Czesław Lewkowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czesław Lewkowicz
kapitan artylerii kapitan artylerii
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1897
Iwanowo, woj. wileński

Data i miejsce śmierci

między 13 a 14 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

3 Dywizjon Artylerii Konnej
Obszar Warowny „Wilno”
3 pułk artylerii ciężkiej
33 Dywizjon Artylerii Lekkiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Czesław Lewkowicz (ur. 14 lipca 1897 w majątku Iwanowo, woj. wileńskie, zm. między 13 a 14 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Józefa i Natalii z Rutkiewiczów[3]. Ukończył Michajłowską Szkołę Artylerii w Piotrogrodzie. Po zakończeniu I wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. Z dniem 1 kwietnia 1920 roku został zatwierdzony w stopniu porucznika artylerii „z grupy Korpusów Wschodnich i armii rosyjskiej”[4] ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. W 1924 służył w stopniu porucznika w 3 dywizjonie artylerii konnej[5]. Z dniem 1 stycznia 1927 został awansowany do stopnia kapitana z 16 lokatą w swoim starszeństwie[6]. W 1927 służył w Dowództwie Obszaru Warownego „Wilno”. W tym samym roku wpłacił 10 zł jako składkę na zakup łodzi podwodnej im. Józefa Piłsudskiego[7]. W 1928 został przeniesiony do 3 pułku artylerii ciężkiej[8]. W 1932 służył w 3 dywizjonie artylerii pieszej (od 1 czerwca 1933 – 33 dywizjonie artylerii lekkiej)[9]. W marcu 1934 został zwolniony z zajmowanego stanowiska, pozostawiony bez przynależności służbowej i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr III[10]. Z dniem 30 czerwca tego roku został przeniesiony w stan spoczynku[11]. Po zakończeniu służby wojskowej został członkiem Związku Rezerwistów w Wilnie.

Podczas kampanii wrześniowej został wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 025/1 poz. 20 nr akt 669[12], z 9 kwietnia 1940[1]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji z 12.05.1943 pod numerem 1759. Przy szczątkach Czesława Lewkowicza znaleziono książeczkę oficerską, dowód osobisty, odznaczenia, kilka listów nadanych przez Janinę Dembińską z Gostynia[13][14]. Figuruje na liście AM-214-1759 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-62-01759. Nazwisko Lewkowicza znajduje się na liście ofiar (pod nr 1759) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 107, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 112 z 1943.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Marią z Ochotnickich, miał syna[3].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez prezydenta RP na uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Tablica memoratywna na ścianie kaplicy cmentarnej na cmentarzu parafialnym w Mroczy[15][16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 453.
  2. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 149.
  3. a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 346.
  4. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 10), MSWojsk, 12 marca 1921, s. 394.
  5. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 722, 749.
  6. „Dziennik Personalny” (R.8, nr 13), MSWojsk, 20 kwietnia 1927, s. 123.
  7. „Polska Zbrojna ; pismo codzienne” (R.7, nr 110), Warszawa, 24 kwietnia 1927, s. 32.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 200.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 192, 713.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 135.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 280.
  12. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 647.
  13. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  14. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 214.
  15. Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 na Pałukach i Krajnie - ludzie, miejsca, wydarzenia [online], powstanie.szubin.net [dostęp 2019-02-28].
  16. ), Katyń zapamiętamy na zawsze! [online], pomorska.pl [dostęp 2019-02-28] (pol.).
  17. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 246, 395,.
  18. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 803, 825.
  19. „Dziennik Personalny” (R.19, nr 4), MSWojsk, 19 grudnia 1938, s. 5.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.