Wierzchowisko (województwo łódzkie)
51°13′02″N 20°12′54″E/51,217222 20,215000
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
93[2] |
| Strefa numeracyjna |
44 |
| Kod pocztowy |
26-330[3] |
| Tablice rejestracyjne |
EOP |
| SIMC |
0558245[4] |
Położenie na mapie gminy Żarnów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu opoczyńskiego  | |
| 51°13′02″N 20°12′54″E/51,217222 20,215000[1]
| |
Wierzchowisko – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów[4][5].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Anny w Bedlnie[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wzmianki o tej wsi pojawiły się już w 1545 r.
W 1545 r. oznaczono granice między Paszkowicami Jana Wielebnowskiego a Wierzchowiskiem Jakóba Bedlińskigo" (Nihil obsat Cancellarius J.Kawiński). Jednak nie jest to wieś lokowana na prawie niemieckim, więc musiała powstać dużo wcześniej (około XI-XII w.). Prywatna wieś szlachecka Wierzchowiska, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego[7].
Wierzchowisko od początków swojego istnienia należało do parafii Bedlno, tak pozostało do dzisiaj.
W latach powojennych Wierzchowisko należało do gminy Sworzyce, województwa kieleckiego. W 1973 r. Przeszła do gminy Żarnów i powiatu opoczyńskiego.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.
Obecnie Wierzchowisko jest podzielone przez jego mieszkańców na trzy dzielnice: "górkę", "wieś" i "kolonię".
Wierzchowisko zamieszkuje ok. 111 osób w czym 30 osób zamieszkuje "górkę", 45 – "wieś", a 35 – "kolonię".
Latem 2006 r. ze środków unijnych została zbudowana droga, która połączyła Malków, Wierzchowisko i Paszkowice.
Interesujące miejsca[edytuj | edytuj kod]
Dworek szlachecki pochodzący z XIX wieku Ostatnim właścicielem był Ludwik Lubodziecki, natomiast w latach 60. został sprzedany.
W zabytkowym parku znajduje się kapliczka poświęcona ludziom walczącym w powstaniu warszawskim.
Figurka z 1923 r. Figurka umiejscowiona na tzw. Górce została ufundowana przez mieszkańców wsi w 1923 r. Znajduje się na niej napis: „Na Cześć i Chwałę Bożą 1923 r. Z dobrowolnych składek Wieś Wieszchowisko”. Styczniowa wichura 2007 r. uszkodziła górną część figurki. Dzięki zabiegom mieszkańców "Górki" i w szczególności Jarosława Jakubczyka i Damiana Gwiazdy figurka została odnowiona – jej górna część. 20 maja 2007 ksiądz wikary z Bedlna, Piotr Skowroński, podczas uroczystej mszy dokonał jej konsekracji.
Figurka z 1934 r. Druga figurka znajduje się w centrum wsi, wybudowana w 1934 r., z napisem: „Króluj Nam Chryste z dobrowolnych składek Wsi Wierzchowisko 1934”.
Szkoła Podstawowa Początek działalności szkoły w Wierzchowisku sięga okresu II Rzeczypospolitej (dwuklasowa). Funkcjonowała także podczas okupacji jako Czterodziałowa Szkoła Powszechna. W czasach powojennych zostaje utworzona 7-klasowa, a potem 8-klasowa Szkoła Podstawowa. Uczęszczały do niej dzieci z Wierzchowiska, Malkowa, Grębenic, a potem Soczówek. Szkoła Podstawowa funkcjonowała do 2000 roku, kiedy została zamknięta, a dzieci zaczęły uczęszczać do Szkoły Podstawowej im. Juliana Bartoszewicza w Żarnowie oraz do Gimnazjum w Żarnowie.
"Łomanki", "Żwirek" "Łomanki" i "Żwirek" znajdują się na obrzeżach Wierzchowiska (południowy wschód) to pozostałości po wydobywanym w tych okolicach kamieniu piaskowym.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa< na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- park dworski, k. XIX w., nr rej.: 354 z 26.06.1985[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 147130
- ↑ Wieś Wierzchowisko w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-02-20], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1452 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- Siedziba gminy: Żarnów
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Integralne części wsi |
|
| Dawne miejscowości |
