Stamen Grigorow
 Stamen Grigorow ok. 1918 roku | |
| Data i miejsce urodzenia |
1878 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1945 |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
Stamen Gigow Grigorow (bułg. Стамен Гигов Григоров; ur. 27 października 1878 w Studenem izworze, zm. 27 października 1945 w Sofii) – bułgarski lekarz, bakteriolog, odkrywca bakterii Lactobacillus delbrueckii ssp. bulgaricus.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się we wsi Studen izwor niedaleko miasta Tryn[1]. Okolice te znane są w Bułgarii ze smacznych jogurtów[2]. Stamen po ukończeniu męskiego liceum w Sofii studiował w Montpellier we Francji nauki przyrodnicze[1]. Studia kontynuował w Genewie, gdzie poznał mikrobiologa prof. Léona Massola[1]. Stamen Grigorow został jego asystentem i mógł korzystać z dobrze wyposażonego laboratorium profesora[1]. Pracował nad wyjaśnieniem zjawiska fermentacji mleka[1]. W 1905 roku wyizolował bakterie odpowiedzialne za powstawanie bułgarskiego jogurtu. W dalszych badaniach rozróżnił bakterie w kształcie pałeczek i kuliste kwasu mlekowego, pisząc że „składa się z jednej bakterii w kształcie prętów i jednej kulistej bakterii kwasu mlekowego”[3]. W 1907 roku Sigurd Orla-Jensen nadał kulistym bakteriom nazwę Streptococcus thermophilus, a drugim nadano nazwę Bacillus bulgaricus[3]. Na cześć jego odkrywcy później zmieniono ją na Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus Grigoroff 1905[3]. Korzystając z zaproszenia Ilji Miecznikowa, dyrektora Instytutu Pasteura w Paryżu, rosyjskiego emigranta i bakteriologa, miał możliwość przedstawić swoje odkrycie innym naukowcom[1]. Wyniki jego badań zdobyły uznanie, a w prasie naukowej pojawiły się liczne publikacje na ten temat[2]. Po zrobieniu doktoratu, Grigorow wrócił do Bułgarii, gdzie pracował jako lekarz i kierował szpitalem w Trynie[2]. Prowadził też badania nad leczeniem gruźlicy i innych chorób płuc[2]. W 1906 roku opracował własną szczepionkę przeciw gruźlicy, ale wcześniej zostało przedstawione francuskie odkrycie – szczepionka BCG[3]. W 1912 roku podczas wojny bałkańskiej pracował jako lekarz polowy. Podczas I wojny światowej Stamen Grigorow był dowódcą szpitala polowego w pobliżu Petricza[1]. Został odznaczony Orderem Waleczności i bułgarskim złotym medalem Czerwony Krzyż[3]. Zmarł w Sofii w 1945 roku[2][3].
Muzeum[edytuj | edytuj kod]
W pobliżu domu bułgarskiego naukowca w Studenem izworze, w gminie Tryn, 29 czerwca 2007 otwarto muzeum jogurtu. Specjalne miejsce na wystawie zostało poświęcone pamięci dr. Stamena Grigorowa – odkrywcy bakterii Lactobacillus bulgaricus[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g В България не вярват, че Стамен Григоров е открил бацила на киселото мляко, питат в Женева, „www.24chasa.bg” [dostęp 2018-05-26].
- ↑ a b c d e Odkrycie bakterii jogurtowej [online], zdrowyjogurt [dostęp 2018-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-27].
- ↑ a b c d e f Стамен Григоров – ученият познал младостта [online], new.bg-history.info [dostęp 2018-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-28].
- ↑ Как българинът Стамен Григоров откри бактерията за киселото мляко, „Агроновините”, 19 marca 2017 [dostęp 2018-05-26] (bułg.).