Stanisław Szwalbe
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 czerwca 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Członek Rady Państwa | |
| Okres |
od 20 lutego 1947 |
| Przynależność polityczna |
Polska Partia Socjalistyczna / Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
| Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego | |
| Okres |
od 4 lutego 1947 |
| Przynależność polityczna |
Polska Partia Socjalistyczna / Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
| Odznaczenia | |
       
| |
Stanisław Szwalbe (ur. 3 czerwca 1898 w Warszawie, zm. 17 września 1996 tamże) – polski polityk socjalistyczny, ekonomista i spółdzielca. Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego, członek Rady Państwa, poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy. Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzony w rodzinie inteligenckiej, studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1917 był związany z Polską Partią Socjalistyczną. W II Rzeczypospolitej działał w ruchu spółdzielczym, był współorganizatorem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego[1]. W latach 1927–1930 był wykładowcą Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (wykładał bieżącą politykę ekonomiczną państwa), a w latach 1928–1939 działaczem Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W latach 20. XX wieku naczelnik wydziału w departamencie samorządowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[2][3].
W czasie okupacji niemieckiej Polski był członkiem organizacji podziemnych. W latach 1943–1945 członek Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, następnie koncesjonowanej PPS, od 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1944–1945 był przewodniczącym Rady Naczelnej Robotniczej Partii Polskich Socjalistów w latach 1945–1948 członkiem Rady Naczelnej i Komisji Politycznej Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS, i wiceprzewodniczącym CKW PPS. W 1945 był podsekretarzem stanu w prezydium Krajowej Rady Narodowej i dyrektorem Kancelarii Cywilnej Prezydenta KRN. W latach 1945–1947 był zastępcą prezydenta KRN. Od lipca 1945 do września 1948 był przewodniczącym Rady Naczelnej PPS. W latach 1948–1954 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR.
W latach 1943–1952 był posłem do KRN i na Sejm Ustawodawczy, którego był wicemarszałkiem, zasiadając także w Radzie Państwa (od 1947). W późniejszym okresie ponownie był działaczem spółdzielczości; w 1948 był przewodniczącym Naczelnej Rady Spółdzielczej, w okresie 1949–1953 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej „Społem”, w latach 1953–1958 był przewodniczącym Rady Nadzorczej Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, a w okresie 1958–1961 wiceprezesem Naczelnej Rady Spółdzielczej. W latach 1985–1990 był członkiem Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Autor artykułów w prasie specjalistycznej i czasopismach („Społem”, „Robotniczy Przegląd Gospodarczy”, „Naukowy Kwartalnik Spółdzielczy”). Otrzymał m.in. honorowe członkostwo Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-1-14)[4].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1978)[5]
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1947)[6]
- Order Krzyża Grunwaldu II klasy (19 lipca 1946)[7]
- Złoty Krzyż Zasługi (3 lipca 1954)[8]
- Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)[9]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[10]
- Medal im. Ludwika Waryńskiego (1987)[11]
- Order Uśmiechu[12]
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)[13]
- Złota odznaka „Za pracę społeczną dla miasta Krakowa” (1971)[14]
- Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)[15]
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Zdjęcie grupowe wojewodów II RP 1929. Stanisław Szwalbe jako naczelnik wydziału w departamencie samorządowym MSW (siedzi w pierwszym rzędzie drugi z prawej) -
Pietro Nenni i Lelio Basso w Warszawie w towarzystwie Stanisława Szwalbego (z prawej) -
Grób Stanisława Szwalbego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 798, 849. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Wiosną 1929 roku dokonano cięcia na budowę nowej szkoły w Dudach, znajdującej się w planach inwestycyjnych Magistratu Ostrowi. Uwieńczone powodzeniem starania o kredyt krótkoterminowy, który, jak wspomniałem, otrzymaliśmy w wysokości 140 tysięcy, prowadziliśmy w Banku Komunalnym. Mieliśmy tu poparcie głównie ze strony Stanisława Szwalbego, który był wtedy naczelnikiem wydziału w kierowanym przez Jana Strzeleckiego Departamencie Samorządowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Ponieważ miałem z nimi dobre kontakty z czasów, kiedy byłem redaktorem „Robotniczego Przeglądu Gospodarczego”, w którym obaj pod innymi nazwiskami pisali artykuły, więc mnie popierali w staraniach o pożyczkę. Ze Szwalbem były tylko takie kłopoty, że bałem się do niego chodzić. Był bowiem człowiekiem niesłychanie uczynnym. Jak do niego przychodziłem i o jakiejś sprawie mówiłem, to on brał jeden z czterech telefonów i zaraz dzwonił, śpiesząc mi z pomocą. A poza tym obaj popierali „czerwonych burmistrzów” – na przykład burmistrza Suwałk, prezydenta Radomia – Józefa Grzecznarowskiego i innych. Szwalbe sam był kiedyś pepeesowcem, Strzelecki zaczął od PPS-Lewicy i może otarł się o KPP, był później zresztą pepeesowcem. Stanisław Leśniewski, Moje burmistrzowanie w Ostrowi Mazowieckiej 1927–1929.
- ↑ Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Rok XI, nr 8, Warszawa, 30 listopada 1928, s. 23.
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
- ↑ Wręczenie wysokich odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1978, nr 165, s. 1.
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 17, poz. 59 („za wybitne zasługi w pracy państwowej i społecznej w pierwszym okresie odbudowy Odrodzonej Rzeczypospolitej”).
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 207 („z tytułu zasług w walce z okupantem w okresie konspiracji, oraz w pracy nad odbudową kraju”).
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 95, poz. 1078 („za zasługi w pracy społecznej i zawodowej”).
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 („zasłużonym przy organizacji władz centralnych i miejskich w wyzwolonej Warszawie, oraz na polu odbudowy Stolicy w pierwszym jej okresie”).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/197 – na wniosek Centralnego Związku Spółdzielczego.
- ↑ W uznaniu zasług [w:] „Życie Partii”, nr 17, 24 sierpnia 1988, s. 17.
- ↑ Kawalerowie Orderu Uśmiechu [online], orderusmiechu.pl.
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 10 marca 1967, s. 3.
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m. Krakowa, nr 21, 28 sierpnia 1971, s. 2.
- ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
.svg)
- Absolwenci Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR
- Członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej (1944–1948)
- Członkowie prezydium Krajowej Rady Narodowej
- Członkowie Rady Państwa Polski Ludowej (1947–1952)
- Członkowie Robotniczej Partii Polskich Socjalistów
- Członkowie ZBoWiD
- Działacze Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem im. Ludwika Waryńskiego
- Odznaczeni Medalem za Warszawę 1939–1945
- Odznaczeni Orderem Budowniczych Polski Ludowej
- Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu II klasy
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy
- Odznaczeni Orderem Uśmiechu
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1919–1939)
- Polscy działacze spółdzielczy
- Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
- Urodzeni w 1898
- Wicemarszałkowie Sejmu Polski Ludowej
- Wiceministrowie i urzędnicy PRL
- Wykładowcy Wolnej Wszechnicy Polskiej
- Zmarli w 1996