Ezra Pound

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ezra Pound
Ilustracja
Pound w 1963 r.
Data i miejsce urodzenia

30 października 1885
Hailey (Terytorium Idaho)[1]

Data i miejsce śmierci

1 listopada 1972
Wenecja[1]

Narodowość

Stany Zjednoczone

Alma Mater

University of Pennsylvania, Hamilton College[1]

Dziedzina sztuki

liryka, tłumaczenia

Epoka

imagizm, modernizm[1]

Ważne dzieła

Pieśni

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Ezra Weston Loomis Pound (ur. 30 października 1885 w Hailey na Terytorium Idaho, zm. 1 listopada 1972 w Wenecji[1]) – amerykański poeta, tłumacz, publicysta i krytyk literacki, obok Thomasa Stearnsa Eliota uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji modernistycznej. Sławę i uznanie zyskał jako twórca teorii imagizmu i jego kontynuacji – wortycyzmu, jako czołowych prądów w sztuce Stanów Zjednoczonych okresu międzywojennego.

Zarówno poezja, jak i poglądy estetyczne Ezry Pounda powstawały pod ogromnym wpływem teologii Emanuela Swedenborga oraz twórczości Dantego Alighieri.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Syn Homera Loomisa Pounda i Isabel Weston Pound. Studiował na Uniwersytecie Pennsylvania (gdzie poznał W.C. Williamsa), w Hamilton College i Wabash College.

Po rezygnacji z nauki w Wabash w 1908 odbył długą podróż do Europy, której konsekwencją była przeprowadzka do Londynu. Podczas pobytu w Londynie zaprzyjaźnił się z Yeatsem i stworzył zręby teoretyczne imagizmu i wortycyzmu, będących rewolucyjnym sprzeciwem wobec akademickiej poezji wiktoriańskiej. Poprzez imagizm Pound wywarł wielki wpływ na poezję XX wieku – jego uczniami byli w tym czasie m.in. T.S. Eliot i James Joyce.

W swoich wierszach Pound sięgał swobodnie do tradycji różnych epok, których znajomość pogłębiał dzięki pracy translatorskiej – tłumaczył m.in. dzieła Konfucjusza i dramaty japońskie, a także haiku. Wpływy poezji dalekowschodniej odcisnęły piętno również na jego własnej twórczości.

Chłodna jak blade, mokre liście
konwalii
Leżała obok mnie o świcie

Wzorem Walta Whitmana, nie stronił także od mowy potocznej. Temat ten podejmuje m.in. wiersz Pakt, w którym poeta wyznaje:

Zawrę pakt z tobą, Walcie Whitmanie –
Dość już długo cię nienawidziłem (...)
Jedne soki żywią nas i jeden korzeń –
Godzi nam się nawiązać stosunki.

W 1914 Pound ożenił się z Dorothy Shakespear, a w 1920 osiadł w Paryżu, gdzie kontynuował pracę nad swoim opus magnum – cyklem The Cantos (Pieśni), będącym w zamiarze autora poematem epickim i współczesnym odpowiednikiem Boskiej komedii Dantego. W 1922 poznał skrzypaczkę Olgę Rudge, z którą – za wiedzą żony – nawiązał związek miłosny, trwający aż do śmierci Pounda.

W połowie lat 20. przeniósł się do Włoch. Tam uległ fascynacji faszyzmem i osobą Mussoliniego (był u niego na audiencji), a w jego publicystyce zaczęły się pojawiać silne akcenty antysemickie. Był zadeklarowanym faszystą od 1933 roku[2]. W trakcie II wojny światowej wygłaszał propagandowe antyżydowskie i skierowane przeciwko Anglikom i Amerykanom przemówienia w Radiu Rzym w latach 1941–1943[2], co stało się w 1945 podstawą oskarżenia o kolaborację i zdradę stanu.

Pound został aresztowany przez Amerykanów[2] niedaleko Genui i osadzony w obozie jenieckim w Pizie (gdzie spędził 25 dni w otwartej klatce, co przyczyniło się do jego załamania nerwowego). Uznano go za chorego psychicznie i umieszczono na 12 lat w St. Elizabeths Hospital dla psychicznie chorych przestępców[2] w Waszyngtonie, gdzie przebywał do 1958 roku. W szpitalu wspierał Ruch Supremacji Białych Amerykanów[2].

Po opuszczeniu zakładu zamkniętego powrócił do Włoch i podjął zwieńczoną niepowodzeniem próbę kontynuacji Cantos. W 1967 roku w trakcie wywiadu z Allenem Ginsbergiem odciął się od antysemityzmu[3][4]. Zmarł 5 lat później w Wenecji 1 listopada 1972 roku po chorobach, w tym depresji[2]. Pochowano go na Cimitero di San Michele w Wenecji[3].

Dzieła (wybór)[edytuj | edytuj kod]

  • 1908 A Lume Spento
  • 1908 A Quinzaine for This Yule
  • 1909 Personae
  • 1909 Exultations
  • 1910 Provenca
  • 1911 Canzoni
  • 1912 Ripostes of Ezra Pound
  • 1915 Cathay
  • 1917 Lustra of Ezra Pound,
  • 1918 Quia Pauper Amavi
  • 1919 The Fourth Canto
  • 1920 Umbra
  • 1920 Hugh Selwyn Mauberley[5]
  • 1921 Poems, 1918-1921
  • 1925 A Draft of XVI Cantos
  • 1927 Exile
  • 1928 A Draft of the Cantos 17-27
  • 1933 A Draft of XXX Cantos
  • 1934 Homage to Sextus Propertius
  • 1934 Eleven New Cantos: XXXI-XLI
  • 1937 The Fifth Decade of Cantos
  • 1940 Cantos LII-LXXI
  • 1948 The Pisan Cantos
  • 1950 Seventy Cantos,
  • 1956 Section Rock-Drill, 85-95 de los Cantares
  • 1959 Thrones: 96-109 de los Cantares
  • 1968 Drafts and Fragments: Cantos CX-CXVII

Polskie tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Ezra Pound – poets.org ↓.
  2. ↑ a b c d e f Sosnowski 1996 ↓, s. 176.
  3. ↑ a b S. P, More Observations on Ezra Pound [online], The Allen Ginsberg Project, 1 listopada 2017 [dostęp 2024-05-24] (ang.).
  4. ↑ Allen Ginsberg: Poet of Peace | Detroit Artists Workshop [online] [dostęp 2024-05-24] (ang.).
  5. ↑ Sosnowski 1996 ↓, s. 175.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ezra Pound. [w:] poets.org [on-line]. Academy of American Poets. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).
  • Andrzej Sosnowski, Posłowie, [w:] Ezra Pound, Leszek Engelking, Andrzej Sosnowski, Pieśni, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 1996, ISBN 978-83-06-02531-6 [dostęp 2024-05-24].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ezra_Pound&oldid=73845123”