Muzeum Parafialne w Paszynie
49°37′22″N 20°46′52″E/49,622778 20,781111| Oddział Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Paszyn 197 |
| Data założenia |
1994 |
| Zakres zbiorów |
zbiory sztuki ludowej i sakralnej |
| Wielkość zbiorów |
ponad 3000 |
| Kustosz |
ks. Krzysztof Smoroński |
Położenie na mapie gminy Chełmiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
| 49°37′22″N 20°46′52″E/49,622778 20,781111
| |
| Strona internetowa | |
Muzeum Parafialne w Paszynie, a właściwie Muzeum Sztuki Ludowej im. ks. Edwarda Nitki – muzeum położone we wsi Paszyn (powiat nowosądecki). Placówka funkcjonuje przy tutejszej parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Stanowi filię Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie, ściśle współpracuje z Muzeum Ziemi Sądeckiej w Nowym Sączu.
W skład ekspozycji muzealnej wchodzą rzeźby i obrazy o tematyce sakralnej: postacie świętych (wizerunki Matki Bożej, Chrystus Frasobliwy, Pieta) oraz sceny rodzajowe z Biblii (m.in. Boże Narodzenie, Ukrzyżowanie i ucieczka do Egiptu). Prace twórców ludowych stanowią również wystrój kościoła (m.in. ambona, Droga Krzyżowa, konfesjonały, chrzcielnica oraz świeczniki).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Muzeum powstało w 1994 roku, z inicjatywy ks. Stanisława Janasa, który w ten sposób zrealizował także plany swojego poprzednika – ks. prałata Edwarda Nitki, proboszcza tutejszej parafii w latach 1957–1981[1]. Zasługą ks. Nitki – prekursora sztuki ludowej w Paszynie – było doprowadzenie do zawiązania się grupy twórców ludowych, której początek dał głuchoniemy rzeźbiarz Wojciech Oleksy[2][3]. Pomocą ks. Nitce służył sądecki etnograf Antoni Kroh. Z czasem, przy pomocy sądeckiego malarza Franciszka Palki, powstała także grupa malarek na szkle. W latach 70. XX wieku prace grupy zaczęły zwracać uwagę mediów oraz etnografów; pojawiły się też sukcesy na wystawach i konkursach w Polsce i za granicą (m.in. podczas III Konkursu Współczesnej Rzeźby Karpat Polskich w 1977 roku nagrodzono aż 42 twórców z Paszyna).
Po śmierci ks. Nitki w 1981 roku jego dzieło kontynuował nowy proboszcz, ks. Stanisław Janas. Doprowadził on do rozpoczęcia w 1982 roku budowy muzeum, o co zabiegał ks. Nitka. W 1982 roku rozpoczęły się prace budowlane przy pomieszczeniach z przeznaczeniem na muzeum. Ostatecznie Muzeum Sztuki Ludowej im. ks. Edwarda Nitki w Paszynie otwarto 10 września 1994 roku[2], a jego poświęcenia dokonał bp. Józef Życiński. Od 2010 roku (po przejściu ks. Janasa na emeryturę) kustoszem muzeum był proboszcz parafii ks. Jerzy Bulsa, a w 2023 r. proboszcz Krzysztof Smoroński[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Skarby z Paszyna - dziedzictwo księdza Edwarda Nitki [online], www.malopolska.pl [dostęp 2023-09-26] (pol.).
- ↑ a b Instytut Gość Media, Paszyn. Takiego muzeum nie ma nigdzie [online], Instytut Gość Media, 6 września 2019 [dostęp 2023-09-26].
- ↑ a b Jak rzeźby Wojtkowe dały początek muzeum sztuki ludowej w Paszynie. O niezwykłym muzeum opowiada proboszcz Krzysztof Smoroński [online], plus.gazetakrakowska.pl, 7 kwietnia 2023 [dostęp 2023-09-26] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Muzeum Parafialne w Paszynie. [dostęp 2016-04-24]. (pol.).