Ćwierćdolarówki z 50 amerykańskimi stanami
Ćwierćdolarówki z 50 amerykańskimi stanami – seria monet dwudziestopięciocentowych emitowana przez Mennicę Stanów Zjednoczonych. Seria ta była bita w latach 1999-2008, z pięćdziesięciu różnymi wzorami na rewersie i jednym wspólnym wzorem z podobizną pierwszego prezydenta Jerzego Waszyngtona na awersie[1][2].
Program emisyjny miał stać się pomocą w zainteresowaniu numizmatyką nowej generacji obywateli[3]. Cieszył się wielkim sukcesem i okazał się najlepszym tego typu programem w historii kraju: połowa obywateli Stanów Zjednoczonych zbierała emitowane w tej serii ćwierćdolarówki, zarówno poprzez stały abonament, jak i przypadkowo kolekcjonując monety znajdujące się w obiegu[4]. Bank federalny zarobił 4,6 miliarda dolarów dzięki tzw. rencie emisyjnej[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Projekt programu emisyjnego zrodził się podczas zebrań Obywatelskiego Komitetu Doradczego ds Monet Okolicznościowych (ang. Citizens Commemorative Coin Advisory Committee), który ukonstytuował się w grudniu 1993. Komitet zatwierdził monetę obiegową w 1995. Projekt spotkał się z życzliwym przyjęciem kongresmena Michaela N. Castle'a, który promował ustawę emisyjną w kongresie. Program emisyjny został zatwierdzony przez prezydenta Billa Clintona 1 grudnia 1997. Pierwsza moneta z serii, upamiętniająca stan Delaware, weszła do obiegu w 1999. 51% monet z tej serii było wybitych w mennicy w Filadelfii, zaś pozostałe w mennicy w Denver[6].
Projekt emisyjny[edytuj | edytuj kod]
Program zakładał emisję pięciu monet na rok. Symbole konkretnego stanu miały znaleźć się na rewersie monet. Element związany z tradycją lub historią stanu miał być zaprojektowany, jeśli to tylko było możliwe, przez artystę mieszkającego na jego terenie. Każdy z projektów zatwierdzały władze stanowe. Sekwencja emisyjna miała odzwierciedlać kolejność przystępowania stanów do unii[7].
Pod koniec 2008 ukończono emisję wszystkich monet z serii. Wybito w sumie 34 797 600 000 monet. Na każdy ze stanów przypadło średnio 695 952 000 sztuk. Najwięcej monet wybito dla upamiętnienia stanu Virginia – 1 594 616 000, najmniej dla upamiętnienia Oklahomy – 416 600 000. Współczynnik różnicy wyniósł 3,83. Podobną liczbę monet wybito dla stanów Missouri i Wisconsin – około 453 200 000 monet.
Emisja w latach 1999–2008[edytuj | edytuj kod]
| Stan | Data emisji (Data przystąpienia do unii) |
Liczba | Rewers | Symbol | Grawer |
|---|---|---|---|---|---|
 Delaware
|
1 stycznia 1999 (7 grudnia 1787) |
774 824 000 | 
|
Caesar Rodney na koniu Napisy: „The First State”, „Caesar Rodney” |
William Cousins |
 Pensylwania
|
8 marca 1999 (12 grudnia 1787) |
707 332 000 | 
|
Statua Unii, zarys stanu, zwornik Napis: „Virtue, Liberty, Independence” |
John Mercanti |
 New Jersey
|
17 maja 1999 (18 grudnia 1787) |
662 228 000 | 
|
George Washington przekraczający Delaware według obrazu Emanuela Leutze Napis: „Crossroads of the Revolution” |
Alfred Maletsky |
 Georgia
|
19 lipca 1999 (2 stycznia 1788) |
939 932 000 | 
|
Brzoskwinia, gałązki dębu wirginijskiego Quercus virginiana (drzewo stanowe), zarys stanu Szarfa z napisem: „Wisdom, Justice, Moderation” (motto stanu) |
T. James Ferrell |
 Connecticut
|
12 października 1999 (9 stycznia 1788) |
1 346 624 000 | 
|
Charter Oak (Dąb biały) Napis: „The Charter Oak” |
