Coleotrype
 Coleotrype natalensis | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klasa | |
| Klad | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Coleotrype |
| Nazwa systematyczna | |
| Coleotrype C. B. Clarke A.L.P.P.de Candolle & A.C.P.de Candolle, Monogr. Phan. 3: 238 (1881)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Coleotrype natalensis C. B. Clarke[4] | |
Coleotrype C.B.Clarke – rodzaj roślin z rodziny komelinowatych. Obejmuje 10 gatunków występujących w środkowej, wschodniej i południowej Afryce oraz na Madagaskarze, gdzie sześć gatunków występuje endemicznie[3].
Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów κολεός (koleos – pochwa liściowa) oraz τρύπα (tripa – otwór), odnosząc się do przebijania pochew liściowych przez kwiatostany tych roślin[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wieloletnie rośliny zielne[6]. Kwiaty zebrane w siedzący, ścisły kwiatostan złożony z kilku dwurzędek, z których każda wsparta jest dużą, jajowatą podsadką[6]. Kwiatostan wyrasta z kąta liścia, przebijając u nasady rurkowatą pochwę liściową[7]. Kwiaty siedzące. Listki zewnętrznego okółka okwiatu niemal równej wielkości; listki wewnętrznego okółka okwiatu równe lub nierówne, w połowie zrośnięte w wąską rurkę[6]. Pręciki równej lub różnej długości, o nitkach zrośniętych z rurką okwiatu, niekiedy także ze sobą, bródkowatych lub nagich i pylnikach pękających wzdłużnie lub przez wierzchołkowy otwór[6]. Zalążnia siedząca, wolna, jajowata, trójkomorowa[7]. Trójgraniasto-jajowate, trójkomorowe, owłosione wierzchołkowo, pękające komorowo torebki[7] pozostają ukryte między podsadkami i trwałymi listkami zewnętrznego okółka okwiatu[6].
Liczba chromosomów 2n wynosi 36 lub 42[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
- Rodzaj z podplemienia Coleotrypinae w plemieniu Tradescantieae podrodziny Commelinoideae w rodzinie komelinowatych (Commelinaceae)[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Coleotrype baronii Baker
- Coleotrype brueckneriana Mildbr.
- Coleotrype goudotii C.B.Clarke
- Coleotrype laurentii K.Schum.
- Coleotrype lutea H.Perrier
- Coleotrype madagascarica C.B.Clarke
- Coleotrype natalensis C.B.Clarke
- Coleotrype synanthera H.Perrier
- Coleotrype udzungwaensis Faden & Layton
- Coleotrype vermigera H.Perrier
Znaczenie użytkowe[edytuj | edytuj kod]
Coleotrype laurentii stosowana jest jako roślina lecznicza w zapaleniu gardła[9].
Coleotrype natalensis o fioletowych kwiatach uprawiana jest w Południowej Afryce jako roślina ozdobna[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-27] (ang.).
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2023-01-27]. (ang.).
- ↑ Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2023-01-27]. (ang.).
- ↑ Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen.. Springer, 2013, s. 119. ISBN 978-3-0348-7650-6.
- ↑ a b c d e f R.B. Faden: Commelinaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 4: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 120. DOI: 10.1007/978-3-662-03531-3. ISBN 978-3-662-03531-3. (ang.).
- ↑ a b c William H. Harvey: Flora Capensis. Volume 7, Pontederiaceae to Gramineae. Wyd. reprint. Place of publication not identified: Cambridge University Press, 1900, s. 13. ISBN 978-1-108-06815-4.
- ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2023-01-27]. (ang.).
- ↑ Maurice M. Iwu: Handbook of African medicinal plants. Wyd. Second. Boca Raton, FL: CRC Press, 2014, s. 31. ISBN 978-1-4665-7197-6.
- ↑ Ernst J. Van Jaarsveld: Waterwise gardening in South Africa and Namibia. Cape Town: Penguin, 2013, s. 314. ISBN 978-1-4323-0359-4.