Zajączków (województwo świętokrzyskie)

Zajączków

wieś
Zajączków (1997)
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Piekoszów
Liczba ludności (2020)	853
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-065
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0261953
Położenie na mapie gminy Piekoszów Zajączków
Położenie na mapie Polski Zajączków
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Zajączków
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Zajączków
50°51′18″N 20°20′45″E

Zajączków – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Piekoszów.

Do 1954 roku siedziba gminy Zajączków. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Przez wieś przechodzi żółty szlak turystyczny z Wiernej Rzeki do Chęcin oraz niebieska ścieżka rowerowa do Piekoszowa.

Części wsi

Integralne części wsi Zajączków

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0261960	Międzygórze	część wsi
0261976	Obory	część wsi
0261982	Ostra Górka	część wsi

Historia

Zajączków to miejscowość o najstarszym rodowodzie w Gminie Piekoszów. Już w roku 1306 późniejszy król Władysław Łokietek obdarował biskupa krakowskiego Jana Muskatę zamkiem chęcińskim i 11 wsiami – m.in. Zajączkowem. W 1554 r. król Zygmunt August wydzielił Zajączków (królewską wieś) ze starostwa Chęcińskiego, a także Wesołą, Miedziankę i Gałęzice, i utworzył z nich dzierżawę, przekazując ją Hieronimowi Szafrańcowi, a potem jego synom Piotrowi i Janowi. W XVIII wieku dzierżawa Zajączków była w rękach Marianny Ewy Męcińskiej Małachowskiej, żony Mikołaja, a od roku 1789 następcą został książę Stanisław Poniatowski, podskarbi wielki Wielkiego Księstwa Litewskiego – ojciec króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

W Zajączkowie, w drodze z Chęcin do Małogoszcza, stacjonował oddział Czengierego, przed pamiętną bitwą. Zwłoka ta umożliwiła wymknięcie oddziałów Langiewicza z okrążenia. W roku 1914 po rzece Łośnej przebiegał front, w Zajączkowie zaś stacjonowały wojska rosyjskie. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Zajączków był aż do 1972 roku siedzibą gminy, do której należały również wsie: Wesoła, Lesica i Gałęzice.

W szkole podstawowej w Zajączkowie i we wsi w 1956 r. kręcono film Tajemnica dzikiego szybu z braćmi Damięckimi w rolach głównych. W filmie tym nazwa wsi Zajączków została zmieniona na Wilczków.

W Zajączkowie mieści się siedziba Ochotniczej Straży Pożarnej powstałej w 1943 roku, biblioteka gminna i Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Powstania Styczniowego.

Zabytki

• Drewniany dom nr 36 z końca XIX wieku.
• Młyn na Wiernej Rzece koło Rudy i Zajączkowa. Wybudowano go na spiętrzeniu usypanym z żużla. W XV wieku pracowała tu dymarka o wytopie ciągłym, gdzie miechy poruszało koło wodne, a w piecu przetapiano okoliczną rudę darniową. Sprowadzeni kopacze, czyli rudnicy wybudowali istniejącą dotąd wioskę Kopaniny. Historyk Jan Długosz odnotował pod rokiem 1440, że zajączkowska „fabrica ferrari” uposażona była w grunt orny. Dymarka pracowała 150 lat do wyczerpania wystąpień rudy. Na likwidację zakładu wyraził zgodę król Zygmunt August i miało to miejsce w 1554 roku. Stąd nazwa wymienionej miejscowości Ruda.