Przejdź do zawartości

Bitwa pod Sheriffmuir

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Sheriffmuir
I powstanie Jakobickie
Ilustracja
Bitwa pod Sheriffmuir
Czas

13 listopada 1715

Miejsce

Sheriffmuir

Terytorium

Szkocja

Wynik

nierozstrzygnięta

Strony konfliktu
Wielka Brytania Jakobici
Dowódcy
John Campbell, 2. książę Argyll Thomas Erskine, 6. hrabia Mar
Siły
4000 ludzi ok. 10 tys.?
Położenie na mapie Szkocji
Mapa konturowa Szkocji, na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
56°11′42,86″N 3°54′36,40″W/56,195240 -3,910110

Bitwa pod Sheriffmuir była starciem pomiędzy siłami Jakobitów popierających pretendenta do tronu Jakuba III Stuarta a siłami wiernymi królowi Jerzemu I.

We wrześniu 1715 roku earl Mar podniósł w Braemar bunt przeciwko Jerzemu I i zgromadził 12000 ludzi - największą jakobicką armię, jaką kiedykolwiek udało się zgromadzić w Szkocji. Przeciwnikiem Mara w drodze na niziny szkockie było 6000 żołnierzy rządowych, pod rozkazami naczelnika klanu Campbell – księcia Argyll.

Po początkowych nieudanych potyczkach przeciwko księciu Argyll, Mar poprowadził 10 listopada całość swych sił na południe. Szpiedzy poinformowali Argylla o tych posunięciach i ruszył on ze swymi 4000 ludzi naprzeciw wroga. Do spotkania wrogich armii doszło 13 listopada.

Siły Argylla były znacznie przewyższane liczebnie przez armię jakobicką (który jednakże była mniejsza niż na początku walk), i jego lewe skrzydło, dowodzone przez generała Whethama, było dużo krótsze niż jakobickie prawe skrzydło. Prawe skrzydło Argylla zaatakowało, i zmusiło do odwrotu górali, lecz żołnierze Whethama zostali pokonani przez przeważającego liczebnie przeciwnika. Argyll musiał posłać Whethamowi na pomoc dodatkowych żołnierzy. Pod wieczór, obydwie armie były znacznie zmniejszone z powodu strat, i chociaż Mar miał wielką przewagę w ludziach, nie zaryzykował uderzenia całością swej armii i pozwolił Argyllowi wycofać się.

Po bitwie obie strony przypisywały sobie zwycięstwo. Jednakże jakobici nie potrafili wykorzystać wielkiej przewagi liczebnej i rozbić przeciwnika. Po bitwie nastąpiła u nich demoralizacja. Armię jakobicką opuścili też wspierający ją Francuzi i Hiszpanie.

23 grudnia 1715 roku Jakub III Stuart wylądował w Peterhead. Spotkał się z Marem w Perth, jednakże nie zdołał wzbudzić ducha bojowego w zdemoralizowanej armii. Z drugiej strony armia Argylla wzmocniona i pełna wigoru ruszyła na północ. Jakub III, Mar i ich armia wycofali się do Montrose, skąd Stuart odpłynął do Francji. Jakobicka armia udała się do Ruthven, gdzie się rozproszyła.