Postoliska
52°26′54″N 21°27′56″E/52,448333 21,465556| wieś | |
 Kościół parafialny św. Stanisława Biskupa i Męczennika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1290[2] |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
05-240[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WWL |
| SIMC |
0521822[4] |
Położenie na mapie gminy Tłuszcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego  | |
| 52°26′54″N 21°27′56″E/52,448333 21,465556[1]
| |
Postoliska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Tłuszcz[5][4].
Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiej województwa mazowieckiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława w Postoliskach[7].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0521839 | Fiukały | część wsi |
| 0521845 | Kazimierzówka | część wsi |
| 0521851 | Kurówka | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Postoliska to jedna z najstarszych wsi i parafii w dzisiejszym powiecie wołomińskim. W XVI wieku właścicielem wioski był Andrzej Postolski. Miejscowość rozwijała się wtedy o wiele lepiej niż ówczesny Tłuszcz, a nawet Wołomin i pełniła funkcję osady targowej. W tym czasie, najprawdopodobniej ok. 1531 r.[8], powstała parafia, która jednak szybko upadła z nieznanych przyczyn. Ponowna erekcja i budowa kolejnego kościoła drewnianego miała miejsce w 1540 r. Kościół fundował Stanisław Dąbrowski – kanonik wileński i pułtuski oraz jego brat Andrzej[9]. Kościół zniszczony w czasie potopu szwedzkiego 1655-1660. Odbudowany przed 1699 i poświęcony przez biskupa Załuskiego[9] przetrwał aż do 1920 kiedy został rozebrany i w latach 1913–1919 pobudowano obecny kościół murowany, neogotycki, wg projektu architekta Hugona Kudera[10].
1 stycznia 2009 część wsi Postoliska z miejscowością Zakrzewie (w sumie 10,14 ha należące do obrębu ewidencyjnego Postoliska) włączono do Tłuszczu[11].
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Neogotycka świątynia w Postoliskach, pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, jest bazyliką, czyli typem kościoła o podziale trójnawowym. Wieża, czworoboczna w podstawie, wyżej przechodzi w ośmiobok. Wewnątrz kościoła uwagę przykuwają pochodzące z XVIII wieku ołtarze boczne. Jeden z nich zawiera obraz „Serce Jezusa” autorstwa A. Kowalskiego z 1921 r. i obraz „ Trójcy Świętej” nieznanego autora z XVIII wieku. Duże wrażenie na wiernych odwiedzających świątynię robi niewątpliwie dzieło „Anioł na cmentarzu”. Autorstwo obrazu często jest błędnie przypisywane Miłoszowi Kotarbińskiemu, w rzeczywistości autorem był jego kuzyn Wilhelm Kotarbiński. W kościele znajdują się zabytkowe krucyfiksy, monstrancje i konfesjonał z XVII wieku.
W parafii przechowuje się również księgi metrykalne sięgające do 1651 roku. Akta były prowadzone w języku łacińskim, a od czasu Powstania Styczniowego w języku rosyjskim.
W latach osiemdziesiątych XX w. została dokończona budowa 64-metrowej wieży, przerwana po wybuchu pierwszej wojny światowej.
Kościół został wpisany do rejestru zabytków pod nr rej.: A-1049 z 20.12.2011.[12]
Historyczne znaczenie ma także parafialny cmentarz. Znajdują się tam m.in. klasycystyczny nagrobek Mateusza Murawskiego z 1855 r., groby dziedziców Koskowskich i Wincentyny Karskiej – ostatniej właścicielki dóbr Chrzęsne.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 109043
- ↑ Wieś Postoliska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-04-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 956 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Wojciech Świątkiewicz, Tygodnik Katolicki Niedziela - Kościół z miliona cegieł, „Niedziela”, 37/2004, www.niedziela.pl [dostęp 2017-05-16] (pol.).
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VIII, s. 850, dir.icm.edu.pl, 1887 [dostęp 2017-05-03].
- ↑ Kielak Stanisław: Tłuszcz, wieś - osada - miasto 1447 - 1980. Stowarzyszenie Rodu Kielaków "Siewba", s. 20. ISBN 978-83-935123-0-0.
- ↑ Dz.U. z 2008 r. nr 137, poz. 860
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzitwa, Zestawienia zabytków nieruchomych [online], www.nid.pl [dostęp 2017-04-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Postoliska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 850.
- http://www.zspostoliska.szkolnastrona.pl/p,1,strona-startowa Zespół Szkół w Postoliskach
- http://parafiapostoliska.pl Parafia Postoliska
- Siedziba gminy: Tłuszcz
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Osada | |
| Części miasta | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
| Zniesiona osada leśna |
