Abemama
0°23′20″N 173°46′59″E/0,388889 173,783056 Zdjęcie satelitarne atolu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Akwen | |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
27,37[1] km² |
| Populacja (2010) • liczba ludności • gęstość |
|
Położenie na mapie Kiribati  | |
| 0°23′20″N 173°46′59″E/0,388889 173,783056
| |
| |
Abemama (także Abamama, Apamama, Dundas, Hopper Island, Roger Simpson Island lub Simpson Island[a][2]) – atol w zachodniej części wyspiarskiego państwa Kiribati, w archipelagu wysp Gilberta, położony 170 km na południowy wschód od atolu Tarawa, tuż powyżej równika[3].
Podstawą gospodarki jest produkcja kopry, uprawa drzewa chlebowego i bananów. Nieznaczne dochody przynosi też turystyka[3].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wyspa, a w zasadzie ciąg połączonych wysp, zajmuje obszar 27,37 km² i jest zamieszkana przez 3213 osób (2010). Wysepki otaczają z trzech stron głęboką lagunę. Wyspy atolu otaczające lagunę od północy i wschodu są ze sobą połączone estakadą, co umożliwia między nimi transport samochodowy. Pozostałe wyspy – Abatiku i Bike znajdują się w południowo-zachodniej części atolu.
Wioska Kariatebike jest administracyjnym centrum atolu. Mieści się tu budynek władz lokalnych, szkoły: podstawowa i średnia, kilka sklepów, targowisko, komenda policji i szpital. Jedyne lotnisko atolu znajduje się na północnym krańcu Abemama w pobliżu wioski Tabiang[4].
Na atolu panuje klimat oceaniczny, tropikalno-równikowy, ze stałymi temperaturami od +25 do +27 °C. Pora deszczowa trwa od grudnia do maja[3].
Wioski na wyspach atolu[edytuj | edytuj kod]
| Abemama: Liczba ludności (2010) i powierzchnia | |||
| Wioska | Ludność[5] | Powierzchnia[5] | Gęst. zal. (osób/km²) |
|---|---|---|---|
| Abatiku | 150 | 279,2 ha | 53,7 |
| Tabiang | 487 | 2425,2 ha | 125,8 |
| Tekatirirake | 182 | ||
| Tanimainiku | 250 | ||
| Kauma | 74 | ||
| Baretoa | 387 | ||
| Tabontebike | 380 | ||
| Kariatebike | 505 | ||
| Bangotantekabaia | 79 | ||
| Tebanga | 62 | ||
| Manoku | 170 | ||
| Kabangaki | 474 | ||
| Bike | 13 | 32,3 ha | 40,2 |
| Ogółem | 3213 | 2736,7 ha | 117,4 |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W roku 1892 dowódca okrętu HMS „Royalist”, kapitan Davis, ogłosił wyspę protektoratem brytyjskim. Nieco wcześniej, bo w roku 1889 mieszkał tu przez kilka miesięcy z żoną i pasierbem pisarz brytyjski Robert Louis Stevenson. W pobliżu wioski Tabontebike znajduje się grób wodza Tema Binoki, którego Stevenson uwiecznił wraz z wyspą w jednej ze swych powieści[6].
Japończycy zajęli Wyspy Gilberta 10 grudnia 1941 roku. 21 listopada 1943 amerykański okręt podwodny USS „Nautilus” wysadził na wyspie 78 żołnierzy USMC (i porucznika armii australijskiej jako tłumacza) z zadaniem jej zdobycia. Marines, wspierani ogniem „Nautilusa”, z łatwością pokonali nieliczny japoński garnizon. 25 listopada rano krajowcy donieśli, że Japończycy popełnili zbiorowe samobójstwo. Amerykanie rozbudowali tutejsze lotnisko, które w początkach 1944 roku wykorzystywane było do operacji bombowych przeciwko Wyspom Marshalla i odseparowanym, ale nieodebranym Japończykom wyspom w Archipelagu Gilberta[7].
Transport[edytuj | edytuj kod]
Na atolu znajduje się Port lotniczy Abemama.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według Google Earth Bike, podczas gdy jest to jedna z najmniejszych wysp atolu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kiribati 2020-2021 Population and Housing Census data | Kiribati National Statistics Office [online] [dostęp 2021-12-05] (ang.).
- ↑ Geody.com, Abemama. [dostęp 2013-04-25].
- ↑ a b c Abemama Atoll. W: Encyclopedia Britannica. Dale H. Hoiberg (red.). T. I: A-ak–Bayes. Chicago, IL: Encyclopedia Britannica Inc., 2010, s. 27. ISBN 978-1-59339-837-8.
- ↑ Abemama Island Report 2012. [w:] Government of Kiribati [on-line].
- ↑ a b Kiribati Census Report 2010 Volume 1. [w:] National Statistics Office, Ministry of Finance and Economic Development, Government of Kiribati [on-line].
- ↑ In the South Seas (1896) i (1900) Chatto & Windus; reprint: The Hogarth Press (1987).
- ↑ Gordon L. Rottman: US Special Warfare Units in the Pacific Theatre 1941-1945, Osprey Publishing 2005, s. 30.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Wyspy Gilberta | |
|---|---|
| Wyspy Feniks | |
| Line Islands | |
| Pozostałe wyspy | |
| Rafy koralowe |
