Trzebule
51°57′26″N 15°14′57″E/51,957222 15,249167| wieś | |
 Ruiny trzebulskiego pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-627[2] |
| SIMC |
0909153 |
Położenie na mapie gminy Dąbie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
| 51°57′26″N 15°14′57″E/51,957222 15,249167[1]
| |
Trzebule (niem. Treppeln)[3] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dąbie.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
O tutejszych dobrach pierwsze informacje pochodzą z XV wieku[3]. Około 1500 roku odnotowano osiadłych we wsi Bornsdorfów. Dokonali oni sprzedaży czynszów oraz dochodów[4][3]. Następnymi właścicielami majątku była rodzina von Knobelsdorff, a dobra od tej rodziny w 1664 zakupili Marwitzowie. Pod patronatem Dietricha von der Marwitza w 1670 roku zbudowano we wsi kościół. W późniejszym okresie często zmieniali się właściciele dóbr trzebulskich, a byli wśród nich Christian Otto von Gröben i rodzina Żychlińskich[5][3]. Właścicielem dóbr w latach 70 XIX wieku był generał kawalerii baron von Rheinbaben i w tym czasie we wsi pracowała fabryka krochmalu, młyn parowy i wodny oraz cegielnia. W 1900 roku osiedlił się tu baron von Finckenstein, a rodzina Finckensteinów prawdopodobnie władała majątkiem trzebulskim do II wojny światowej[3].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela z XVII wieku,
- zespół pałacowy, z połowy XIX wieku:
- pałac zbudowano w trzeciej ćwierci XIX stulecia[7][3]. Neoklasycystyczny na zrębach starszej budowli, której relikty zachowały się jeszcze w pałacowych piwnicach. Jest parterową podpiwniczoną budowlą zbudowaną na planie podkowy. Posiada piętrowy ryzalit umieszczony w elewacji frontowej oraz dwuspadowy dach[3]. Po II wojnie światowej budynek pałacu znajdował się w zarządzie państwowego gospodarstwa rolnego i przez wiele lat pełnił funkcje mieszkalne. Od dłuższego czasu jest nieużytkowany i ulega postępującej dewastacji[3],
- budynki gospodarcze,
- park z sadem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141062
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1311 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g h Garbacz 2011 ↓, s. 224.
- ↑ Wynika to z treści jednego z dokumentów z 1513 roku
- ↑ Rodzina na miejscowym cmentarzu w 1802 roku zbudowała okazały grobowiec
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 12. [dostęp 2013-01-22].
- ↑ Prawdopodobnie zbudowany z inicjatywy rodziny Żychlińskich
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 224-225. ISBN 978-83-919914-8-0.
