Centralny Zarząd Przemysłu Metalowego

Centralny Zarząd Przemysłu Metalowego – jednostka organizacyjna Ministerstwa Przemysłu i Handlu, powołana w celu koordynowania, nadzorowania i kontrolowania oraz sprawowania ogólnego kierownictwa nad działalnością gospodarczą przedsiębiorstw państwowych.

Powołanie Zarządu

Na podstawie zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z 1948 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Prezesem Centralnego Urzędu Planowania o utworzeniu Centralnego Zarządu Przemysłu Metalowego ustanowiono Zarząd. Powołanie Zarządu pozostawało w ścisłym związku dekretu z 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych.

Nadzór państwowy nad Zarządem sprawował Minister Przemysłu i Handlu.

Powstanie Zarządu

Centralny Zarząd Przemysłu Metalowego powstał w wyniku wydzielenia z administracji państwowej jednostki gospodarczej jako przedsiębiorstwa państwowego, prowadzonego w ramach narodowych planów gospodarczych i według zasad gospodarki handlowej.

Przedmiot działalności Zarządu

Przedmiotem działalności Zarządu było koordynowanie, nadzorowanie i kontrolowanie oraz ogólne kierownictwo działalności gospodarczej przedsiębiorstw państwowych lub będących pod zarządem państwowym.

Rada Nadzoru Społecznego

Przy Zarządzie powołana była Rada Nadzoru Społecznego, której zakres działania, sposób powoływana i odwoływania jej członków, organizację i sposób wykonywania powierzonych czynności określiło rozporządzenie Rady Ministrów Rada Nadzoru Społecznego miała charakter niezależnego organu nadzorczego, kontrolnego oraz opiniodawczego, podlegającego w swej działalności nadzorowi Prezydium Krajowej Rady Narodowej.

Organ zarządzający

Organem zarządzającym Zarządu była dyrekcja powoływana i zwalniana przez Ministra Przemysłu i Handlu i składająca się z dyrektora generalnego, reprezentującego dyrekcję samodzielnie oraz z podległych dyrektorowi generalnemu czterech dyrektorów głównych.

Do ważności zobowiązań zaciąganych przez Zarządu wymagane było współdziałanie, zgodnie z uprawnieniami przewidzianymi w statucie:

• dwóch członków dyrekcji łącznie,
• jednego członka dyrekcji łącznie z pełnomocnikiem handlowym w granicach jego pełnomocnictwa,
• dwóch pełnomocników handlowych łącznie w granicach ich pełnomocnictw

Wykaz przedsiębiorstw nadzorowanych

• Mostostal – Budowa Mostów i Konstrukcji Stalowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Zabrze,
• Zjednoczenie Przemysłu Urządzeń Mechanicznych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Zjednoczenie Przemysłu Precyzyjnego i Optycznego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Zjednoczenie Przemysłu Narzędziowego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Zjednoczenie Przemysłu Maszyn Włókienniczych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Łódź,
• Zjednoczenie Przemysłu Maszyn i Narzędzi Rolniczych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Łódź,
• Zjednoczenie Przemysłu Odlewniczego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Kraków,
• Zjednoczone Zakłady Wyrobów Metalowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Radom,
• Wytwórnie Sprzętu Komunikacyjnego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Zakłady Mechaniczne „Ursus” – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione Ursus,
• Wytwórnia Sprzętu Mechanicznego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Łódź,
• Zakłady Sprzętu Transportowego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Zjednoczone Zakłady Rowerowe – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bydgoszcz,
• Zakłady Starachowickie – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Starachowice,
• Kuźnia Ustroń – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Ustroń,
• Centralne Biuro Konstrukcyjne Nr 5 – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Kieleckie Zakłady Wyrobów Metalowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Kielce,
• Zjednoczenie Przemyślu Odlewniczego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Radom,
• Fabryki Drutu i Wyrobów z Drutu – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bytom,
• Zjednoczenie Przemysłu Wyrobów z Blachy – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bytom,
• Zakłady Opakowań Blaszanych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Kraków,
• Zjednoczone Fabryki Śrub i Nitów – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bielsko,
• Zakłady Wyrobów Kutych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Sosnowiec,
• Zjednoczone Fabryki Okuć i Sprzętów Metalowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bytom,
• Centrala Zaopatrzenia Materiałowego Przemysłu Metalowego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Warszawa,
• Biuro Projektowania Zakładów Przemysłu Metalowego – przedsiębiorstwo państwowa wyodrębnione – Warszawa.
• Zakłady Budowy Urządzeń Technicznych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Gliwice,
• Zakłady Budowy Urządzeń Kotlarsko-Mechanicznych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Kraków,
• Dolnośląskie Zakłady Budowy Urządzeń Przemysłowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Nysa,
• Fabryka Maszyn Papierniczych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione w Jeleniej Górze,
• Pomorskie Zakłady Budowy Maszyn – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bydgoszcz,
• Zakłady Mechaniczne im. Gen. Karola Świerczewskiego – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – w Elblągu,
• Warszawskie Zakłady Budowy Urządzeń Przemysłowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – w Warszawie,
• Stocznie Odrzańskie – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Wrocław,
• Zakłady Przemysłowe H. Cegielski – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Poznań,
• Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Chrzanów,
• Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Chorzów II,
• Fabryka Wagonów Pafawag – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Wrocław,
• Zaodrzańskie Zakłady Konstrukcji Stalowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Zielona Góra,
• Sanocka Fabryka Wagonów – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Sanok,
• Krakowska Fabryka Sygnałów Kolejowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Kraków,
• Bydgoska Fabryka Sygnałów Kolejowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Bydgoszcz,
• Gotartowicka Fabryka Sygnałów Kolejowych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Gotartowice,
• Centralne Biuro Konstrukcyjne Nr 1 – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione – Poznań.