Samocice
50°16′02″N 20°51′01″E/50,267222 20,850278| wieś | |
 Kanał Zyblikiewicz w Samocicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
689[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
33-220[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KDA |
| SIMC |
0813252 |
Położenie na mapie gminy Bolesław  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego  | |
| 50°16′02″N 20°51′01″E/50,267222 20,850278[1]
| |
Samocice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Bolesław.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Górki, Łęka od Kanny, Łęka Wiślana, Macoszyn, Nowa Wieś, Rynek, Ulica, Ulica Rybacka, Wielkie Błonie[4].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona na prawobrzeżnym Powiślu – części Niziny Sandomierskiej, w województwie małopolskim, powiecie dąbrowskim, w gminie Bolesław. Od północnej strony wsi rzeka Wisła stanowi jej naturalną granicę z województwem świętokrzyskim (wieś Łęka i Podraje w gminie Nowy Korczyn). Najbliższe drogowe połączenie wsi z lewobrzeżną Wisłą znajduje się:
w górę biegu Wisły we wsi Borusowa (około 6 km) – most (do 14 grudnia 2020 połączenie promowe),
w dół biegu Wisły w Szczucinie (około 23 km) – most.
Około 2 km na zachód od centrum wsi przebiega droga wojewódzka nr 973 z Tarnowa do Buska-Zdroju. Przez wieś przepływa Kanał Zyblikiewicza.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Założenie osady nastąpiło najprawdopodobniej w XIII wieku. Wzmianki o istnieniu wsi Samocice pojawiają się za czasów Jana Długosza. W XV wieku wieś nosiła nazwę Samoczyce. Według przekazów, nazwa Samocice związana jest z rzeką Wisłą, która przepływa na granicy wsi, a w przeszłości przepływała przez jej tereny i pochodzi od słów; sama/samo-cice/ciece/ciecze, opisujących swobodny przepływ wody w tej rzece. W 1424 roku Samocice otrzymały prawa niemieckie. W połowie XV wieku Samocice, jako własność królewska, miały pięć majątków, z których pleban w Bolesławiu pobierał kolędę, a dziesięcinę snopową płacono biskupowi krakowskiemu. W końcowych latach XIX wieku, Samocice liczyły 172 domostwa i ok. 974 mieszkańców. W okresie tym największa posiadłość ziemska należała do hrabiego Potockiego. Aktualnie wieś jest nadal największą wsią pod względem liczby mieszkańców gminy Bolesław, i liczy ok. 700 mieszkańców.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].
- Dom grodzki.
Inne[edytuj | edytuj kod]
We wsi istnieje szkoła podstawowa, której powstanie, najpierw jako szkoły jednoklasowej datuje się na rok 1888. Wcześniej, w latach 1882–1884 i jeszcze później w roku 1886 działała tutaj tzw. szkółka zimowa, usytuowana w budynku, który stał na miejscu dzisiejszej plebanii. W owej szkółce miejscowe dzieci nauczał podówczas Jakub Bojko. Działa tutaj również OSP[6], która swoje 100-lecie obchodziła 7 lipca 2008 roku. Wieś tworzy własną parafię pod wezwaniem św. Bartłomieja, jako jedną z dwóch w gminie (istnieje również parafia w Bolesławiu), wraz z własnym cmentarzem, usytuowanym w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120617
- ↑ Strategia Rozwoju Gminy Bolesław [online], Urząd Gminy Bolesław, 2008, s. 7 [dostęp 2010-06-18].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1148 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-21].
- ↑ Jednostki OSP [online], Komenda Powiatowa PSP w Dąbrowie Tarnowskiej [dostęp 2018-06-13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- dane geograficzne
- Mapy topograficzne Polski w skali 1:10 000
- Przetarg na remont kanału Zyblikiewicz
- Google Maps
- dane historyczne
- Jan Długosz: Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae
- Jan Długosz: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis
- dane inne
- szkoła podstawowa
- historia nauczania na terenie wsi. spsamocice.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-17)].
- Informacje o parafii na stronie diecezji tarnowskiej. samocice-wiz.diecezja.tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-13)].
- Samocice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 252.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
_COA.svg)