Ratusz gminy Ligota
 Budynek od strony ulicy Piotrowickiej (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Piotrowicka 83, |
| Typ budynku |
siedziba urzędu; późn. bud. opieki zdrowotnej |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
3+1 |
| Ukończenie budowy |
I ćw. XX w. |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°13′49,5″N 18°58′17,1″E/50,230417 18,971417
| |
Ratusz gminy Ligota – budynek będący pierwotnie siedzibą urzędu gminy Ligota, znajdujący się przy ulicy Piotrowickiej 83 w Katowicach, w granicach dzielnicy Ligota-Panewniki. Gmach wzniesiono w pierwszym ćwierćwieczu XX wieku w stylu modernizmu, a swoją pierwotną funkcję pełnił do 1924 roku. W okresie powojennym stał się on siedzibą placówek opieki medycznej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zanim powstał budynek przy ulicy Piotrowickiej 83, siedzibą urzędu gminy Ligota był gmach przy ulicy Franciszkańskiej 25. Był on jednocześnie pierwszą siedzibą urzędu gminy[1]. Nowy gmach ligockiego ratusza został wzniesiony w pierwszym ćwierćwieczu XX wieku[2]. Powstał on w środkowej części Ligoty, na zachód od głównej linii kolejowej, u zbiegu drogi do Piotrowic (późniejsza ulica Piotrowicka) i osi zabudowy wiejskiej (późniejsza ulicy Książęca). Po przeciwnej stronie ulicy działała wówczas restauracja oraz fabryka chemiczna[3]. Urząd w nowym gmachu funkcjonował w latach międzywojennych[1], a pełnił on swoją pierwotną funkcję do 1924 roku, kiedy to Ligotę włączono do Katowic, stając się ich częścią[4].
W gmachu tym następnie zaczął funkcjonować komisariat Policji Państwowej[5][1], a siedzibą policji budynek był także w czasach niemieckiej okupacji Polski podczas II wojny światowej[6].
Zaraz po II wojnie światowej, początkowo w budynku ligockiego ratusza ulokował się ligocki komitet PZPR[7], a w późniejszym okresie zaczęły tu funkcjonować placówki opieki zdrowotnej[8]. W 1996 roku w gmachu funkcjonował Zespół Opieki Zdrowotnej[9], a pod koniec 2023 roku było zarejestrowanych 14 podmiotów gospodarczych w systemie REGON z siedzibą przy ulicy Piotrowickiej 83 – wszystkie z nich związane z opieką zdrowotną[10].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Ratusz gminy Ligota to budynek zakładu opieki medycznej, a pierwotnie siedziba urzędu gminy Ligota, położony w Katowicach przy ulicy Piotrowickiej 83, na terenie dzielnicy Ligota-Panewniki[2].
Gmach reprezentuje styl modernizmu. Jest to obiekt murowany z cegły i tynkowany, zwieńczony dachem mansardowym, z półkopułami[9], kryty dachówką[11]. Liczy 3 kondygnacje nadziemne i 1 podziemną. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 362 m²[2]. Od frontu na budynku znajdują się podcienia na filarach, nad nim balkon z murowaną balustradą, a po bokach wieloboczne ryzality zwieńczone półkoliście. Fasada zwieńczona jest wielobocznym szczytem. Z tyłu budynku znajduje się półkolisty ryzalit, a także balkony[9][11].
Budynek wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, a dodatkowo objęty jest ochroną w strefie ochrony konserwatorskiej ustanowionej na mocy przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej: Jak wyglądała Ligota 100 lat temu?. edus.ibrbs.pl. [dostęp 2023-12-20]. (pol.).
- ↑ a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-12-20]. (pol.).
- ↑ Kasprzyk 1996 ↓, s. 50.
- ↑ Płonka 2015 ↓, s. 5.
- ↑ Płonka 2015 ↓, s. 7.
- ↑ Płonka 2010 ↓, s. 172.
- ↑ Płonka 2010 ↓, s. 209.
- ↑ Kris Rawa: Byłe ratusze, byłych gmin – na przykładzie dzielnicy Ligota-Panewniki. gryfny.wordpress.com, 2016-12-31. [dostęp 2023-12-20]. (pol.).
- ↑ a b c Kasprzyk 1996 ↓, s. 162.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-12-20]. (pol.).
- ↑ a b UCHWAŁA NR X/152/11 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie uchwalenia: miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w rejonie ulicy Kijowskiej, Książęcej i Ligockiej w Katowicach., Katowice, 30 maja 2011, s. 16 [dostęp 2023-12-20] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maria Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Ligota. Tom I Tekst, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1996 (pol.).
- Grzegorz Płonka (red.), Zarys dziejów Ligoty i Panewnik: od zarania do czasów współczesnych, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 2010, ISBN 978-83-7164-621-8, OCLC 670291340 (pol.).
- Grzegorz Płonka (red.), Przewodnik po Ligocie i Panewnikach, Katowice: Rada Jednostki Pomocniczej nr 6 Ligota-Panewniki, 2015 (pol.).