T. James Ferrell |
 Massachusetts
|
3 stycznia 2000 (6 lutego 1788) |
1 163 784 000 | 
|
Statua minutemana i zarys stanu Napis: „The Bay State” |
Thomas D. Rodgers |
 Maryland
|
13 marca 2000 (28 kwietnia 1788) |
1 234 732 000 | 
|
Kopuła Maryland State House w Annapolis, gałązki dębu białego (drzewo stanowe) Napis: „The Old Line State” |
Thomas D. Rodgers |
 Karolina Południowa
|
22 maja 2000 (23 maja 1788) |
1 308 784 000 | 
|
Sabal palmetto (drzewo stanowe), strzyżyk karoliński (ptak stanowy), Gelsemium sempervirens (kwiat stanowy), zarys stanu Napis: „The Palmetto State” |
Thomas D. Rodgers |
 New Hampshire
|
7 sierpnia 2000 (21 czerwca 1788) |
1 169 016 000 | 
|
Old Man of the Mountain (nieistniejąca formacja skalna w Górach Białych), dziewięć gwiazd Napisy: „Old Man of the Mountain” i „Live Free or Die” |
William Cousins |
 Wirginia
|
16 października 2000 (25 czerwca 1788) |
1 594 616 000 | 
|
Statki: Susan Constant, Godspeed oraz Discovery Napisy: „Jamestown 1607-2007” i „Quadricentennial” |
Edgar Z. Steever |
 Nowy Jork
|
2 stycznia 2001 (26 lipca 1788) |
1 275 040 000 | 
|
Statua Wolności, jedenaście gwiazd, zarys stanu z zaznaczonymi: rzeką Hudson oraz kanałem Erie Napis: „Gateway to Freedom” |
Alfred Maletsky |
 Karolina Północna
|
12 marca 2001 (21 listopada 1789) |
1 055 476 000 | 
|
Bracia Wright Napis: „First Flight” |
John Mercanti |
 Rhode Island
|
21 maja 2001 (29 maja 1790) |
870 100 000 | 
|
Regaty o Puchar Ameryki: jacht Reliance w Narragansett Bay z mostem Claiborne Pell Newport Bridge Napis: „The Ocean State” |
Thomas D. Rodgers |
 Vermont
|
6 sierpnia 2001 (4 marca 1791) |
882 804 000 | 
|
Zbieranie soku z klonów cukrowych, góra Camel's Hump Napis: „Freedom and Unity” |
T. James Ferrell |
 Kentucky
|
15 października 2001 (1 czerwca 1792) |
723 564 000 | 
|
Folblutem za ogrodzeniem, Federal Hill w Bardstown Napis: „My Old Kentucky Home” |
T. James Ferrell |
 Tennessee
|
2 stycznia 2002 (1 czerwca 1796) |
648 068 000 | 
|
Skrzypki, trąbka, gitara i partytura oraz trzy gwazdy Wstęga z napisem: „Musical Heritage” |
Donna Weaver |
 Ohio
|
18 marca 2002 (1 marca 1803) |
632 032 000 | 
|
Lot Flyer I, kosmonauta (Neil Armstrong, ur. w Wapakoneta), zarys stanu Napis: „Birthplace of Aviation Pioneers” |
Donna Weaver |
 Luizjana
|
30 maja 2002 (30 kwietnia 1812) |
764 204 000 | 
|
Pelikan brunatny (ptak stanowy), trąbka z nutami, zarys Zakupu Luizjany z konturem USA w tle Napis: „Louisiana Purchase” |
John Mercanti |
 Indiana
|
8 sierpnia 2002 (11 grudnia 1816) |
689 800 000 | 
|
Indy Racing League, zarys stanu i 19 gwiazd Napis: „Crossroads of America” |
Donna Weaver |
 Missisipi
|
15 października 2002 (10 grudnia 1817) |
579 600 000 | 
|
Dwa rozwinięte kwiaty magnolii (kwiat stanowy) Napis: „The Magnolia State” |
Donna Weaver |
 Illinois
|
2 stycznia 2003 (3 grudnia 1818) |
463 200 000 | 
|
Młody Abraham Lincoln, widok farmy, panorama Chicago, zarys stanu i 21 gwiazd Napisy: „Land of Lincoln”, „21st state/century” |
Donna Weaver |
 Alabama
|
17 marca 2003 (14 grudnia 1819) |
457 400 000 | 
|
Siedząca Helen Keller, gałązka sosny długoigielnej (drzewo stanowe), kwiat magnolii Wstęga z napisem: „Spirit of Courage” oraz napisy „Helen Keller” (drukowany i Braillem) |
Norman E. Nemeth |
 Maine
|
2 czerwca 2003 (15 marca 1820) |
448 800 000 | 
