Ulice i place osiedla Wojska Polskiego w Olsztynie
Ulice i place osiedla Wojska Polskiego w Olsztynie[1].
Nazwy ulic z okresu przed rokiem 1945 podano w języku niemieckim.
15 Dywizji[edytuj | edytuj kod]
Ulica 15 Dywizji łączy ulicę Kuronia i ulicę Gietkowską. Do osiedla Wojska Polskiego zalicza się jej większa część leżąca po wschodniej stronie mostu świętej Barbary nad Łyną.
Do 2012 roku stanowiła odcinek ulicy Artyleryjskiej[2].
Nazwa ulicy upamiętnia 15 Warmińsko-Mazurska Dywizję Zmechanizowaną, funkcjonującą w latach 1993-2000.
Baczewskiego Jana[edytuj | edytuj kod]
Ulica znajduje się w północno-wschodniej części osiedla Wojska Polskiego. Łączy Aleję Wojska Polskiego na zachodzie z ulicą Sybiraków na wschodzie, krzyżując się z ulicą Rataja. Przy ulicy znajduje się cmentarz oraz pomnik Ofiar Terroru Hitlerowskiego. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Nazwę ulica zawdzięcza Janowi Baczewskiemu, polskiemu działaczowi politycznemu i oświatowemu w Niemczech. W latach 1919–1920 kierował polską akcją plebiscytową na Warmii.
Bohaterów Bitwy Warszawskiej 1920[edytuj | edytuj kod]
Do roku 2021 nosiła nazwę ulicy Artyleryjskiej lub potocznie Nowej Artyleryjskiej (właściwa ul. Artyleryjska znajduje się na osiedlu Nad Jeziorem Długim)[3]. Nowa nazwa upamiętnia zwycięstwo polskie w Bitwie Warszawskiej w dniach 13-15 sierpnia 1920 roku w czasie wojny polsko-sowieckiej.
Łączy rondo Ofiar Katastrofy Smoleńskiej, będące skrzyżowaniem alei Schumana, ulicy Bałtyckiej i ulicy Szarych Szeregów na osiedlu Nad Jeziorem Długim na zachodzie z Aleją Wojska Polskiego, tuż przy wiadukcie kolejowym[4], na wschodzie. Stanowi część obwodnicy śródmiejskiej Olsztyna.
W ciągu ulicy znajdują się zabytkowe wiadukty nad Łyną. Ulicę przecinają szlaki Kopernikowski i Śliwy. Ulica biegnie również przy dawnych koszarach wojskowych i stadionu KS ‘Budowlani’.
- Osobny artykuł:
Dąbrowskiego Jarosława[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Magazin-Straße[5] (ulica Magazynowa). Ulica znajduje się na południowym zachodzie osiedla Wojska Polskiego. Łączy ulicę Gietkowską na zachodzie z Aleją Wojska Polskiego na wschodzie. Przy ulicy znajduje się cmentarz św. Józefa oraz budynki mieszkalne.
Nazwę ulicy zawdzięcza Jarosławowi Dąbrowskiemu, polskiemu działaczowi niepodległościowemu i jednemu z przywódców Komuny Paryskiej.
Dragonów[edytuj | edytuj kod]
Ulica na terenie dawnych koszar dragonów. Łączy ulicę Bohaterów Bitwy Warszawskiej 1920 z ulicą Gietkowską.
Do 2012 roku stanowiła odcinek ulicy Artyleryjskiej[2].
Fałata Juliana[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Waldweg[5] (Droga Leśna). Ulica znajduje się na północy osiedla Wojska Polskiego. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Nazwa ulicy poświęcona jest Julianowi Fałatowi, polskiemu malarzowi pejzażyście i impresjoniście.
Gietkowska[edytuj | edytuj kod]
Ulica znajduje się w południowo-zachodniej części osiedla Wojska Polskiego. Ulica Gietkowska jest z obu krańców ulicą ślepą. W swym środkowym ciągu łączy ulice 15 Dywizji i Dąbrowskiego.
Nazwa pochodzi od podolsztyńskiej miejscowości Gutkowo (dziś również osiedle Olsztyna), nazywanej dawniej Gietkowo[6].
Jagiellońska[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nosiła nazwę Wadanger-Strasse (ulica Wadąska). Po II wojnie światowej nosiła miano Staliningradzka. Obecna nazwa obowiązuje od 1956 roku[7].
Ulica Jagiellońska w Olsztynie jest arterią komunikacyjną miasta. Rozciąga się od skrzyżowania z aleją Wojska Polskiego do północnych granic administracyjnych miasta. Duża część ulicy Jagiellońskiej przebiega przez olsztyński Las Miejski. Droga ta jest także trasą wylotową na Barczewko i Słupy.
Nazwa ulicy upamiętnia dynastię Jagiellonów.
