Aniela Aleksandrowicz
Aniela Aleksandrowiczówna (przed 1906) | |
Miejsce spoczynku | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
nauczycielka |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość | |
Odznaczenia | |
Aniela Aleksandrowicz[1] – polska nauczycielka, działaczka społeczna i niepodległościowa związana ze Lwowem.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej na przełomie XIX i XX wieku pracowała jako starsza nauczycielka szkoły żeńskiej we Lwowie[2]. Pod koniec XIX wieku działała w tajnym ruchu niepodległościowym na obszarze Galicji[3].
Działała społecznie. 6 kwietnia 1902 zasiadła w radzie nadzorczej Wytwórczo-Handlowej Spółki Przyborów Szkolnych we Lwowie[4]. Była sekretarką Związku Nauczycielek we Lwowie (powstałego w 1903 z połączenia Związku Koleżeńskiego Byłych Seminarzystek i Nauczycielek ze Stowarzyszeniem Nauczycielek)[5]. Była członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie od 1903 do 1906[6]. Przystąpiła do Towarzystwa Szkoły Ludowej[7], pełniła funkcję prezes koła lwowskiego TSL[8], otrzymała godność członka honorowego TSL[9]. Była zastępcą sekretarza i od 1907 do 1912 sekretarzem zarządu Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie[10][11][12][13], od 1909 do 1916 członkiem zarządu Towarzystwa Szkoły Handlowej we Lwowie[14], członkiem zarządu Towarzystwa Gniazd Sierocych[15], członkiem czynnym zwyczajnym Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej we Lwowie[16][17][18][19][20], członkiem wydziału Zjednoczenia Chrześcijańskich Polskich Towarzystw Kobiecych[21].
Pod koniec I wojny światowej wzięła udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w latach 20. pełniła funkcję dyrektorki szkoły powszechnej we Lwowie[22]. Była członkiem Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego (1924–1926). W 1929 ze stanowiska kierowniczki siedmioklasowej szkoły powszechnej żeńskiej im. Klementyny Tańskiej we Lwowie została spensjonowana[23].
Działała w Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie[24], w której zasiadała w zarządzie[25], w komisji rewizyjnej[26]. Organizacja zainicjowała budowę Cmentarza Obrońców Lwowa. W latach 20. działała w Bloku Katolicko-Narodowym[27].
Została pochowana na Cmentarzu Obrońców Lwowa[28].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[29],
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1938)[30].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Często przedstawiana jako „Aniela Aleksandrowiczówna”.
- ↑ Wiec narodowy we Lwowie. „Nowa Reforma”, s. 1, Nr 115 z 21 maja 1903.
- ↑ Wacław M. Borzemski: Pamiętnik tajnych organizacji niepodległościowych na terenie byłej Galicji w latach 1880-1897. Lwów: 1930, s. 186.
- ↑ Kronika.. „Gazeta Lwowska”. Nr 80, 9 kwietnia 1902.
- ↑ Dom nauczycielek we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 52, s. 2, 13, 29 grudnia 1906.
- ↑ 1868–1908 Księga Jubileuszowa Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. 1908: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne we Lwowie, s. 58.
- ↑ Polski Kongres Pedagogiczny we Lwowie. „Rodzina i Szkoła”, s. 253, Z. 17, 18, 19, 20 z 1909.
- ↑ Irena Łozińska. Z wizytą u kobiet. Kobiety Lwowa. „Świat”, s. 16, Nr 21 z 27 maja 1933.
- ↑ Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1924. Kraków: 1925, s. 77.
- ↑ Wiadomości bieżące. „Słowo Polskie”, s. 6, Nr 161 z 12 kwietnia 1906.
- ↑ VI. Sprawozdanie Polskiego Muzeum Szkolnego za czas od 1. kwietnia 1908 do 31. marca 1909. Lwów: 1909, s. 4.
- ↑ XXIX. Sprawozdanie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie za czas od 1.kwietnia 1912 do 31. marca 1913. 1913, s. 110.
- ↑ Dziesięciolecie Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903-1913. Lwów: 1913, s. 57.
- ↑ Towarzystwo Szkoły Handlowej we Lwowie w piętnastolecie 1908-1923. Lwów: 1923, s. 15.
- ↑ Kronika. Towarzystwo Gniazd Sierocych. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 32 z 11 lutego 1909.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1907. 1908: Lwów, s. 29.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1909. 1910: Lwów, s. 2, 27.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1910. 1911: Lwów, s. 2, 25.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1912. 1913: Lwów, s. 3, 40.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1913. 1914: Lwów, s. 6, 40.
- ↑ Do kobiet polskich. „Słowo Polskie”, s. 4, Nr 383 z 29 sierpnia 1914.
- ↑ Przed wielkiem świętem Lwowa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 262 z 21 listopada 1923.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 365, Nr 10 z 9 października 1929.
- ↑ Stanisław Nicieja: Dzieje budowy i unicestwienie cmentarza Obrońców Lwowa. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Krzysztof Bulzacki: Cmentarz Obrońców Lwowa. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Orlętom Straż Mogił Polskich Bohaterów. Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 34.
- ↑ Ogłoszenie. „Głos Jarosławski”, s. 1, Nr 3 z 21 stycznia 1928.
- ↑ Cmentarz Obrońców Lwowa - Nazwiska od A do Ł. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za krzewienie czytelnictwa”.
- Członkowie honorowi Towarzystwa Szkoły Ludowej
- Członkowie polskich organizacji niepodległościowych w zaborze austriackim
- Działacze społeczni II Rzeczypospolitej
- Galicyjscy nauczyciele
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Wawrzynem Akademickim
- Pochowani na Cmentarzu Obrońców Lwowa
- Polscy nauczyciele
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Urodzeni w XIX wieku
- Zmarli w XX wieku