Uściąż

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Uściąż
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

opolski

Gmina

Karczmiska

Liczba ludności (2021)

454[2][3]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-120[4]

Tablice rejestracyjne

LOP

SIMC

0382935[5]

Położenie na mapie gminy Karczmiska
Mapa konturowa gminy Karczmiska, u góry znajduje się punkt z opisem „Uściąż”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Uściąż”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Uściąż”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Uściąż”
Ziemia51°17′22″N 21°59′32″E/51,289444 21,992222[1]

Uściążwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Karczmiska[5][6].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo w gminie Karczmiska[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 466 mieszkańców[8].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Uściąż, wieś w dokumentach źródłowych występuje w roku 1434 jako „Vszczancs”, 1477 „Vsczyandz”, 1470-80 „Usczacz”, 1488 „Usczyancz”, 1501 „Wsczacz”, 1529 „Vscyądz”, położona w kierunku południowo-wschodnim 5 km od Kazimierza Dolnego. Historycznie położona w powiecie lubelskim, parafii Kazimierz tam umieszcza ją Długosz (L.B. t.II 554). Wieś stanowiła w tamtym czasie własność królewską. W roku 1434 występuje tu Jan Piętka z Uścieża. W roku 1477 Mikołaj z Ostrowa tenutariusz królewski kazimierski odstępuje wieś „Uścierz” niejakiej Piechnicy wdowie po Janie z Psar kasztelanie halickim. W roku 1488-1510 była tu tenuta kazimierska. Z akt poborowych roku 1509 wiadomo że było 4 kmieci, z których 1 zamiast powinności warzy piwo zamkowe, suma czynszów wynosiła 1 ½ grzywny. Dziesięciny z całej wsi w wysokości 3 grzywien oddawane są w 1529 roku plebanowi w Kazimierzu[9].
W pierwszej połowie XVI wieku Uściąż był dobrem królewskim użytkowanym przez możny ród Firlejów, którzy użytkowali te ziemie aż do 1644 roku. W roku 1676 wieś była w posesji Polanowskiego, chorążego sanockiego (wraz z Karczmiskami i Bzeczycą), płaci on pogłowne od 28 poddanych (Pawiński, Kod. Małopolski, 22)[10]. W 1786 roku[11] wieś królewska w starostwie kazimierskim województwa lubelskiego.

Spis ludności diecezji krakowskiej z 1787 roku podawał, że wieś Usiądz w parafii kazimierskiej liczyła 77 mieszkańców w tym 4 Żydów. Po 1795 roku Uściąż nadal należał do dóbr starostwa kazimierskiego, a leśnictwo Uściąż należało do folwarku Rzeczyca. W 1827 roku wieś liczyła 17 domów wieś i 109 mieszkańców. W 1864 roku ziemia dworska została uwłaszczona i powstało tu 18 gospodarstw włościańskich.

Według danych spisu powszechnego z 1921 roku Uściąż w gminie Rogów liczył 68 domów i 449 mieszkańców[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143343
  2. Wieś Uściąż w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-05].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1316 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-01-06].
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Strona gminy, sołectwa.
  8. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. Uściąż, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  10. Uściąż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 830.
  11. Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786.
  12. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2017-01-06].