Budynek Cyrku w Kiszyniowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budynek Cyrku w Kiszyniowie
Edificiul Circului din Chișinău
Symbol zabytku nr rej. 384.3. z 19 maja 2022[1]
Ilustracja
Wejście główne, widok z południowego wschodu (2022)
Państwo

 Mołdawia

Miejscowość

Kiszyniów

Adres

bd. Renașterii Naționale(inne języki) nr. 7[1]

Styl architektoniczny

modernizm, brutalizm

Architekt

Siemion Szojchiet(inne języki), Ała Kiriczenko(inne języki), Anatolij Kołotowkin(inne języki)

Rozpoczęcie budowy

1977

Ukończenie budowy

1981

Położenie na mapie Kiszyniowa
Mapa konturowa Kiszyniowa, u góry znajduje się punkt z opisem „Budynek Cyrku w Kiszyniowie”
Położenie na mapie Mołdawii
Mapa konturowa Mołdawii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Budynek Cyrku w Kiszyniowie”
Ziemia47°02′14,42″N 28°50′57,08″E/47,037339 28,849189
Strona internetowa

Budynek Cyrku w Kiszyniowie (rum. Edificiul Circului din Chișinău[1]) – budynek użyteczności publicznej przeznaczony na występy cyrkowe w Kiszyniowie w Mołdawii, wzniesiony w 1981 roku, zabytek architektury Mołdawii.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Projekt gmachu Cyrku Państwowego[2] wykonali Siemion Szojchiet(inne języki)[3], Ała Kiriczenko(inne języki)[4][3] i Anatolij Kołotowkin(inne języki)[5]. Budynek został wzniesiony przy Bulevardul Renașterii Naționale(inne języki)[1] na zachodnim brzegu Byku w latach 1977–1981[5][1]. Był to wówczas pierwszy taki budynek w ZSRR i 4. pod względem wielkości budynek cyrku na świecie[6]. Siemion Szojchet otrzymał za swoje projekty[7] Nagrodę Państwową Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w 1984 roku[6].

W budynku odbywały się występy cyrkowe oraz koncerty[8], wystawiano nawet do 57 przedstawień miesięcznie[2]. Przy cyrku znajdowała się stołówka dla gości[6].

Obiekt został zamknięty w 2004 roku[6]. Od tego czasu obiekt jest chętnie odwiedzany przez miłośników urban exploration[6][2]. Po zamknięciu budynku zdekompletowano część wyposażenia, niektóre okna zostały zabite dyktą[6], a stan budynku zaczął ulegać stopniowemu pogorszeniu[9]. Władze miasta pomimo chęci renowacji budynku nie miały na to funduszy[6], próbowano także szukać prywatnego inwestora[7]. W 2007 roku przedsiębiorstwo cyrkowe z podmiotu państwowego zostało przekształcone w spółkę akcyjną z większościowym udziałem mołdawskiego ministerstwa kultury[8].

30 maja 2014 roku wznowiono działalność cyrkową na małej scenie[8], jednak odbyło się na niej tylko kilka spektakli[6]. Duża sala nadal pozostawała opuszczona[10].

19 maja 2022 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków architektury Mołdawii (pod nr. 384.3.)[1].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budynek wzniesiono na miejscu cmentarza miejskiego[6][9] w stylu socjalistycznego modernizmu (socmodernizmu)[5] bądź późnego brutalizmu[6][7] na planie koła[6]. Głównym budulcem był beton[2]. Elewacja przypomina koszyk[2] i ma nawiązywać formą do mołdawskiego tańca hora[10], składa się z elementów w kształcie litery V[6]; nad głównym wejściem znajduje się rzeźba przedstawiająca cyrkowców z kulami[6].

Cyrk ma największą widownię-amfiteatr w Mołdawii o pojemności 1900 miejsc[8]. Duża arena ma średnicę 13 m[8]. Mała arena cyrkowa ma średnicę 9,51 m i pojemność 308 miejsc[8]. Dookoła sali widowiskowej rozciąga się foyer z malowidłami wykonanymi techniką enkaustyki[8]. Ściany zostały udekorowane także ceramicznymi rzeźbami[2].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Privind modificarea Registrului monumentelor Republicii Moldova ocrotite de stat, aprobat prin Hotărârea Parlamentului nr. 1531/1993 [online], Ministerul Justiției, 19 maja 2022 (rum.).
  2. a b c d e f Kiszyniów - miasto wywrócone na drugą stronę - Czwórka - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2023-04-25] (pol.).
  3. a b Maksim, Архитектура Восточного блока: Культура и спорт [online], Medium, 7 września 2020 [dostęp 2023-04-25] (ang.).
  4. The State Circus in Chisinau [online], Architectuul [dostęp 2023-04-25].
  5. a b c Socmodernizm - nowa baza powojennej architektury - Architektura-Murator [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2023-04-25].
  6. a b c d e f g h i j k l m Kamil Białas, Kiedyś był dumą kraju, dziś stoi opuszczony. Modernistyczny cyrk w Kiszyniowie [online], Magazyn WhiteMAD - moda, architektura, design w jednym miejscu, 5 marca 2023 [dostęp 2023-04-25] (pol.).
  7. a b c Mołdawia: duchy sowieckiego cyrku. Brutalistyczna bryła cyrku w Kiszyniowie [CZERWONY URBEX] - Bryła - architektura na świecie [online], www.bryla.pl [dostęp 2023-04-25] (pol.).
  8. a b c d e f g Circ [online], circ-chisinau.md [dostęp 2023-04-25] (rum.).
  9. a b Opuszczony cyrk w Kiszyniowie / projekt i architektura [online], Przydatne wskazówki i ciekawe informacje na każdy temat. [dostęp 2023-04-25] (pol.).
  10. a b Circus. Chisinau [online], Visit Chișinău [dostęp 2023-04-25] (ang.).