Proleonhardella tarensis
Proleonhardella tarensis | |
Ćurčić et Pavićević, 2021 | |
A: widok grzbietowy, B: powierzchnia przedplecza, C: żeberko śródpiersia, D: powierzchnia pokryw, E: edeagus, F: lewa paramera, G: lewy gonostylik, H: spermateka, I: ósmy sternit odwłoka samicy | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Plemię | |
Podplemię | |
Rodzaj | |
Podrodzaj |
Proleonhardella (Proleonhardella) |
Gatunek |
Proleonhardella (Proleonhardella) tarensis |
Proleonhardella tarensis – gatunek chrząszcza z rodziny grzybinkowatych i podrodziny zyzkowatych. Endemiczny dla serbskiej części Gór Dynarskich.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2021 roku przez Srećkę Ćurčicia i Dragana Pavićevicia na łamach „European Journal of Taxonomy”. Jako lokalizację typową wskazano górę Tara w Kaluđerskim Bare w gminie Bajina Bašta na zachodzie Serbii. Epitet gatunkowy pochodzi od tejże lokalizacji[1].
W obrębie rodzaju P. tarensis umieszczona została w podrodzaju nominatywnym. Jako przypuszczalnie najbliżej spokrewnione z nią gatunki wymienia się bałkańskie P. hirtella, P. neumanni oraz P. weiratheri[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o stosunkowo wydłużonym, owalnym w zarysie, błyszcząco rudobrązowym, żółto owłosionym, delikatnie punktowanym ciele osiągającym od 2,2 do 2,3 mm w przypadku samców i około 2,4 mm w przypadku samic[1].
Krótka, niewiele dłuższa niż szeroka, całkowicie bezoka głowa ma wykształcone żeberko potyliczne, sterczące owłosienie i mikrorzeźbę w postaci siateczki o małych, izodiametrycznych oczkach. Długie i cienkie, ku szczytom rozszerzające się i rozpłaszczające czułki mają człon drugi dłuższy niż poprzedni, człony od trzeciego do szóstego wąskie i drobne, człon siódmy odwrotnie podługowato-jajowaty, człon ósmy o połowę od niego krótszy, owalny u samców i kulisty u samic, człony dziewiąty i dziesiąty nieco dłuższe niż szerokie i ku szczytom rozszerzone, a człon ostatni jajowaty[1].
Niemal dwukrotnie szersze niż dłuższe, najszersze przed nasadą, a u nasady około dwukrotnie szersze niż na przedniej krawędzi przedplecze ma nieco wypukły brzeg przedni, wydatne i wyokrąglone kąty przednie, łukowate brzegi boczne z prawie równoległymi odcinkami przednasadowymi, wydatne, ostre i ku tyłowi skierowane kąty tylne oraz prawie prosty brzeg tylny. Owłosienie przedplecza jest pokładające się, a mikrorzeźba ma formę izodiametrycznej siateczki o dużych oczkach. Trójkątna tarczka ma niewielkie wymiary. Ponad dwuipółkrotnie od przedplecza dłuższe, w zarysie podługowato-jajowate pokrywy mają zaokrąglony szczyt oraz podobne tym na przedpleczu owłosienie i mikrorzeźbę. Brak jest na nich rzędów przytarczkowych. Śródpiersie cechuje się wysokim i zaopatrzonym w ząbek wierzchołkowy żeberkiem o wypukłym brzegu przednim i prostym tylnym. Długie i cienkie odnóża pokrywa owłosienie, a po bokach goleni ponadto obecnych jest kilka kolców. Przednia para odnóży ma czteroczłonowe, u samca rozszerzone stopy[1].
Odwłok ma całkowicie zasłonięte przez pokrywy pygidium. U samicy ósmy jego sternit jest duży, szerszy niż dłuższy i opatrzony wąskim wyrostkiem przednim. Genitalia samicy mają małą, haczykowatą z niemal kulistym wierzchołkiem spermatekę oraz wydłużone, wyprostowane gonostyliki z trzema szczecinkami wewnętrznymi, jedną zewnętrzną i jedną szczytową. Genitalia samca cechują się edeagusem o dużej i zaopatrzonej w prawie trójkątny wyrostek bazalny nabrzmiałości nasadowej oraz długim i cienkim, w widoku bocznym dystalnie bardziej zakrzywionym niż proksymalnie płacie środkowym z bokami prawie równoległymi, po czym przedwierzchołkowo lekko roszerzonym, a następnie zwężonym ku trójkątnemu szczytowi. Paramery są dłuższe od płata środkowego, cienkie, lekko u nasady zakrzywione, odsiebnie dość proste, przedwierzchołkowo rozszerzone i dalej zwężone ku skierowanym dowewnętrznie i odgiętym dobrzusznie wierzchołkom[1].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek palearktyczny, endemiczny dla serbskiej części Gór Dynarskich, znany tylko z dwóch jaskiń w górze Tara w gminie Bajina Bašta. Troglobiont spotykany w głębokich partiach położonych wśród lasów iglastych jaskiń na wysokości od 860 do 1080 m n.p.m.[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Srećko Ćurčić, Dragan Pavićević, Nikola Vesović, Maja Vrbica, Miloš Kuraica, Djordje Markovic, Matija Petkovic, Vladimir Lazovic, Dejan Pantelić, Fabrizio Bosco. On the diversity of subterranean beetles of the Dinarides: new leiodid taxa (Coleoptera: Leiodidae) from Serbia. „European Journal of Taxonomy”. 782 (1), 2021. DOI: 10.5852/ejt.2021.782.1589.