Świątki (Szczecinek)
53°41′09″N 16°40′55″E/53,685833 16,681944| Część miasta Szczecinka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Szczecinka |
1 stycznia 2010 |
| SIMC |
0312455 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 94 |
| Kod pocztowy |
78-400 |
| Tablice rejestracyjne |
ZSZ |
Położenie na mapie Szczecinka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szczecineckiego  | |
| 53°41′09″N 16°40′55″E/53,685833 16,681944
| |
Świątki (niem. Marienthron) – część miasta Szczecinek, w woj. zachodniopomorskim, przy drodze krajowej nr 20 (Stargard–Gdynia).
W okresie II wojny światowej mieścił się tu niemiecki obóz kobiecy Reichsarbeitsdienst RAD 5/144 Marienthron[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na obszarze pomiędzy Świątkami a centrum miasta Szczecinka znajduje się porośnięte lasem wzgórze Marientron (Świątki), w miejscu tym od 1356 stał klasztor augustianów–eremitów, sprowadzonych ze Stargardu[2]. Klasztor fundacji książąt Pomorza Zachodniego, synów Warcisława IV: Warcisława V, Bogusława V i Barnima IV Dobrego datowanej 2 lutego 1356. Na szczycie wzgórza Świątki pobudowano niewielki zespół budynków na planie prostokąta 35 × 45 m z dziedzińcem pośrodku. W klasztorze żyło stale 12 augustianów-eremitów i kilku braci świeckich. W podziemnej krypcie kościoła przyklasztornego pochowane zostały księżne: Elżbieta, pierwsza żona Bogusława V (zm. 1361) i Zofia, żona Barnima IV Dobrego (zm. 1364). W 1470 klasztor został splądrowany przez Brandenburczyków, nadchodzący wiek reformacji nie sprzyjał rozwojowi i popadł w ruinę. Część materiału budowlanego wykorzystano w XVI w. do wzniesienia wieży późnogotyckiego kościoła św. Mikołaja. Ocalałe resztki witraży z klasztornego kościoła można obejrzeć w Muzeum Regionalnym w Szczecinku (wieża dawnego kościoła św. Mikołaja)[3].
Do 1945 r. poprzednią niemiecką nazwą wsi była Marienthron[4]. W źródłach z 1784 i 1862 r. wskazywano nazwę Gut Marienthron[5][6], określającą dosłownie 'Majątek (posiadłość) Marientron'.
W 1948 r. ustalono urzędowo polską nazwę wsi Świątki[7].
Świątki zostały włączone w granice miasta Szczecinek 1 stycznia 2010[8]. Wcześniej miała status osady w gminie wiejskiej Szczecinek.
Szkolnictwo[edytuj | edytuj kod]
- Zespół Szkół im. St. Staszica - Świątki 11 (technikum zawodowe i licea profilowane). W 2003 odsłonięto popiersie Stanisława Staszica. Dzień Patrona: 26 marca[9].
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy - Świątki 12 (dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną).
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
- rezerwat przyrody "Dęby Wilczkowskie" (2,5 km na południowy zachód, po północnej stronie drogi do Jelenina)
- pomnik przyrody lipa drobnolistna o obwodzie 440 cm (na wschodniej granicy rezerwatu przyrody)[potrzebny przypis]
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
- grodzisko nizinne, z IX/X w.[10], z czytelnymi wałami (w pobliżu wzgórza Świątki)
- Głaz narzutowy z tablicą pamiątkową poświęconą 1000-leciu Państwa Polskiego[11]
- ruiny schronów Wału Pomorskiego
- dawny niemiecki obóz kobiecy Reichsarbeitsdienst RAD 5/144 Marienthron
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Świątki są także węzłem znakowanych szlaków turystycznych:
– Ścieżka przyrodnicza Las Klasztorny (okrężna, o długości 3,9 km, rozpoczyna się i kończy w Świątkach)
– niebieski szlak rowerowy Dookoła Jeziora Trzesiecko
– żółty szlak rowerowy Zaczarowane Pejzaże,
– czarny szlak rowerowy Nizica,
– czerwony szlak rowerowy Jeziora Szczecineckie,
– zielony szlak rowerowy Dolina Parsęty.
Wszystkie szlaki rowerowe są okrężne, zaczynają się i kończą w Szczecinku.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Gasiul: Było sobie pole, a za nim nieprzebyty las. Temat Szczecinecki, 5 czerwca 2022. [dostęp 2022-10-01].
- ↑ Wzgórze Świątki, Marientron kolo Szczecinka. Katolicka Agencja Informacyjna, 2005-2007. [dostęp 2009-03-29]. (pol.).
- ↑ Ryszard Bańka: Gryf pośród jezior. Szczecinek i okolice. Warszawa: Dom Wydawniczy Ankar, 1992, s. 20. ISBN 83-85419-35-7.
- ↑ Arkusz 2366 Thurow. W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Reichsamt für Landesaufnahme, 1937.
- ↑ Ludwig Wilhelm Brüggemann: Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preui︣schen Herzogthums Vor- und Hinter-Pommern: Welcher die Beschreibung der zu dem Gerichtsbezirk der Königl. Landescollegien in Cöl︣in gehörigen Hinterpommerschen Kreise enthält. T. 2. Effenbart: 1784, s. 726. [dostęp 2010-01-10].
- ↑ Julius Adolph Wilcke: Chronik der Stadt Neu-Stettin: Nach urkundlichen und amtlichen Quellen bearbeitet u. herausg. von Julius Adolph Wilcke. Neu Stettin (Szczecinek): In Commission bei F. A. Eckstein, 1862, s. 196. [dostęp 2010-01-10].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. (M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55, s. 8)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2009 r. ws. utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (Dz.U. z 2009 r. nr 120, poz. 1000)
- ↑ Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Świątkach. Zespół Szkół w Świątkach. [dostęp 2009-03-29]. (pol.).
- ↑ Jarosław Ellwart: Pomorze Środkowe. Gdynia: Region, 1999, s. 221. ISBN 83-87400-26-2.
- ↑ Jerzy Kosacki, Bogdan Kucharski: Pomorze Zachodnie i Środkowe. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 2001, s. 229. ISBN 83-7200-583-4.
