DFW Mars
 DFW Mars w 1912 r. | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
mieszana, metalowo-drewniana, kryta płótnem |
| Załoga |
2 (pilot i obserwator) |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji |
1912–1914 |
| Dane techniczne | |
| Moc |
95 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
16,8 m |
| Długość |
9,7 m |
| Powierzchnia nośna |
35 m² |
| Masa | |
| Użyteczna |
560 kg |
| Startowa |
820 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
120 km/h |
| Długotrwałość lotu |
do 6 h |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| nieuzbrojony | |
| Liczba miejsc | |
| 2 | |
| Użytkownicy | |
| Cesarstwo Niemieckie, Imperium Osmańskie | |
DFW Mars – niemiecki samolot szkolny i rozpoznawczy, produkowany przez zakłady Deutsche Flugzeug-Werke w Lipsku, prawdopodobnie pierwszy niemiecki samolot użyty bojowo.
Bernhard Meyer i Erich Thiele założyli DFW w 1910 roku w Lindenthal, początkowo produkując na licencji maszyny Maurice Farmana, a następnie Etrich Taube i stalowe wersje Taube (tzw. Stahltaube)[1][2]. Ich pierwszą własną konstrukcją był samolot Mars, budowany w wersji zarówno jedno- jak i dwupłata.
Przedstawiona na konkursie wojskowym w 1912 roku wersja miała kształt skrzydeł zbliżony do samolotu Taube, stosunkowo głęboki, w pełni kryty kadłub z dwiema osobnymi kabinami dla pilota (z tyłu) i pasażera (z przodu). Napędzana była stukonnym silnikiem Mercedesa, co dawało jej prędkość maksymalną ok. 140 km/h; zapas paliwa wystarczał na czterogodzinny lot z pełnym obciążeniem. Rozpiętość samolotu wynosiła 15,9 m, długość – 13,5 m, powierzchnia nośna – 35 m², a masa – ok. 530 kg[3].
Mimo zbliżonego do Taube kształtu skrzydeł, wywodzącego się z nasion liany Zanonia macrocarpa, Mars różnił się zastosowaniem lotek; w dwupłatach skrzydła miały prostą krawędź natarcia, ale płaty miały duży skos. Konstrukcja nośna kadłuba zbudowana była z rur stalowych, a całość bardzo dopracowana aerodynamicznie, z chłodnicą wbudowaną w przód[4]. Kadłub był owalny, kryty płótnem, a w przedniej części – blachą aluminiową[5]. Używano wyłącznie silników rzędowych, które nie powodowały efektu żyroskopowego (jak rotacyjne), uważane ponadto za bardziej niezawodne[4]. Typowe były sześciocylindrowe silniki Mercedesa o mocy 95-105 KM, ważące 185 kg, dające 1350 obrotów na minutę[5]. Śmigło dwułopatowe, o średnicy 245 cm[6]. Inną cechą charakterystyczną tego samolotu było umieszczenie kabiny pasażera w centrum ciężkości samolotu, a pilota – mocno z tyłu. Miało to zapewniać większy komfort i stabilność obserwatorowi, a pilotowi pozwalać na łatwiejsze wyczucie przechyłów maszyny, a przez to szybszą reakcję. Rozmieszczenie kabin zapewniało dobrą widoczność z obydwu z nich[4].
W przypadku dwupłata, górny płat montowany był płasko, natomiast dolny miał wyraźny wznios. Rozpiętość górnego płata wynosiła 17,8 m, dolnego 12,04 m, co łącznie dawało 45,98 m² powierzchni nośnej; samolot był długi na 9,9 m, a wysoki 2,97 m. Ważył bez pasażerów i paliwa 700 kg i zabierał 200 kg masy użytecznej, 180 l benzyny i 10 l oleju (zużycie wynosiło 35 l paliwa i 2,3 l oleju na godzinę lotu). Załadowany samolot osiągał prędkość średnią 100 km/h, na wysokość 1000 m wznosił się w 15 min; do startu potrzebował 75 m rozbiegu. Jego doskonałość aerodynamiczna wynosiła 9[5].
Jednopłatowiec miał identyczną długość. Długie stateczniki pionowe i poziome (2 m) zakończone były sterami o długości 1,2 m; ster wysokości miał rozpiętość 3 m. Powierzchnia statecznika poziomego wynosiła 3,3 m², a sterów, odpowiednio kierunku i wysokości, 1 m² i 3,7 m². Przy rozpiętości 16,07 m i maksymalnej szerokości 2,8 m, powierzchnia płata wynosiła 35 m². Podwozie czterokołowe, o rozstawie kół zewnętrznych 2,6 m, z płozą ogonową[6].
Zestawienie danych wersji z 1912 roku[edytuj | edytuj kod]
| Jednopłat (1912-13) | Dwupłat (1912-13) | ||
|---|---|---|---|
| Długość (m) | 9,7 | 9,7 | 
|
| Rozpiętość (m) | 16,8 | 17,8 | |
| Powierzchnia nośna (m²) | 35 | 46 | |
| Masa całkowita (kg) | 820 | 910 | |
| Masa własna (kg) | 560 | 650 | |
| Silnik (hp) | 95 N.A.G. | 95 Mercedes | |
| Prędkość max. (km/h) | 120 | 115 | |
| Długotrwałość lotu | 5-6 | 4-6 | |
| Liczba zbudowanych w 1912 | 6 | 16 |
Użycie[edytuj | edytuj kod]
W 1912 lotnictwo niemieckie kupiło 20 jednopłatów i 10 dwupłatów Mars (z ogólnej liczby 235 samolotów)[7]. Przed I wojną światową maszyny D.F.W. miały na koncie kilka rekordów długotrwałości lotu i nagrody w konkursach na niezawodność. Były też skutecznie używane przez lotnictwo tureckie w czasie II wojny bałkańskiej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bill Gunston: World encyclopaedia of aircraft manufacturers: from the pioneers to the present day. Annapolis, Md: Naval Institute Press, 1993, s. 98. ISBN 1-55750-939-5. (ang.).
- ↑ David Mondey: The Complete Illustrated Encyclopedia of the World’s Aircraft. Secaucus, NJ: Chartwell Books Inc, 1978, s. 144. ISBN 0-89009-771-2.
- ↑ Stanley Spooner (red.). The Mars Monoplane. „Flight International Magazine”. IV (28 (185)), s. 628, 1912-07-13. Reed Business Information Ltd. (ang.).
- ↑ a b c d C.G. Grey (red.). Some new German machines. „The Aeroplane”. V (19), s. 507, 1913-11-08. (ang.).
- ↑ a b c C.G. Grey (red.). Deutsche Flugzeug-Werke. „The Aeroplane”. V (24), s. 641, 1913-12-11. (ang.).
- ↑ a b Stanley Spooner (red.). D.F.W. Military Monoplane. „Flight International Magazine”. V (45 (251)), s. 1216–1218, 1913-11-08. Reed Business Information Ltd. (ang.).
- ↑ a b Fred T. Jane: Jane’s All The World’s Aircraft. New York: Sampson Low Marston, 1913, s. 130 i 143.