Portunoidea
| Portunoidea | |
| Rafinesque, 1815 | |
| Okres istnienia: kreda–dziś | |
 Liocarcinus holsatus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina |
Portunoidea |
Portunoidea – nadrodzina skorupiaków dziesięcionogich z infrarzędu krabów.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Kraby te mają płaski lub słabo wysklepiony karapaks o kształcie poprzecznie owalnym, prostokątnym, sześciokątnym lub zbliżonym do takowego. W obrysie jest on zwykle szerszy niż dłuższy, a najszerszy na wysokości ostatnich kolców przednio-bocznych. Frontalna krawędź karapaksu może być całobrzega lub kolczasta, a krawędzie przednio-boczne mogą mieć od zera do dziewięciu kolców. Niektóre gatunki mają na endopoditach pierwszej parzy szczękonóży płaty zwane z ang. portunid lobe. Parę odnóży wyposażoną w szczypce cechuje zwykle tęga budowa. Czasem pereiopody ostatniej pary mają owalne daktylopodity. Odwłok cechuje się zwykle niekompletnymi szwami między sternitami 4 i 5, 5 i 6, 6 i 7 oraz 7 i 8. U samca albo wszystkie segmenty odwłoka są ruchomo połączone albo te od 3. do 5. są scalone. Samca charakteryzuje również silnie zakrzywiona pierwsza para gonopodiów z haczykowatą nasadą. Wymienione cechy odnoszą się do Portunoidea zdefiniowanych w pracy Karasawy i Schweitzer z 2006[1].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
W systematyce dziesięcionogów De Grave'a i innych z 2009 do nadrodziny tej zaliczono 11 rodzin[2]:
- Carcinidae MacLeay, 1838
- Catoptridae Borradaile, 1902
- Geryonidae Colosi, 1923
- Macropipidae Stephenson & Campbell, 1960
- Pirimelidae Alcock, 1899
- Portunidae Rafinesque, 1815
- Thiidae Dana, 1852
- †Carcineretidae Beurlen, 1930
- †Lithophylacidae Van Straelen, 1936
- †Longusorbiidae Karasawa, Schweitzer & Feldmann, 2008
- †Psammocarcinidae Beurlen, 1930
Według bazy World Register of Marine Species należy tu 8 rodzin współczesnych[3]:
- Brusiniidae Števčić, 1991
- Carcinidae MacLeay, 1838
- Geryonidae Colosi, 1923
- Ovalipidae Spiridonov, Neretina & Schepetov, 2014
- Pirimelidae Alcock, 1899
- Polybiidae Ortmann, 1893
- Portunidae Rafinesque, 1815
- Thiidae Dana, 1852
W 2009 Schubart i Reuschel proponowali inną, opartą na analizach molekularnych klasyfikację w której do Portunoidea zaliczali 6 rodzin współczesnych[4]:
- Carcinidae MacLeay, 1838
- Geryonidae Colosi, 1923
- Pirimelidae Alcock, 1899
- Polybiidae Ortmann, 1893
- Portunidae Rafinesque, 1815
- Thiidae Dana, 1852
Karasawa i Schweitzer w 2006 zaliczali tu 4 rodziny[1]:
- †Carcineretidae Beurlen, 1930
- Geryonidae Colosi, 1923
- Mathildellidae Karasawa and Kato, 2003
- Portunidae Rafinesque, 1815
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Hiroaki Karasawa, Carrie E. Schweitzer. A new classi fi cation of the Xanthoidea sensu lato (Crustacea: Decapoda: Brachyura) based on phylogenetic analysis and traditional systematics and evaluation of all fossil Xanthoidea sensu lato. „Contributions to Zoology”. 75 (1/2), s. 23-73, 2006.
- ↑ Sammy De Grave, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong, Tin-Yam Chan, Keith A. Crandall, Peter C. Dworschak, Darryl L. Felder, Rodney M. Feldmann, Charles H. J. M. Fransen, Laura Y. D. Goulding, Rafael Lemaitre, Martyn E. Y. Low, Joel W. Martin, Peter K. L. Ng, Carrie E. Schweitzer, S. H. Tan, Dale Tshudy, Regina Wetzer. A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans. „Raffles Bulletin of Zoology”. Suppl. 21, s. 1–109, 2009.
- ↑ P. Davie, M. Türkay: Portunoidea Rafinesque, 1815. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ Christoph D. Schubart, Silke Reuschel: Chapter 27. A Proposal for a New Classification of Portunoidea and Cancroidea (Brachyura Heterotremata) Based on Two Independent Molecular Phylogenies. W: Decapod Crustacean Phylogenetics. Joel W Martin, Keith A Crandall, Darryl L Felder (red.). CRC Press, 2009, s. 533–549. DOI: 10.1201/9781420092592-c27. ISBN 978-1-4200-9258-5.