Przejdź do zawartości

Joseph Marie Terray

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Joseph Marie Terray
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1715
Boën

Data i miejsce śmierci

18 lutego 1778
Paryż

Sekretarz stanu do spraw floty
Okres

od 1770
do 1771

Generalny kontroler finansów
Okres

od 1771
do 1774

Odznaczenia
Order Ducha Świętego (Francja) Order Świętego Michała (Francja)

Joseph Marie Terray (ur. 9 grudnia 1715 w Boën, zm. 18 lutego 1778 w Paryżu) – francuski polityk, generalny kontroler finansów (22 XII 1769 – 24 VIII 1774) i minister floty (24 XII 1770 – 9 IV 1771) we Francji Ludwika XV.

Gdy w 1736 roku ksiądz Terray został doradcą parlamentu paryskiego od spraw religii, nabrał rzetelnej wiedzy o finansach publicznych. Kanclerz Ludwika XV René Nicolas de Maupeou zwrócił na niego uwagę i w grudniu 1769 roku uczynił generalnym kontrolerem finansów. Terray zastał skarb państwa w katastrofalnym deficycie (odziedziczonym po królu Ludwiku XIV), którego mimo licznych prób nie udało się przezwyciężyć. Francja, będąca czołową potęgą polityczną, militarną i kulturalną Europy, znajdowała się w stałym kryzysie płatniczym.

Wkrótce, gdy minister SZ Étienne-François de Choiseul snuł w 1770 plany wojny przeciw Wielkiej Brytanii, Terray przekonał go, że Francja nie ma na to dość funduszów. Terray próbował uleczyć finanse państwa przez przymusowe pożyczki na rzecz państwa w zamian za bony rządowe wydawane wierzycielom. Polityka ta spowodowała protesty i szlachty, co zmusiło kanclerza Maupeou do rozwiązania parlamentów i pozbawienia ich władzy politycznej (w 1771), tak by można było przeprowadzić dalsze reformy.

Terray zreformował podatek dwudziestnicę (20. grosza), czyli słynną vingtième (5% dochodu) i pogłówne – capitation oraz wynegocjował lepsze warunki generalnej dzierżawy podatków – Ferme générale, jednak wprowadzone przez niego ograniczenia wolnego handlu zbożem spowodowały protesty w całym kraju. Jego wrogowie nazwali ustawę Terraya „Paktem Głodu” (Pacte de famine). Po 1774, gdy władzę przejął Ludwik XVI dwór ulegając presji przeciwników odwołał zarówno Maupeau, jak i Terraya.