakujące hasła dotyczące kinematografii   · ilustracje do użycia w artykułach   · ostatnio edytowane hasła   · artykuły wymagające weryfikacji Portale filmowe: Gwiezdne wojny · Seriale animowane

Najnowsze artykuły

Kategorie

Fantastyka
Wyróżniony artykuł	Wybrana ilustracja
Beyond Good & Evil – komputerowa przygodowa gra akcji z 2003 roku, wyprodukowana i opublikowana przez Ubisoft na konsole PlayStation 2, Xbox, GameCube oraz komputery osobiste. Jej fabuła koncentruje się na przygodach Jade, biegłej w sztukach walki dziennikarki śledczej, która współpracuje z ruchem oporu, by odkryć sięgający całej planety spisek Obcych. Gracz kontroluje Jade oraz jej sojuszników, rozwiązując zagadki, walcząc z wrogami oraz zbierając dowody w postaci zdjęć fotograficznych. Michel Ancel, twórca serii Rayman, planował, iż Beyond Good & Evil będzie pierwszą częścią trylogii. Gra została wyprodukowana przez 30 pracowników Ubisoft Pictures pod kryptonimem Project BG&E, a jej proces produkcji trwał ponad trzy lata. Jednym z głównych celów obranych podczas produkcji gry było zapewnienie graczom zarówno sensownej opowieści, jak i sporej wolności poruszania się wewnątrz świata przedstawionego, choć Beyond Good & Evil przybiera względnie linearną strukturę. Podczas targów Electronic Entertainment Expo w 2002 roku gra została przyjęta negatywnie, co sprowokowało deweloperów, aby zmienić część mechaniki gry, w tym projekt postaci Jade. Ancel próbował także dostosować proces produkcji tak, aby gra była atrakcyjna dla potencjalnych konsumentów. Beyond Good & Evil spotkała się z powszechnym uznaniem. Krytycy gry chwalili jakość animacji, świat przedstawiony, fabułę oraz design, lecz krytykowali występujące w dziele Ancela problemy techniczne i system walki. Beyond Good & Evil została nominowana do nagrody Game Developers Choice Awards dla najlepszej gry roku 2004. Choć początkowo była uznawana za komercyjną porażkę, z upływem czasu stała się grą kultową. W 2011 roku na platformach Xbox Live Arcade oraz PlayStation Network ukazała się zremasterowana wersja Beyond Good & Evil, przystosowana do odbiorników telewizyjnych obsługujących rozdzielczość Full HD. Prequel dzieła Ancela, Beyond Good and Evil 2, jest w trakcie produkcji. Czytaj więcej...	Plakat do filmu Mumia z 1932 roku, którego reżyserem jest Karl Freund
Portal:Fantastyka Polecamy artykuły:     Medalowe artykuły: American Horror Story: Roanoke · Ant-Man (film) · Antoni Lange · Arrakis (Diuna) · Avengers: Koniec gry · Chrono Trigger · Doktor Strange · Half-Life 2 · Ico · Iron Man · Iron Man 2 · Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów · Lista postaci serialu Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Mirror’s Edge · Rewrite (gra komputerowa) · Rudyard Kipling · Spider-Man: Homecoming · Spider-Man: Daleko od domu · Strażnicy Galaktyki (film) · Strażnicy Galaktyki vol. 2 · Thor · Thor: Mroczny świat · Thor: Ragnarok · Victor Hugo · Wiedźmin · William Shakespeare · WandaVision     Dobre artykuły: Alone in the Dark · Batman (film 1989) · Beyond Good & Evil · Hobbit, czyli tam i z powrotem · Nortowie · John Ronald Reuel Tolkien · Galadriela · Rivendell · Amnesia: Mroczny obłęd · Another World · BioShock · Call of Duty: Ghosts · Day of the Tentacle · Doktor Who - seria 8 (2014) · Doktor Who – seria 10 (2017) · Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Dragon Age: Początek · Far Cry 3: Blood Dragon · Half-Life · Half-Life: Blue Shift · Half-Life: Opposing Force · Hearthstone · Icewind Dale II · Jedenasty Doktor · Jestem legendą · Kakashi Hatake · Kroniki Riddicka: Ucieczka z Butcher Bay · Little Big Adventure · Neverwinter Nights · Observer · Opowieść wigilijna (Doktor Who) · Peter Jackson’s King Kong · Podróż (gra komputerowa) · Podwójne życie Weroniki · Rayman · Rayman 2: The Great Escape · Rękopis znaleziony w Saragossie (film) · Sanatorium pod Klepsydrą (film) · Space Invaders · Space Science Fiction Magazine · Stanisław Lem · StarCraft: Ghost · Star Wars: Knights of the Old Republic · The Elder Scrolls IV: Shivering Isles · Wiedźmin 2: Zabójcy królów · Więźniowie wyobraźni · Wolfenstein: The New Order
Wikiprojekt:Fantastyka Zapraszamy do współpracy: brakujące hasła z fantastyki   · ilustracje do użycia w artykułach (science fiction i fantasy)   · ostatnio edytowane hasła   · artykuły wymagające weryfikacji

Najnowsze artykuły

Kategorie

Hasła podstawowe z dziedziny fantastyki Portale związane z fantastyką: Gwiezdne wojny · Gry fabularne · Fantasy · Śródziemie

Gry komputerowe
Wyróżnione artykuły
Artykuły na medal Dobre artykuły
Zapraszamy do współpracy w wikiprojekcie Gry komputerowe: brakujące hasła dotyczące gier komputerowych   · ilustracje do użycia w artykułach   · ostatnio edytowane hasła   · artykuły wymagające dopracowania

Nowe artykuły z ostatnich 30 dni

Kategorie