Skórzyno

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skórzyno
wieś
Ilustracja
Resztki zabudowań folwarcznych
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Główczyce

Liczba ludności (2018)

143[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-220[3]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0744670

Położenie na mapie gminy Główczyce
Mapa konturowa gminy Główczyce, w centrum znajduje się punkt z opisem „Skórzyno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Skórzyno”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Skórzyno”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Skórzyno”
Ziemia54°38′07″N 17°21′43″E/54,635278 17,361944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Skórzyno (kaszb. Skòrzëno[4], niem. Schorin[5]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce. W integralny skład wsi wchodzi jej część Borek Skórzyński oraz przysiółek Zagórne[6][7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miejscowości, wzmiankowana po raz pierwszy w formach Scureno, Zurzino w 1281, ma pochodzenie słowiańskie. Co do jej charakteru wysunięto następujące hipotezy etymologiczne:

  • nazwa topogeraficzna od przymiotnika *skorъ „szybki, prędki” z formantem -ino, najpewniej w odniesieniu do przepływającego przez miejscowość Główczyckiego Strumienia (dopływ Pustynki)[8]
  • nazwa dzierżawcza od nazwy osobowej Skorz z formantem -ino[8].

Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Skʉ̀ɵ̯řänɵ wraz z nazwami mieszkańców – zarówno z pominiętym formantem -än-: Skʉ̀ɵ̯řȯu̯n, Skʉ̀ɵ̯řȯu̯nkă „skórzynianin, skórzynianka” jak i w postaci pełnej: Skʉ̀ɵ̯řäńȯu̯n, Skʉ̀ɵ̯řäńȯu̯nkă „ts.”[9]. Niemiecka nazwa Schorin jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[8]. Polska nazwa Skórzyno w miejsce oczekiwanej *Skorzyno jest wynikiem niedokładnej resubstytucji nazwy niemieckiej z adideacją do nazwy osobowej Skóra[8].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Skórzëno[10].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Stara osada rolnicza Kaszubów, wymieniona po raz pierwszy w 1281 roku[11]. Tego samego roku osada została przekazana przez księcia Mściwoja II klasztorowi norbertanek w Słupsku[12]. W 1315 roku wieś została darowana jako lenno Kazimierzowi Święcy, przez Waldemara Wielkiego[12]. W kolejnych latach wieś została lennem rodu von Stojentin, później w 1523 roku wzmiankowany był „Jurgen Stoientyn to Scharin”[12]. W 1784 roku poza szlachtą posługującą się głównie językiem niemieckim, wśród lokalnej ludności powszechny był jeszcze język kaszubski[12]. Poprzez małżeństwo Rozalii von Stojentin z Akselem von Bonin, Skórzyno przeszło do tej rodziny i do 1945 roku pozostawało jej własnością, a ostatnim dziedzicem dóbr w Skórzynie był Karl-Oskar von Bonin[12]. We wsi znajduje się klasycystyczny dwór zbudowany około 1870 roku, z centralną facjatą i czterokolumnowym gankiem[13], otoczony parkiem krajobrazowym ze starodrzewiem, pochodzące z tego samego czasu zabudowania folwarczne[14].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123965
  2. ↑ Gmina w liczbach [online], glowczyce.dt.pl (pol.).
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1173 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 149 (pol.).
  5. ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3
  6. ↑ Dziennik Ustaw 2013 r. poz. 200 [online], dziennikustaw.gov.pl [dostęp 2023-12-12].
  7. ↑ Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-12-12].
  8. ↑ a b c d Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 100.
  9. ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1519.
  10. ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 220, ISBN 978-83-62137-50-3.
  11. ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 239, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  12. ↑ a b c d e POWIAT SŁUPSKI [online], web.archive.org, 2011 [dostęp 2023-12-21] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-01].
  13. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 237, ISBN 978-83-7495-133-3.
  14. ↑ Tomasz Urbaniak: historia Skórzyna. 2004. [dostęp 2010-08-31]. (pol.).
Gmina Główczyce
Wsie
Kolonie
Osady
Osada leśna
Części wsi
Inne miejscowości

Herb gminy Główczyce

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Skórzyno&oldid=72550753”