Janówka (powiat bełchatowski)
wieś | |
Janówka i okolice na mapie z 1934 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
150[2] |
Strefa numeracyjna |
44 |
Kod pocztowy |
97-420[3] |
Tablice rejestracyjne |
EBE |
SIMC |
0553124 |
Położenie na mapie gminy Szczerców | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego | |
51°16′31″N 19°10′05″E/51,275278 19,168056[1] |
Janówka – wieś sołecka w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie bełchatowskim, w gminie Szczerców. Parafia św. Michała w Chabielicach.
Janówka jest wsią o zwartej zabudowie, domy w większości ulokowane są po jednej stronie drogi, część po zachodniej, część po wschodniej. Od południa miejscowość graniczy z dużym kompleksem leśnym, od północy z łąkami i przepływającą tam Strugą Aleksandrowską dopływem Widawki. Ta niewielka rzeczka, kiedyś strumień, zasilana jest obecnie przez czyste i zimne wody głębinowe z odwodnienia KWB Bełchatów, zaliczana jest przez wędkarzy do krainy pstrąga i lipienia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Podczas badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie Janówki odkryto punkt osadniczy z okresu wczesnego średniowiecza i ślady osady z okresu nowożytnego[4]. W latach 40. XIX wieku z dóbr Osiny wydzielono i rozparcelowano dużą część gruntów rolnych. Działki te wydzierżawiono bądź sprzedano okolicznym chłopom. W krótkim czasie powstała sporej wielkości kolonia. Miejscowość nosiła nazwę Huby Osińskie.
Zagrody budowane były wzdłuż dwóch dróg rozdzielonych pasem pól i pastwisk o szerokości około 1 km. W latach 50. XIX wieku są to już dwa oddzielne organizmy wiejskie, dwie kolonie, położona bliżej Osin Janówka i Tatar.
W 1874 we wsi było 48 zagród i zajmowała 472 morgi obszaru. Janówka należała do parafii i gminy Chabielice w powiecie piotrkowskim, w guberni piotrkowskiej.
Przy Janówce istniała huta szklana produkująca butelki i szkło zwyczajne o rocznej wartości 9760 rubli srebrnych. Fabrykantami szkła byli m.in.: Artowicz, Nachtman i Talma. Mimo że do czasów współczesnych nie zachowały się żadne ślady po budynkach huty, mieszkańcy tę część wsi, w której była ona położona, nazywają Huta.
Po I wojnie światowej, w II Rzeczypospolitej terytorialnie wieś należała do gminy Chabielice w powiecie piotrkowskim, w województwie łódzkim. Podlegała pod sąd pokoju w Bełchatowie i sąd okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.
W PRL wieś o charakterze rolniczym z 3-oddziałową szkołą podstawową, z prężnie działającym kółkiem rolniczym, zlewnią mleka. Ochotnicza straż pożarna w Janówce miała pierwszą w regionie murowaną remizę strażacką (z okresu II wojny). W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.
Informacje ogólne[edytuj | edytuj kod]
Wybudowanie kompleksu energetycznego Bełchatów zmieniło wieś, zatrzymało migracje ludności do dużych ośrodków przemysłowych. Obecnie dla większości mieszkańców głównym źródłem utrzymania jest praca poza rolnictwem, przeważnie w KWB Bełchatów i elektrowni Bełchatów. W Janówce znajdują się dwa niewielkie tartaki i elektrownia wiatrowa z 1 wiatrakiem. We wsi budowane są nowe domy. Droga ma nową asfaltową nawierzchnię. W wyremontowanym budynku dawnej szkoły znajduje się świetlica wiejska oraz mieszkania komunalne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44362
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 375 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Marcin Szymański: Osadnictwo Kotliny Szczercowskiej w okresie nowożytnym w świetle badań archeologicznych i źródeł pisanych..str.211
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- http://www.szczercow.pl
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom III, s. 431.
- Księgi Metrykalne gminy i parafii Chabielice. XIX wiek.