Żuczek
53°32′36″N 17°16′54″E/53,543333 17,281667| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
135,8 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
46–53,5 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
4100 m |
| Objętość |
4913,9 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa jakości wody |
III (2021) |
| Rzeki zasilające |
Debrzynka |
| Rzeki wypływające |
Debrzynka |
Położenie na mapie gminy Debrzno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu człuchowskiego  | |
| 53°32′36″N 17°16′54″E/53,543333 17,281667
| |
Żuczek – jezioro w Polsce, położone w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Debrzno.
Położenie i opis[edytuj | edytuj kod]
Jezioro położone jest w południowej części powiatu człuchowskiego, na terenie Pojezierza Północnokrajeńskiego[1]. Zlewnia bezpośrednia jeziora składa się niemalże w całości z terenów uprawnych, natomiast linia brzegowa porośnięta jest lasem. W centralnej części jeziora znajduje się wyraźny głęboczek, południowa część jest wyraźnie płytsza od północnej[2]. Kilkaset metrów na południowy zachód od akwenu znajduje się znajduje się zbiornik o nazwie Staw Miejski[3]. Przez akwen przepływa rzeka Debrzynka. Zarówno Staw Miejski jak i Żuczek leżą w granicach Debrzna[2].
Hydronimia[edytuj | edytuj kod]
Jezioro pojawia się w źródłach w 1565 jako Żukow, a następnie Suckau-See (1930), Jezioro Żuczek (1983), Żukowo (2003), Jezioro Gronowskie (2003)[4]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową akwenu podaje Żuczek, wymieniając nazwy oboczne Żukowo oraz Jezioro Gronowskie[5].
Morfometria[edytuj | edytuj kod]
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 53,5 ha[6], natomiast A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 46 ha[7]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 50 ha[8].
Średnia głębokość zbiornika wodnego to 9,2 m, a maksymalna – 25,6 m. Objętość jeziora wynosi 4913,9 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 1525 m, a szerokość 525 m. Długość linii brzegowej wynosi 4100 m[6].
Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1997) lustro wody znajduje się na wysokości 135,8 m n.p.m. natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 135,3 m n.p.m.[3][6]
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni ósmego poziomu Zlewnia jez. Żuczek[9]. Identyfikator MPHP to 18865213[9]. Powierzchnia zlewni całkowitej jeziora wynosi 17,5 km²[2].
Zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]
Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jezior Żuczek, Długie (Dolne) oraz Główna (Główno) (Obwód rybacki jeziora Żukowo na rzece Debrzynka – Nr 1)[10]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi PZW Słupsk[11].
Jezioro pełni również funkcje rekreacyjne. W 2023 roku znajdowało się tutaj jedno kąpielisko wyznaczone zgodnie z zasadami dyrektywy kąpieliskowej – Kąpielisko na jeziorze Żuczek w Debrznie. W latach 2020-2023 roku jakość wód tego kąpieliska oceniono jako doskonałą[12]. W 2023 roku kąpielisko było prowadzone przez Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Debrznie[12].
Czystość wód i ochrona środowiska[edytuj | edytuj kod]
W 1991 roku oceniono, że wody jeziora mieściły się w III klasie czystości. W jeziorze wykazano znaczne przekroczenie związków azotu i fosforu. Prowadziło to do intensywnego rozwoju glonów, który objawiał się wysokim stężeniem chlorofilu w górnej warstwie wód. Przezroczystość wód w badaniach z 1991 roku wynosiła około 2 m[2]. Wody jeziora zostały określone jako umiarkowanie podatne na degradację. Najmniej korzystną cechą jeziora było położenie wśród pół uprawnych. Nie bez znaczenia była znaczna wymiana wód, dzięki przepływającej przez jezioro, a zasobnej w substancje rozpuszczone, rzece Debrzynka[2].
Badania z 2021 roku zaliczyły wody jeziora do wód o umiarkowanym stanie ekologicznym, co odpowiada III klasie jakości. Jednym z niewielu badanych wskaźników, był stan fitoplanktonu, który został oceniony jako bardzo dobry. W tym samym roku stan chemiczny wód pozostawiono bez oceny. Przeźroczystość wód została określona na 4,9 metra[13].
Akwen znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu o nazwie Doliny Rzeki Debrzynki[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 136, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2022-04-02].
- ↑ a b c d e Dorota Cydzik, Danuta Kudelska, Hanna Soszka, Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1989-1993, Instytut Ochrony Środowiska, 1995, s. 166-169.
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-05-16].
- ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Żuczek [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-05-16].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 164071
- ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 58-59, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 184. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Żuczek. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
- ↑ a b Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-05-16].
- ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2023 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-05-02].
- ↑ Zarząd Okręgu PZW w Słupsku, Wykaz wód nizinnych ZO PZW Słupsk 2023 r. [online], pzw.slupsk.pl, 11 grudnia 2023 [dostęp 2024-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-11].
- ↑ a b Główny Inspektorat Sanitarny”, Kąpielisko na jeziorze Żuczek w Debrznie [online], Serwis Kąpieliskowy [dostęp 2024-02-04] (pol.).
- ↑ Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2024-01-27].
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Debrzynki [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-05-16] (pol.).