Zygmunt Leszczyński (1893–1940)

Zygmunt Leszczyński

porucznik administracji
Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1893 Broniszów, pow. grajewski
Data i miejsce śmierci	między 4 a 7 kwietnia 1940 Katyń
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	6 Pułk Strzelców Granicznych 9 Pułk Strzelców Konnych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Zygmunt Leszczyński (ur. 7 lipca 1893 w majątku Broniszów, pow. grajewski, zm. 4–7 kwietnia 1940 1940 w Katyniu) – porucznik administracji (kawalerii) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Wiktora i Joanny z Czaczkowskich. Służył w stopniu podoficera w armii rosyjskiej. W 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestnik wojny z bolszewikami. Wyróżnił się w walce nad Zbruczem. 9 listopada 1920 został mianowany z dniem 1 października 1920 chorążym w Strzelcach Granicznych. W tym czasie służył w 6 pułku Strzelców Granicznych.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. 27 lutego 1928 Prezydent RP mianował go na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 grudnia 1927 i 1. lokatą w korpusie oficerów kawalerii, a minister spraw wojskowych wcielił do 9 pułku strzelców konnych w Grajewie. 2 grudnia 1930 został mianowany porucznikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 2. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 1. lokatę w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna. Wówczas pełnił służbę na stanowisku zastępcy dowódcy szwadronu zapasowego 9 psk w Białymstoku.

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa bez numeru poz. 82 nr akt 1343 z 2 kwietnia 1940. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji z dnia 16.05.1943 pod numerem 2225. Przy szczątkach Zygmunta Leszczyńskiego znaleziono wizytówki, pozwolenie na broń, kalendarzyk, pismo sądowe w sprawie alimentów – pełnomocnictwo Józefy Leszczyńskiej. Figuruje na liście AM-227-2225 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-79-02225. Nazwisko Leszczyńskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2225) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 134, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 140 z 1943.

Zygmunt Leszczyński był żonaty z Józefą z Karnowskich, z którą miał syna Janusza.

Upamiętnienie

• Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości – 20 lipca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”
• Krzyż Walecznych
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
• Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.