Ariwara no Narihira
 Ariwara no Narihira, portret autorstwa Tan’yū Kanō, 1648 | |
| Data urodzenia |
825 |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Dziedzina sztuki | |
Ariwara no Narihira (jap. 在原業平 Ariwara no Narihira; ur. 825, zm. 880) – japoński poeta i arystokrata, tworzący w okresie Heian. Piąty syn księcia Abo i księżnej Ito, wnuk cesarzy Heizei i Kammu, młodszy brat Ariwary no Yukihiry. Uważany za pierwowzór głównego bohatera powieści Ise monogatari. Zaliczany do Sześciu Mistrzów Poezji (Rokkasen) i Trzydziestu Sześciu Mistrzów Poezji (Sanjūrokkasen)[1].
Informacji o życiu Ariwary no Narihiry jest bardzo niewiele i pochodzą głównie z oficjalnej historii Sandai jitsuroku. W 836 wraz ze swoimi braćmi został skreślony z rejestru rodziny cesarskiej, i otrzymał nowe nazwisko „Ariwara”[2]. Na dworze cesarskim początkowo zajmował pomniejsze stanowiska. W 865 roku został jednym z dowódców (chūjō) cesarskiej straży przybocznej, a w 879 kierownikiem biura archiwistów[3][4]. Na kilka miesięcy przed śmiercią został mianowany szambelanem[5]. Często był także wysyłany na prowincję jako oficjalny wysłannik cesarski. Nie udzielał się w życiu publicznym, a sławę zyskał przede wszystkim dzięki poezji oraz licznym, nie zawsze udanym, podbojom miłosnym[6]. Z tych też względów określany jest mianem „japońskiego Don Juana”[7]. Trzydzieści poematów waka jego autorstwa zostało opublikowanych w Kokin-wakashū, cesarskiej antologii poezji okresu Heian, wydanej około 905 roku[6].
Ariwara no Narihira znany jest przede wszystkim jako pierwowzór głównego, anonimowego bohatera powstałej w okresie Heian (prawdopodobnie w I poł. X w.) powieści Ise monogatari (pol. Opowieści z Ise). Ise monogatari składa się z 209 poematów (większość z nich uważana jest za dzieła Narihiry) w 125 epizodach, pisanych tak wierszem, jak i prozą (uta-monogatari). Każdy z epizodów opisuje poemat lub wymianę poematów pomiędzy Narihirą a obiektem jego uczuć[3][6].
Prawdopodobnie poślubił córkę (nieznaną z imienia) Ki no Aritsune[8]. Najstarszym synem Ariwary no Narihiry był Ariwara no Muneyana, również poeta i dworzanin[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ariwara-no-Narihira. [w:] Japan Web [on-line]. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Japonii. [dostęp 2008-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 marca 2005)]. (ang.).
- ↑ a b Laurel Rasplica Rodd, Mary Catherine Henkenius: Kokinshū: A Collection of Poems Ancient and Modern. Boston: Cheng & Tsui Co., 1996, s. 408. ISBN 978-0-88727-249-3. OCLC 36569599. (ang.).
- ↑ a b Helen Craig McCullough: Tales of Ise: Lyrical Episodes from Tenth-Century Japan. T. 1. Stanford: Stanford University Press, 1968, s. 41. ISBN 978-0-8047-0653-7. OCLC 708414729. (ang.).
- ↑ Adam Bednarczyk. „Silva Iaponicarum”. XIV, s. 68, 2007. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. ISSN 1734-4328. [dostęp 2012-04-18].
- ↑ Steven D. Carter: Traditional Japanese Poetry: An Anthology. Stanford University Press, 1993, s. 76. ISBN 978-0-8047-2212-4. OCLC 634709471. (ang.).
- ↑ a b c R.H.P. Mason, J.G. Caiger: A History of Japan: Revised Edition. Rutland: Turtle Publishing, 1997, s. 86-87. ISBN 978-0-8048-2097-4. OCLC 38269966. (ang.).
- ↑ Steve Finbow. Tales of a Heian Casanova. „Japan Times”, 28 listopada 2010. ISSN 0447-5763. OCLC 61312639. [dostęp 2012-04-14]. (ang.).
- ↑ Paul Gordon Schalow: A Poetics of Courtly Male Friendship in Heian Japan. Honolulu: University of Hawaii Press, 2007, s. 41. ISBN 978-0-8248-3020-5. OCLC 70176882. (ang.).