- Osobny artykuł:
Kasprowicza Jana[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Tannenberg-Straße[5] (ulica Bitwy Tannenberskiej). Ulica znajduje się na zachodzie osiedla Wojska Polskiego. Łączy skrzyżowanie Alei Wojska Polskiego i ulicy Małeckiego, następnie zaokrągla się i łączy ze skrzyżowaniem Alei Wojska Polskiego z ulicą Żeromskiego. W pobliżu ulicy znajduje się most nad Łyną (d. most Fryderyka) oraz Las Miejski. Przy ulicy znajdują się domy mieszkalne (część sprzed 1914 roku), budynek Agencji Mienia Wojskowego oraz pod nr 4 zabytkowy budynek Koszarów Funka.
Obecna nazwa poświęcona jest Janowi Kasprowiczowi, polskiemu poecie z okresu Młodej Polski.
Kraszewskiego Józefa Ignacego[edytuj | edytuj kod]
Przed rokiem 1945 nazwa ulicy brzmiała Hassenpflug-Straße[5]. Ulica znajduje się w południowo-wschodniej części osiedla Wojska Polskiego. Ciągnie się od ulicy Wyspiańskiego na południu do ulicy Okrzei. Przy ulicy znajdują się przede wszystkim większości domy i bloki mieszkalne.
Nazwa upamiętnia Józefa Ignacego Kraszewskiego, wybitnego polskiego pisarza.
Małeckiego Antoniego[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Cäcilien-Straße[5] (ulica Cecylii), a następnie Kurfürsten-Straße (ulica Elektorów)[8]. Ulica została zbudowana w latach 20. XX wieku. Znajduje się na wschodzie osiedla Wojska Polskiego. Łączy skrzyżowanie alei Wojska Polskiego oraz ulicy Kasprowicza na zachodzie ze skrzyżowaniem ulic Jagiellońskiej i Niedziałkowskiego. Przy ulicy znajdują się w większości budynki mieszkalne.
Ulica nazwana jest na cześć Antoniego Małeckiego, polskiego uczonego, historyka i dramaturga.
Nad Jarem[edytuj | edytuj kod]
Ulica znajduje się w południowo-zachodniej części osiedla Wojska Polskiego. Ulica jest ślepa. Przy ulicy znajdują się domy mieszkalne.
Oficerska[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Schnellerweg[5] (Szybka Droga). Ulica znajduje się na północy osiedla Wojska Polskiego. Łączy Aleję Wojska Polskiego na zachodzie (tuż przy alei Sybiraków) z ulicą Fałata na wschodzie. Przy ulicy znajdują się ogródki działkowe oraz domy mieszkalne.
Okrzei Stefana[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Herren-Straße[5] (ulica Pańska). Ulica znajduje się na południu osiedla Wojska Polskiego. Ulica łączy ulicę Jagiellońską na północy z ulicą Kolejową na południu. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne oraz kamienice z początku XX wieku.
Nazwa ulicy upamiętnia Stefana Okrzeję, działacza niepodległościowego, straconego przez Rosjan w Cytadeli Warszawskiej w 1905 roku w wieku 19 lat.
Parkowa[edytuj | edytuj kod]
Ulica znajduje się na zachodzie osiedla Wojska Polskiego. Krótka ulica łączy Aleję Wojska Polskiego przy pętli autobusów miejskich Jakubowo i prowadzi do Regionalnego Ośrodka Kultury w Parku Jakubowskim. Przy ulicy znajduje się koniec Szlaku Błękitnego.
Prusa Bolesława[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Robert-Straße[5] (ulica Roberta). Ulica znajduje się na południu osiedla Wojska Polskiego. Ulica łączy Aleję Wojska Polskiego na zachodzie z ulicą Wyspiańskiego na wschodzie. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Ulica została nazwana na cześć Bolesława Prusa (właśc. Aleksandra Głowackiego), polskiego pisarza i publicysty, autora Lalki.
Puszkina Aleksandra[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Prinzen-Straße (ulica Książęca). Ulica znajduje się na wschodzie osiedla Wojska Polskiego. Ulica łączy ulicę Żeromskiego na południu i kończy się niedaleko cmentarza św. Józefa. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Ulica nazwana imieniem rosyjskiego poety Aleksandra Puszkina.
Rataja Macieja[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Stärkenthaler Weg (droga Starkowska, od nazwy osiedla Starkowo, Stärkenthal)[5] Ulica znajduje się na wschodzie osiedla Wojska Polskiego i biegnie od alei Wojska Polskiego na zachodzie do alei Sybiraków i dalej na osiedle Podleśna do ulicy Bydgoskiej. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Nazwa ulicy upamiętnia Macieja Rataja, polityka i działacza ludowego, marszałka Sejmu I kadencji.
