Cmentarz rzymskokatolicki w Janowie Podlaskim
52°11′25″N 23°12′57″E/52,190278 23,215833 nr rej. A/79 z 21.11.1966 i z 14.11.1994[1]
| |
 Widok ogólny najstarszej rzymskokatolickiej części cmentarza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Bakaliowa 28, 21-505 Janów Podlaski |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
rzymskokatolickie |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Liczba kwater cmentarnych |
7 |
| Data otwarcia |
XIX w. |
| Zarządca | |
Położenie na mapie gminy Janów Podlaski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
| 52°11′25″N 23°12′57″E/52,190278 23,215833
| |
Cmentarz rzymskokatolicki w Janowie Podlaskim – nekropolia wyznania rzymskokatolickiego w Janowie Podlaskim, administrowana przez miejscową parafię Trójcy Świętej. W przeszłości cmentarz katolicki podzielony na kwatery łacińską i unicką, a następnie cmentarz katolicko-prawosławny.
Cmentarz znajduje się we wschodniej części Janowa Podlaskiego, przy drodze do Cieleśnicy.
Nekropolia katolicka w Janowie Podlaskim, podzielona na część łacińską i unicką, została założona na początku XIX w. W II poł. tego samego stulecia na jej terenie wzniesiono kaplicę cmentarną św. Rocha. W 1875, po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, unicką część cmentarza przemianowano na prawosławną (podobnie jak janowską cerkiew). Gdy parafia prawosławna w Janowie w 1919 została zlikwidowana, katolicy obrządku łacińskiego objęli we władanie całość nekropolii[2].
Na cmentarzu zachowało się kilkadziesiąt nagrobków XIX-wiecznych oraz kilkadziesiąt nagrobków z I poł. XX wieku[2]. Najstarsze nagrobki to obelisk na grobie sędziego powiatu bialskiego, Andrzeja Serwińskiego, zmarłego w 1842, krzyż na grobie sędziego pokoju i właściciela dóbr jakowskich Tomasza Horocha (zm. 1848), nagrobek Walentego Skalskiego, ostatniego burmistrza Janowa Podlaskiego (zm. 1865), obelisk na grobie Katarzyny Golz (zm. 1853), krzyż na grobie Piotra Serwińskiego (zm. 1866) oraz nagrobek Walentego Rościszewskiego (zm. 1867) prezydenta Suwałk[2] w latach 60. XIX wieku, który zapisał się w historii próbą tłumienia manifestacji patriotycznej tamże w 1861 roku[3]. W obrębie cmentarza znajdują się ponadto pomniki upamiętniające polskich żołnierzy poległych podczas I i II wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej oraz żołnierzy Armii Krajowej[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Grób Tomasza Horocha (zm. 1848) -
Grób Andrzeja Serwińskiego -
XIX-wieczne nagrobki: krzyż rodziny Jaszczyńskich, obelisk na grobie Katarzyny Goltz (na drugim planie, po lewej) i krzyż na grobie Izabelli Orłowskiej -
Figura anioła na grobie lekarza, Wiktora Maleszewskiego (zm. 1899) -
Grób Walentego Rościszewskiego -
Grób protojereja Makarija (Makarego) Chojnackiego -
Nagrobki prawosławne (II poł. XIX w.) -
Brama cmentarna i widok cmentarza od wewnątrz -
Kaplica św. Rocha
_-_Jan%C3%B3w_Podlaski_powiat_bialski_woj._lubelskie_ArPiCh_A-79.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-06-05].
- ↑ a b c d J. Maraśkiewicz, Zabytkowe cmentarze i mogiły w Polsce. Województwo bialskopodlaskie, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-40-8, s. 39-40.
- ↑ Andrzej Matusiewicz: Manifestacje patriotyczne w Suwałkach w 1861 roku. www.astn.pl (Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe). [dostęp 2023-09-25]. (pol.). Artykuł na stronie jest zmienioną i uzupełnioną wersją tekstu „Manifestacje patriotyczne w Suwałkach przed powstaniem styczniowym”, który ukazał się w książce „Tradycje patriotyczne Suwalszczyzny” pod red. Zbiniewa Fałtynowicza, Suwałki 2001.