İlhan Mimaroğlu
Imię i nazwisko |
İlhan Kemaleddin Mimaroğlu |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
İlhan Kemaleddin Mimaroğlu (ur. 11 marca 1926 w Stambule, zm. 17 lipca 2012 w Nowym Jorku) – turecki kompozytor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Studiował prawo na Uniwersytecie w Ankarze[1]. W 1955 roku otrzymał stypendium Rockefellera i wyjechał do Stanów Zjednoczonych[2][3]. Osiadł w Nowym Jorku, gdzie studiował u Jacka Beesona i Chou Wen-chunga (teoria), Paula Henry’ego Langa (muzykologia) i Vladimira Ussachevsky’ego (muzyka elektroniczna)[2]. Uczył się także u Stefana Wolpego i Edgara Varèse’a[2][4][5]. Stypendysta Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima (1971/1972)[1][2].
Nagrywał z kwartetem jazzowym Freddiego Hubbarda[5]. Współpracował z wytwórnią Atlantic Records, biorąc udział w nagraniu płyt Duke’a Ellingtona i Ornette’a Colemana[2]. Założył także własną wytwórnię muzyczną Finnadar Records, specjalizującą się w muzyce współczesnej[5].
Związany był z ruchami lewicowymi, a swoim sympatiom politycznym dawał wyraz w wielu utworach[2]. W 1971 roku napisał utwór Sing Me a Song of Songmy, będący protestem przeciwko wojnie wietnamskiej[2].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
W centrum zainteresowań twórczych Mimaroğlu znajdowała się muzyka elektroniczna[1]. Od 1963 roku związany był z Columbia-Princeton Electronic Center[2][3]. Punktem wyjściowym w procesie kształtowania dzieła muzycznego był dla niego poddawany obróbce surowy materiał dźwiękowy, nagrany przez wykonawców na taśmę[1]. Uprawiał formy otwarte, posługując się różnorodnymi technikami notacyjnymi: od tradycyjnych po złożone instrukcje opisowo-werbalne[1]. Mimaroğlu przywiązywał dużą wagę do publikacji swoich utworów. Dzieła, które nie doczekały się wykonania lub nagrania, zniszczył[2].
Był autorem kilku książek w języku tureckim[2]: Amerika Sesleri (1956), Caz Sanatı (1958), Müzik Tarihi (1961), Onbir Çağdaş Besteci (1961), Elektronik Müzik (1970), Günsüz Günce (1989), Ertesi Günce (1994), Karşi Köşe (1996), Yokistan Tasarısı (1997)[4].
Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2][3][5])
Utwory orkiestrowe
- Koncert klarnetowy (1950)
- Metropolis (1955)
- September Moon (1976)
- Songs of Darkness na orkiestrę smyczkową (1982)
Utwory kameralne
- Parodie sérieuse na kwartet smyczkowy (1947)
- Pièces futiles na klarnet i wiolonczelę (1958)
- Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1961)
- Music na 4 fagoty i wiolonczelę (1964)
- kwartety smyczkowe (II 1964, III „Elocutio contorta” 1968, IV „Like there’s Tomorrow” z sopranem obbligato do słów Nâzıma Hikmeta 1978)
- Cristal de Bohème na skrzypce, perkusję, wiolonczelę i klawesyn (1971)
- Idols of Perversity na wiolonczelę i zespół smyczkowy (1974)
- Monologue na klarnet i altówkę (1997)
Utwory fortepianowe
- Pièces sentimentales (1957)
- Bagatele (1959)
- Sonata (1964)
- Threnodia (1965)
- Anacolutha (1965)
- Ulrike my Hope (1977)
- Rosa (1978)
- Valses ignobles et sentencieuses (1984)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Epicedium na sopran i orkiestrę kameralną (1961)
- 2 x e.e na kwartet wokalny (1963)
Utwory na taśmę
- Intermezzo (1964)
- Le Tombeau d’Edgar Allan Poe (1964)
- Visual Studies (1966)
- 12 Preludes (1967)
- Wings of the Delirious Demon (1969)
- Hyperbole (1971)
- To Kill a Sunrise (1974)
- Tract (1975)
- The Offering (1979)
- The Last Allegro non troppo in Oberammergau (1984)
- The Last Largo (1989)
- Music plus One na skrzypce i taśmę (1970)
- Sleepsong for Sleepers na klarnet, fortepian i taśmę (1980)
- Still Life 1980 na wiolonczelę i taśmę (1983)
- Immolation Scene na głos i taśmę do słów Semry Ertan i Heinricha Heinego (1983)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 275. ISBN 83-224-0656-8.
- ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2456. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 592. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b Metin Heper, Duygu Öztürk-Tunçel, Nur Bilge Criss: Historical Dictionary of Turkey. Lanham: Rowman & Littlefield, 2018, s. 324. ISBN 978-1-5381-0224-4.
- ↑ a b c d Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 226–227. ISBN 978-1-5381-2297-6.