Dłoń z Irulegi
| |
| Data powstania | |
|---|---|
| Medium | |
| Wymiary |
14,31 cm długości, 12,79 cm szerokości, 0,109 cm grubości |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
Dłoń z Irulegi (bask. Irulegiko Eskua, hiszp. la mano de Irulegi) – znalezisko archeologiczne z późnej epoki żelaza, odkopane w 2021 r. na terenie hiszpańskiej miejscowości Irulegi, położonej na południe od Pampeluny[1].
Dłoń z Irulegi powstała w I w. p.n.e. Prawdopodobnie powieszono ją w drzwiach domu dla rytualnej ochrony jego mieszkańców[2].
Wykonany z brązu przedmiot przedstawia prawą dłoń, na której wyryto pięć słów, złożonych z 40 znaków. Jedno ze słów zidentyfikowano jako sorioneku, które odpowiada współczesnemu słowu zorioneko, oznaczającemu w języku baskijskim szczęście (pozostałe słowa nie zostały jak dotąd zidentyfikowane). Jest to zatem najstarsza znana inskrypcja w języku baskijskim (dotychczas miano najstarszego tekstu w tym języku przysługiwało zbiorowi wierszy Bernarta Etxepare pt. Linguae Vasconum Primitiae z 1545 r.)[2][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Diario de Navarra, Hallada en Navarra 'la mano de Irulegi', con el texto más antiguo en lengua vascónica, del siglo I a.C. [online], diariodenavarra.es, 14 listopada 2022 [dostęp 2022-11-14] (hiszp.).
- ↑ a b Irulegi mendian K.a. I. mendeko brontzezko esku bat aurkitu dute, eta orain arte ezagutzen den euskarazko inskripziorik zaharrena du [online], Nafarroa.eus [dostęp 2022-11-14] (bask.).
- ↑ Vicente G. Olaya, Researchers claim to have found earliest document written in Basque 2,100 years ago [online], EL PAÍS English Edition, 14 listopada 2022 [dostęp 2022-11-14] (ang.).
![Znaki z dłoni Irulegi, ukazane jako białe symbole na czarnym tle. Transkrypcja symboli: "sorioneku · {n} tenekebeekiŕateŕe[n] oTiŕtan · eseakaŕi eŕaukon"](/wiki/Plik:Irulegiko_eskua_-_Nafarroako_Gobernuaren_irudi_galeria_28.jpg)