Wierzbiak

Wierzbiak
	; Most nad Wierzbiakiem w miejscowości Mściwojów
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
	Rzeka
Długość	46 km
	Źródło
Miejsce	ok. 4 km od Strzegomia
Współrzędne	50°59′04″N 16°17′39″E/50,984444 16,294167
	Ujście
Recypient	Kaczawa
Miejsce	w okolicach Legnicy
Współrzędne	51°14′37″N 16°14′34″E/51,243611 16,242778
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego źródło ujście
	Położenie na mapie Polski źródło ujście

Wierzbiak (niem. Weidelache^[1]) – rzeka w województwie dolnośląskim (powiaty: świdnicki, jaworski, Legnica oraz legnicki), prawy dopływ Kaczawy, źródła na Wzgórzach Strzegomskich ok. 4 km od Strzegomia, ujście do Kaczawy ok. 7,5 km poniżej Legnicy, na pewnym odcinku stanowi wschodnią granicę administracyjną miasta, rzeka płynie głównie przez tereny rolnicze. Długość rzeki wynosi: 46 km.

Wierzbiak wypływa na wzgórzach blisko 4,5 km na północny zachód od centrum Strzegomia. W początkowym biegu w pobliżu Jawora przyłącza nieliczne małe potoki, ale nie wpada do niego żaden większy dopływ, dlatego pozostaje małą rzeką.

W pierwszej połowie swojego biegu przepływa przez doliny pośród wzgórz, między którymi po kamienistym często bazaltowym dnie przemyka przezroczysta woda rzeki.

W tych to okolicach w średniowieczu rzeka zawierała złotonośne osady. Kruszec znajdowany na obszarze w pobliżu rzeki dał asumpt do powstania kopalni w Mikołajowicach.

Na rzece zbudowano zaporę, w efekcie czego powstał zbiornik Mściwojów.

Zabytki nad Wierzbiakiem[edytuj | edytuj kod]

W Gniewomierzu znajduje się dom prezentujący dawną ludową zabudowę ziemi legnickiej, a także mały kościół, w którym przechowywane są relikty romańskie.
We wsi Biskupice, nad nurtem Wierzbiaka, rozpięty jest kamienny most, relikt z czasów księstwa legnickiego.
Powyżej, we wsi Lubień, w dolinie rzeki między wzgórzami znajduje się stary pałac. W średniowieczu na wyspie otoczonej fosą zasilaną przez Wierzbiak stał mały zamek lub dwór obronny. W początkach wieku XVII budowlę przebudowano na styl manierystyczny, w którym można oglądać go obecnie. Po roku 1945 budynek został podzielony na mieszkania prywatne, uległ degradacji. W 1989 był własnością prywatną^[2].
W górnym biegu we wsi Mierczyce znajduje się zabytek, reprezentatywny dla sztuki dolnośląskiej, budowla z kamienia łamanego ze średniowieczną wieżą na planie kwadratu, przechodząca w oktagon, zwieńczoną barokowym hełmem. W budowli znajdują się zachowane blisko 750-letnie relikty sztuki gotyckiej.