Radiowa[edytuj | edytuj kod]
Pierwotna nazwa ulicy brzmiała Am Brauereiteich (Nad Browarnianym Stawem). Nazwę zmieniono na Soldauer-Straße[5] (ulica Działdowska), którą również nosiła po 1945 roku. Na początku lat 60. XX wieku ulicę Działdowską przemianowano na Patrice'a Lumumby, a od 1 grudnia 1993 roku nosi nazwę Radiowa[9][10].
Ulica znajduje się na północy osiedla Wojska Polskiego. Ulica biegnie od Alei Wojska Polskiego i zaokrągla się w pobliżu Parku Jakubowskiego. Przy ulicy znajdują się domy mieszkalne, siedziba Polskiego Radia Olsztyn (do której nawiązuje obecna nazwa ulicy) oraz siedziba TVP Olsztyn.
Sportowa[edytuj | edytuj kod]
Ulica znajduje się na północy osiedla Wojska Polskiego. Rozpoczyna się od Alei Wojska Polskiego i prowadzi w stronę Lasu Miejskiego.
Wojska Polskiego Aleja[edytuj | edytuj kod]
Niegdyś stanowiła wraz z dzisiejszą ulicą 1 Maja część traktu dobromiejskiego (Guttstadter-Chaussee, szosa dobromiejska). Po wyodrębnieniu nosiła nazwę Königstrasse (ulica Królewska). W czasach nazistowskich krótko nazywała się Adolf-Hitler-Allee (aleja Adolfa Hitlera).
Aleja Wojska Polskiego w Olsztynie jest jedną z najdłuższych ulic miasta. Rozciąga się od skrzyżowania z ulicami Partyzantów i Curie-Skłodowskiej do północnych granic administracyjnych miasta. Duża część alei Wojska Polskiego przebiega przez olsztyński Las Miejski. Część alei wchodzi w skład drogi krajowej nr 51.
Nazwa upamiętnia Wojsko Polskie.
- Osobny artykuł:
Wyspiańskiego Stanisława[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Frauen-Straße[5] (ulica Kobiet). Znajduje się na południowym wschodzie osiedla Wojska Polskiego. Ulica łączy aleję Wojska Polskiego na zachodzie z ulicą Kolejową. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Nazwa upamiętnia Stanisława Wyspiańskiego, polskiego malarza i dramaturga okresu Młodej Polski, autora Wesela.
Zamknięta[edytuj | edytuj kod]
Ulica znajduje się na zachodzie osiedla Wojska Polskiego, w bezpośrednim połączeniu z ulicą Kasprowicza. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne.
Żeromskiego Stefana[edytuj | edytuj kod]
Do roku 1945 nazwa ulicy brzmiała Zimmer-Straße[5] (ulica Pokojowa). Znajduje się w południowo-zachodniej części osiedla Wojska Polskiego. Ulica łączy aleję Wojska Polskiego na zachodzie z ulicą Limanowskiego na południu. Przy ulicy znajdują się budynki mieszkalne oraz kamienice z początku XX wieku.
Nazwa ulicy poświęcona jest Stefanowi Żeromskiego, wybitnemu polskiemu pisarzowi okresu Młodej Polski i Dwudziestolecia.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dzieje olsztyńskich ulic, Stanisław Piechocki, (1995, 1998) Agencja Wyd. Remix, ISBN 83-900155-6-0
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miasta Olsztyna - Otwarte dane [online], bip.olsztyn.eu [dostęp 2022-11-14] .
- ↑ a b „Szatkowanie” Artyleryjskiej [online], Olsztyn24 [dostęp 2022-11-14] (pol.).
- ↑ Serwis Urzędu Miasta Olsztyna: Olsztyn z nowymi nazwami ulic [online], olsztyn.eu [dostęp 2022-11-14] .
- ↑ Miasto może budować nową ul. Artyleryjską
- ↑ a b c d e f g h i j k l Battek, Marek, Szczepankiewicz - Battek Joanna: Słownik nazewnictwa krajoznawczego polsko-niemiecki i niemiecko-polski; Śląsk, Ziemia Lubuska, Pomorze Zachodnie, Warmia i Mazury, Silesia sc., Wrocław 2002
- ↑ Walenty Barczewski, Geografia polskiej Warmii, 1917, strona 35
- ↑ Grzegorz Szydłowski , Zanim zaczną zmieniać patronów ulic. Jak to robili w Olsztynie kiedyś? [online], olsztyn.wyborcza.pl [dostęp 2022-11-14] .
- ↑ Plan turystyczny Olsztyna, wydawnictwo Pharus-Verlag, 1925 rok
- ↑ UCHWAŁA Nr XXXIV/127/93 Rady Miejskiej w Olsztynie [online], 1 grudnia 1993 .
- ↑ Olsztyn ma rozgłośnię : Radio Olsztyn [online] [dostęp 2022-11-14] (pol.).