Szwelczyn
| dawna wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (1921) |
82 |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Tablice rejestracyjne |
BGR |
| SIMC | |
Położenie na mapie gminy Wąsosz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grajewskiego  | |
 53°31′11,4″N 22°18′56,4″E/53,519833 22,315667
| |
Szwelczyn – dawna wieś w Polsce, obecnie niestandaryzowana część wsi Wąsosz w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, w gminie Wąsosz[1][2].
Szwelczyn nadal stanowi odrębny układ osadniczy względem Wąsosza właściwego (dawnego miasta), położony równolegle do niego wzdłuż ulicy Felczyńskiej (Szwelczyńskiej), a oddzielony od niego rzeką Gręską[3][4]. Przestrzenna niespójność Szwelczyna względem Wąsosza właściwego sprawiło, że 30 października 1980 utworzyła odrębną wieś o nazwie Wąsosz Drugi[5]. 1 stycznia 2003 zlikwidowano ją jako osobną miejscowość i wraz z Wąsoszem Pierwszym (Wąsoszem właściwym) ponownie ukonstytuowano w wieś Wąsosz[6].
Znajduje się tu Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wąsoszu, Biblioteka Publiczna Gminy Wąsosz oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Wąsoszu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Osada Szwelczyn, nazwana od nazwiska pierwszego właściciela Jana ze Szwelic, powstała za rzeką Gręską na 4 włókach ziemi. Chociaż często była w działach kilku panów zachowała charakter wsi drobnoszlacheckiej[7].
Od 1870 miejscowość należała do Wąsosz[8], za II RP w powiecie szczuczyńskim, w województwie białostockim. W 1921 roku wieś Szwelczyn liczyła 82 mieszkańców w 15 domach; była to ludność polska wyznania rzymskokatolickego[9]. 16 października 1933 Szwelczyn utworzył gromadę Szwelczyn w gminie Wąsosz[10].
Po wojnie Szwelczyn nie figuruje już w wykazach gromad[11], stając się jedną z ulic Wąsosza[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Szwelczyn na Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego
- ↑ Google Maps
- ↑ W. Jemielity, Podziały administracyjne powiatów kolneńskiego i szczuczyńskiego (grajewskiego) w latach 1919-1990, „Studia Łomżyńskie”, 6, 1996, s. 172; Nazwy Geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa–Wrocław 1991.
- ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 233, poz. 1964
- ↑ a b Historia Szwelczyna
- ↑ Szwelczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 178.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 93 (102).
- ↑ Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
