Cerro Zapaleri
22°48′57″S 67°10′48″W/-22,815833 -67,180000
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo |
Andy |
| Wysokość |
5653 m n.p.m. |
Położenie na mapie Chile  | |
| 22°48′57″S 67°10′48″W/-22,815833 -67,180000
| |
Cerro Zapaleri – wulkan, którego szczyt jest punktem styku granic trzech południowoamerykańskich państw: Argentyny, Boliwii i Chile. W jego okolicy przebiega szereg regionalnych linii kolejowych[1]. Wulkan znajduje się na terytoriach departamentu Potosí (Boliwia), prowincji Jujuy (Argentyna) i regionu Antofagasta (Chile). Powstał 2,89 miliona lat temu[2]. Jego podstawa złożona jest ze skał kredowych i trzeciorzędowych, które uległy deformacjom tektonicznym. Stwierdzono tu występowanie andezytu, bazaltu, dacytu i ryolitu[3]. Spotykane są też skały późnokredowe[4] i plejstoceńskie skały szoszonitowe[5].
Boliwijska część wulkanu znajduje się pod ochroną Narodowego Rezerwatu Fauny Andyjskiej im. Eduardo Avaroi. Ponadto znajduje się w pobliżu sektora Salar de-Tara-Salar de Aguas Calientes, który jest częścią Narodowego Rezerwatu Przyrody Los Flamencos w Chile.
Masyw Zapaleri jest głównym źródłem obsydianu[6], który w trakcie badań archeologicznych został zlokalizowany w promieniu 350 km[7]. Źródło obsydianu jest zlokalizowane na boliwijskiej stronie w pobliżu jeziora Laguna Blanca. Innym źródłem obsydianu dla tego terenu była góra Solterio[8]. Obsydianowe artefakty pochodzące z tego rejonu były znajdowane na inkaskich oraz jeszcze wcześniejszych stanowiskach archeologicznych[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Alejandro Benedetti. El ferrocarril Huaytiquina, entre el progreso y el fracaso. Aproximaciones desde la geografía histórica del territorio de los Andes. „Revista Escuela de Historia”, s. 123-165, December 2005. Salta: SciELO. ISSN 1669-9041. [dostęp 2016-01-17]. (hiszp.).
- ↑ Michael H. Ort, Shanaka L. de Silva, Néstor Jiménez C., Brian R. Jicha i inni. Correlation of ignimbrites using characteristic remanent magnetization and anisotropy of magnetic susceptibility, Central Andes, Bolivia. „Geochemistry, Geophysics, Geosystems”. 14 (1), s. 141–157, 2013. DOI: 10.1029/2012GC004276.
- ↑ Francisco Munizaga, Nicolás Marinovic: Evidencias preliminares de un volcanismo cenozoico superior en el área del Vn. Zapaleri, II Región, Chile. Second Chilean Geologic Congress. [dostęp 2016-06-22]. (hiszp.).
- ↑ T.C. Bogdanic, S.R. Espinoza: Tectono-Sedimentary Evolution of the Cretaceous-Early Tertiary and Metallogenic Scheme of Northern Chile, Between 20° S and 26° S. W: Cretaceous Tectonics of the Andes. José A. Salfity (red.). Wiesbaden: Vieweg+Teubner Verlag, 1994, s. 229. DOI: 10.1007/978-3-322-85472-8_5. ISBN 978-3-322-85472-8.
- ↑ Beatríz Coira, John Davidson, Constantino Mpodozis, Victor Ramos. Tectonic and magmatic evolution of the Andes of northern Argentina and Chile. „Earth-Science Reviews”. 18 (3-4), s. 303–332, 1982. DOI: 10.1016/0012-8252(82)90042-3.
- ↑ Claudio Latorre i inni, Late Pleistocene human occupation of the hyperarid core in the Atacama Desert, northern Chile, „Quaternary Science Reviews”, 77, 2013, s. 19–30, DOI: 10.1016/j.quascirev.2013.06.008.
- ↑ Mary E. Malainey: A consumer's guide to archaeological science analytical techniques. Nowy York: Springer, 2011, s. 278. DOI: 10.1007/978-1-4419-5704-7_18. ISBN 978-1-4419-5704-7.
- ↑ Hugo D Yacobaccio, Patricia S Escola, Fernando X Pereyra, Marisa Lazzari i inni. Quest for ancient routes: obsidian sourcing research in Northwestern Argentina. „Journal of Archaeological Science”. 31 (2), s. 193–204, 2004. DOI: 10.1016/j.jas.2003.08.001.
- ↑ Andrea Seelenfreund i inni, Morphological and geochemical analysis of the Laguna Blanca/Zapaleri obsidian source in the Atacama Puna, „Geoarchaeology”, 2, 25, 2010, s. 245–263, DOI: 10.1002/gea.20306.