Cmentarz Stary w Płocku
Ten artykuł od 2010-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
katolicki |
Wyznanie |
rzymskokatolickie |
Stan cmentarza |
czynny |
Powierzchnia cmentarza |
2,3 ha |
Data otwarcia | |
Położenie na mapie Płocka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°33′09,1″N 19°40′52,3″E/52,552528 19,681194 |
Cmentarz Rzymskokatolicki (Stary, Płockie Powązki) – płocki cmentarz założony w 1780 roku poza granicami ówczesnego miasta. Najstarszy cmentarz w Polsce[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz został założony w 1780 roku. Był pierwszym cmentarzem w Płocku i najstarszym w Polsce cmentarzem założonym na przedmieściach i nie zlokalizowanym obok jakiegoś kościoła[2]. Zajmuje powierzchnię 2,30 ha i jest zlokalizowany pomiędzy ulicami Floriana Kobylińskiego, Topolową i Kazimierza Wielkiego. Usytuowany przy trakcie dobrzyńskim, z dala od kościołów, był przyjęty bardzo niechętnie przez ludność, która trzymała się uporczywie starego zwyczaju grzebania zmarłych przy kościołach. Był używany przez ponad 150 lat do zakończenia II wojny światowej[3]. Ograniczono wtedy ilość pochówków, a potem całkowicie go zamknięto. Ponownie został otwarty na przełomie XX i XXI wieku[4].
W 1801 roku na cmentarzu wybudowana została kaplica, ufundowana przez Jana Antoniego Zdziennickiego, kanonika katedry płockiej. Był to budynek drewniany, położony w pobliżu wejścia głównego, a w latach siedemdziesiątych XIX wieku znacznie poniżej poziomu gruntu. W kaplicy znajdował się m.in. obraz główny przedstawiający św. Katarzynę i kilka mniejszych, pochodzących prawdopodobnie z płockich kościołów. Ze względu na znikomą ilość pochówków, kaplica do 1817 roku służyła jako skład prochu, a w latach międzywojennych została rozebrana.
Cmentarz stanowi unikatowy zespół w skali kraju ze względu na wartość artystyczną i historyczną. Z uwagi na zaniedbania i dewastację wymaga pilnej interwencji służb konserwatorskich Urzędu Miasta.
Cmentarz Rzymskokatolicki Stary jest o dziesięć lat starszy od warszawskich Powązek, dlatego w Płocku przyjęła się lokalna nazwa Płockie Powązki[4].
Pochowani[edytuj | edytuj kod]
Na cmentarzu spoczywają prochy wielu osób zasłużonych dla Płocka i regionu. Pochowani tu zostali m.in.:
- Antoni Bielak – wojewoda płocki w latach 1980 – 1990
- Jakub Chojnacki – prawnik, działacz społeczny, wieloletni prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego;
- Franciszek Dorobek – nauczyciel, działacz społeczny;
- Stanisław Figielski – duchowny rzymskokatolicki, administrator apostolski Diecezji Płockiej podczas II wojny światowej;
- Bolesław Górnicki – lekarz pediatra, rektor Akademii Medycznej w Szczecinie i Akademii Medycznej w Warszawie;
- Michał Marian Grzybowski - duchowny rzymskokatolicki, historyk, wieloletni profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku;
- Ryszard Jedliński - szczypiornista, brązowy medalista Mistrzostw Świata 1982;
- Aleksander Maciesza – lekarz, działacz społeczny, prezes TNP;
- Bronisław Mazowiecki – lekarz, ojciec byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego;
- Antoni Michalski – prezydent Płocka w latach 1919 – 1926;
- Krzysztof Olewnik – biznesmen w branży spożywczej;
- Marek Ostrowski – piłkarz, reprezentant Polski, uczestnik Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1986 w Meksyku;
- Faustyn Piasek – kompozytor, animator życia muzycznego w Płocku;
- Jan Wosiński - biskup pomocniczy Diecezji Płockiej (1961-91)
Na cmentarzu znajduje się również grób-pomnik ku czci bohaterów powstania styczniowego 1863 roku[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Płock: Najstarszy cmentarz w Polsce [online], RMF FM [dostęp 2024-05-16] (pol.).
- ↑ W Płocku najstarszy nieprzykościelny cmentarz w Polsce [online], dzieje.pl [dostęp 2023-03-18] (pol.).
- ↑ Najstarszy cmentarz w Polsce znajduje się w Płocku. wpolityce.pl, 1 listopada 2012. [dostęp 2020-01-09]. (pol.).
- ↑ a b Zapłonęły płockie cmentarze… [online], PetroNews [dostęp 2023-03-18] .
- ↑ Najstarsze zabytkowe cmentarze w Płocku [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2023-03-18] (pol.).