Baćkowice
50°47′43″N 21°13′57″E/50,795278 21,232500
| wieś | |
 Kościół pw. św. Mikołaja w Baćkowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
588[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-552[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TOP |
| SIMC |
0786615[4] |
Położenie na mapie gminy Baćkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opatowskiego  | |
| 50°47′43″N 21°13′57″E/50,795278 21,232500[1]
| |
| Strona internetowa | |
Baćkowice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Baćkowice[5][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Baćkowice oraz parafii św. Mikołaja.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0786621 | Kantórka | część wsi |
| 0786638 | Kolonie | część wsi |
| 0786644 | Poddane | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Baćkowice (dawniej Baczkowice) w XV w. należały do biskupów kujawskich, ofiarodawców wystawionego wówczas drewnianego kościółka pw. św. Mikołaja. Kolejne kościoły budowano w latach 1599 oraz 1868 (z gotyckim ołtarzem ufundowanym przez Polonię amerykańską). Według legendy nazwa wsi pochodzi od licznie występujących w pobliżu Baćkowic bocianów[6]. Baćkowice były wsią biskupstwa włocławskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[7]. W 1827 roku miejscowość liczyła 283 mieszkańców i 32 domy[8]. W 1929 r. wieś z przynależnościami zamieszkiwały 563 osoby. We wsi było czterech kowali, dwóch stolarzy, jeden stolarz i szewc, dwa młyny wodne, wiatrak, trzy sklepy spożywcze[9].
W czasie II wojny światowej w okolicach Baćkowic toczyły się walki między armią niemiecką a Armią Czerwoną na tzw. przyczółku baranowsko-sandomierskim. W pierwszych dniach sierpnia 1944 linia frontu przebiegała przez teren gminy a walki toczyły się w Piórkowie, Gołoszycach, Oziębłowie i Modliborzycach. W wyniku działań wojennych spłonęły Modliborzyce, Piórków, Nieskurzów, Baćkowice, Olszownica, Oziębłów i Stanisławów. Ludność z terenów przyfrontowych została wysiedlona. Ostatecznie linia frontu ustabilizowała się na paśmie wzgórz jeleniowskiech[10]. Okupację niemiecką Baćkowic zakończyło 10 sierpnia 1944 roku zajęcie miejscowości przez wojska 13 Armii 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej[11].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół parafialny pw. Świętego Mikołaja wzniesiony w latach 1866–1868, w miejsce zniszczonego kościoła z 1599 r. W 1902 r. budowla została przedłużona i odrestaurowana. W kościele późnogotycka rzeźba Madonny z XV w. W prezbiterium świątyni znajduje się kamienna płyta z 1614 r[12].
- Kościół wraz z kostnicą z 1902 r. oraz przykościelnym cmentarzem został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.843/1-3 z 29.04.2011)[13].
- Cmentarz parafialny (nr rej.: A.505 z 13.06.1988)[13].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Usytuowanie Baćkowic u podnóża Pasma Jeleniowskiego stworzyło dogodne warunki do rozwoju turystyki pieszej i rowerowej. Gmina Baćkowice leży na trasie kilku szlaków turystycznych. Najbardziej popularnym jest 
Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków. Ponadto przez teren gminy biegnie czerwony szlak turystyczny Gołoszyce – Piotrowice, 
niebieski szlak turystyczny Gołoszyce – Dwikozy, 
czerwony szlak rowerowy „Przez Góry Świętokrzyskie” oraz czerwony Szlak Walk Partyzanckich.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 1656
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 11 [dostęp 2022-03-16]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 10 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Wyborcza.pl [online], kielce.wyborcza.pl [dostęp 2021-07-14].
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku,Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 112
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-07-14].
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-03-28].
- ↑ XIX-123-12 - studium [online], backowice-gmina.pl [dostęp 2024-04-27].
- ↑ Dolata 1971 ↓, s. 348.
- ↑ Lechosław Herz: Góry Świętokrzyskie (mapa turystyczna). Warszawa - Wrocław: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1982.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 36 [dostęp 2015-11-23].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
- Tadeusz Dybczyński, Przewodnik po Górach Świętokrzyskich, Warszawa 1912