|
Latarnia Pemaquid Point w Bristolu, szkuner Victory Chimes[8] na morzu |
Donna Weaver |
 Missouri
|
4 sierpnia 2003 (10 sierpnia 1821) |
453 200 000 | 
|
Gateway Arch, Lewis i Clark płynący Missouri Napis: „Corps of Discovery 1804-2004” |
Alfred Maletsky |
 Arkansas
|
20 października 2003 (15 czerwca 1836) |
457 800 000 | 
|
Diament (klejnot stanowy), łodygi ryżu, krzyżówka wzlatująca nad taflą | John Mercanti |
 Michigan
|
26 stycznia 2004 (16 stycznia 1837) |
459 600 000 | 
|
Zarys stanu i systemu Wielkich Jezior Północnoamerykańskich Napis: „Great Lakes State” |
Donna Weaver |
 Floryda
|
29 marca 2004 (3 marca 1845) |
481 800 000 | 
|
Hiszpański galeon, Sabal palmetto (drzewo stanowe), prom kosmiczny Napis: „Gateway to Discovery” |
T. James Ferrell |
 Teksas
|
1 czerwca 2004 (29 grudnia 1845) |
541 800 000 | 
|
Zarys stanu, gwiazda, owalna linia Napis: „The Lone Star State” |
Norman E. Nemeth |
 Iowa
|
30 sierpnia 2004 (28 grudnia 1846) |
465 200 000 | 
|
Szkoła, nauczycielka i dzieci sadzące drzewo Napisy: „Foundation in Education” i „Grant Wood” |
John Mercanti |
 Wisconsin
|
25 października 2004 (29 maja 1848) |
453 200 000 | 
|
Głowa krowy, okrągły ser, kolba kukurydzy (zboże stanowe) Wstęga z napisem: „Forward” |
Alfred Maletsky |
 Kalifornia
|
31 stycznia 2005 (9 września 1850) |
520 400 000 | 
|
John Muir, kondor kalifornijski, szczyt Half Dome Napisy: „John Muir” oraz „Yosemite Valley” |
Don Everhart |
 Minnesota
|
4 kwietnia 2005 (11 maja 1858) |
488 000 000 | 
|
Nur lodowiec (ptak stanowy), wędkarstwo, mapa stanu Napis: „Land of 10,000 Lakes” |
Charles Vickers |
 Oregon
|
6 czerwca 2005 (14 lutego 1859) |
720 200 000 | 
|
Park Narodowy Jeziora Kraterowego Napis: „Crater Lake” |
Donna Weaver |
 Kansas
|
29 sierpnia 2005 (29 stycznia 1861) |
563 400 000 | 
|
Bizon amerykański (ssak stanowy), słonecznik zwyczajny (kwiat stanowy) | Norman Nemeth |
 Wirginia Zachodnia
|
14 października 2005 (20 czerwca 1863) |
721 600 000 | 
|
New River Gorge Bridge Napis: „New River Gorge” |
John Mercanti |
 Nevada
|
31 stycznia 2006 (31 października 1864) |
589 800 000 | 
|
Mustangi, góry, wschodzące słońce, Artemisia tridentata (kwiat stanowy) Wstęga z napisem: „The Silver State” |
Don Everhart |
 Nebraska
|
3 kwietnia 2006 (1 marca 1867) |
591 000 000 | Formacja skalna Chimney Rock, Conestoga wagon Napis: „Chimney Rock” |
Charles Vickers | |
 Kolorado
|
14 czerwca 2006 (1 sierpnia 1876) |
569 000 000 | Longs Peak Wstęga z napisem: „Colorful Colorado” |
Norman Nemeth | |
 Dakota Północna
|
28 sierpnia 2006 (2 listopada 1889) |
664 800 000 | Bizony, badlandy | Donna Weaver | |
 Dakota Południowa
|
6 listopada 2006 (2 listopada 1889) |
510 800 000 | Mount Rushmore, bażant (ptak stanowy), pszenica (zboże stanowe) | John Mercanti | |
 Montana
|
29 stycznia 2007 (8 listopada 1889) |
513 240 000 | Czaszka bizona w centrum z górami i rzeką Missouri w tle Napis: „Big Sky Country” |
Don Everhart | |
 Waszyngton
|
11 kwietnia 2007 (11 listopada 1889) |
545 200 000 | Łosoś skaczący z wody z Mount Rainier w tle Napis: „The Evergreen State” |
Charles Vickers | |
 Idaho
|
5 czerwca 2007[9] (3 lipca 1890) |
581 400 000 | Sokół wędrowny, wypełniony zarys stanu z gwiazdą Łaciński napis: „Esto perpetua” |
Charles Vickers | |
 Wyoming
|
4 września 2007 (10 lipca 1890) |
