Chleb gwdowski
Chleb gwdowski – rodzaj chleba, regionalny produkt piekarski, charakterystyczny dla gminy Szczecinek, 5 września 2013 wpisany na polską listę produktów tradycyjnych (zgłaszającymi byli Danuta i Lech Szlaz)[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Tradycja wypiekania chleba gwdowskiego datuje się od 1945, kiedy to z Ostrowca Świętokrzyskiego do Żółtnicy przybyła rodzina, w której kobiety według własnej receptury wypiekały chleby (żytnie i pszenno-żytnie). Przepis ten pochodził z okresu I wojny światowej. Piec, w którym dokonywano wypieku, nazywany był chlebownikiem. Od 1954 chleb gwdowski wypiekany jest przez mieszkańców Gwdy Wielkiej. W latach 60. XX wieku ciasto i trzydniowy zakwas wyrabiano w drewnianych dzieżach i nieckach, a cały proces zajmował prawie dobę. Piece chlebowe, używane w wypieku (200°C), zbudowane były w latach 30. XX wieku. Chleb gwdowski nie pleśnieje, tylko wysycha, a resztki nadają się do karmienia zwierząt[1][2].
Z wypiekaniem chleba gwdowskiego związane były różne lokalne obyczaje, które są cały czas praktykowane, np. w trakcie wykonywania prac w pomieszczeniu nie mogły przebywać osoby obce, a do pieca bochenki wkładała gospodyni[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Bochenek chleba gwdowskiego ma chropowatą skórkę posypaną makiem. Na przekroju widoczne są ziarna słonecznika i siemienia lnianego (ewentualnie tylko siemienia lnianego). Bochen ma lekko słony, kwaśny smak, a zapach jest intensywny z wyczuwalną nutą charakterystycznego kwasu. Po upieczeniu chleb glazuruje się mąką wymieszaną z wodą i układa na liściach chrzanu lub kapusty[3].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 2012 chleb gwdowski zdobył I miejsce w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” (Poznań) w kategorii produktów i przetworów pochodzenia roślinnego[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Z terenu powiatu na listę produktów tradycyjnych wpisane są także paszteciki gwdowskie[4], krówka szczecinecka[5], ser bałtycki i ziemniak wyszoborski[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Agnieszka Kołodziej, Produkty tradycyjne województwa zachodniopomorskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, 2013, s. 28, ISBN 978-83-88664-18-2.
- ↑ Culinary Hertiage, Handel Obwoźny Lech Szlaz.
- ↑ Głos Koszaliński, Chleb chrupiący tradycją. Nowy produkt regionalny spod Szczecinka.
- ↑ Pomorze Zachodnie, Chleb gwdowski – wyrób tradycyjny, Lech Szlaz.
- ↑ Temat, Produkt tradycyjny. Ten tytuł szczecineckiej "krówce" się należał [online], Temat Szczecinek.com, 18 lutego 2016 [dostęp 2023-09-02] (pol.).