564 400 000 | Ujeżdżacz koni Napis: „The Equality State” |
Norman E. Nemeth | |
 Utah
|
5 listopada 2007 (4 stycznia 1896) |
508 200 000 | 
|
Golden spike i ukończenie Pierwszej Kolei Transkontynentalnej Napis: „Crossroads of the West” |
Joseph Menna |
 Oklahoma
|
28 stycznia 2008 (16 listopada 1907) |
416 600 000 | 
|
Tyrannus forficatus (ptak stanowy) z Gaillardia pulchella (dziki kwiat stanowy) w tle | Phebe Hemphill |
 Nowy Meksyk
|
7 kwietnia 2008 (6 stycznia 1912) |
488 600 000 | 
|
Zarys stanu, słoneczny symbol ludu Zia Napis: „Land of Enchantment” |
Don Everhart |
 Arizona
|
2 czerwca 2008 (14 lutego 1912) |
509 600 000 | 
|
Kanion Kolorado, karnegia olbrzymia Napis: „Grand Canyon State” |
Joseph Menna |
 Alaska
|
23 sierpnia 2008 (3 stycznia 1959) |
505 800 000 | 
|
Grizli z łososiem (rybą stanową) oraz Gwiazda Polarna Napis: „The Great Land” |
Charles Vickers |
 Hawaje
|
3 listopada 2008 (21 sierpnia 1959) |
517 600 000 | 
|
Statua króla Kamehamehy I z zarysem stanu Motto stanu: „Ua Mau ke Ea o ka ʻĀina i ka Pono” |
Don Everhart |
Wartość kolekcjonerska[edytuj | edytuj kod]
Podczas gdy liczba wybitych ćwierćdolarówek jest tak różnorodna – monet Wirginii jest prawie dwadzieścia razy więcej niż wybitych w następnej serii monety upamiętniającej Mariany Północne – żadna z tych obiegowych monet nie stała się na tyle rzadką, by osiągnąć znaczącą wartość kolekcjonerską.
Zainteresowanie kolekcjonerów wzbudziła moneta upamiętniająca stan Wisconsin z błędami powstałymi przy biciu monety w mennicy. Niektóre monety posiadają kolbę kukurydzy bez mniejszych liści, niektóre mają listek zakrzywiony ku górze, podczas gdy inne mają liście skierowane ku dołowi[10].
W 2005 wybito ćwierćdolarówki stanu Minnesota z dodatkowymi drzewami. W 2006 pojawiły się monety upamiętniające Kansas ze zgarbionym bizonem. Istnieją też monety Kansas z brakującą literą „T” w napisie, co w efekcie dało wezwanie: „IN GOD WE RUST”[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Public Law 105-124-50 States Commemorative Coin Program Act. gpo.gov. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ Alan Herbert: Warman’s U.S. Coin Collecting. Iola: Krause Publications, 2010, s. 121. ISBN 978-1-4402-1368-7.
- ↑ David L. Ganz: The Official Guidebook to America’s State Quarters. Random House, 2000. (ang.).
- ↑ Matthew Healey: State Quarters Near End of Popular Run. nytimes.com, 2007-11-28. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ H.R. 902 Presidential $1 Coin Act of 2005. As ordered reported by the House Committee on Financial Services on March 16, 2005. cbo.gov, 2005-04-12. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ 50 State Quarters Program: Fun Facts & Trivia. coins.thefuntimesguide.com. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ The 50 State Quarters® Program. usmint.gov. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ Nicholas Dean: Schooner Victory Chimes. nps.gov, 2002-02-06. [dostęp 2010-12-30]. (ang.).
- ↑ Susan Headley: The Idaho State Quarter. coins.about.com. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ Barbara Mikkelson: Cornstalked. snopes.com. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).
- ↑ Susan Headley: In God We Rust - A State Quarter Error Caused by a Filled Die Strike Through. coins.about.com. [dostęp 2010-12-31]. (ang.).