Dekadowa oscylacja pacyficzna
Dekadowa oscylacja pacyficzna (ang. Pacific Decadal Oscillation, PDO) – okresowe, naprzemienne występowanie dodatniej i ujemnej anomalii temperatury powierzchni Oceanu Spokojnego u zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Jednocześnie w zachodniej części Pacyfiku na tych samych szerokościach występuje anomalia o przeciwnym znaku[1]. Jest jednym z przejawów naturalnej zmienności klimatu[2] i elementem pacyficznej oscylacji międzydekadowej[3].
Fazy oscylacji zmieniają się z okresem ok. 50-70 lat; w latach 1890–1924 oraz 1947–1976 mieliśmy do czynienia z fazą chłodną (ujemna anomalia temperatury północno-zachodniego Pacyfiku), a w latach 1925–1946 oraz po od 1977 do (przynajmniej) połowy lat dziewięćdziesiątych - z ciepłą (dodatnia anomalia temperatury północno-zachodniego Pacyfiku)[1].
Mechanizm PDO nie jest jeszcze jednoznacznie opisany, prawdopodobnie jest on efektem współdziałania wielu zależnych od siebie zjawisk, między innymi oscylacji południowej[4] i atlantyckiej oscylacji wielodekadowej[5].
Podczas ciepłej fazy PDO (dodatnia anomalia temperatury północno-zachodniego Pacyfiku) zimowy niż aleucki jest głęboki i przesunięty na południe a ciepłe wilgotne powietrze napływa wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. W efekcie na Wybrzeżu Północno-Zachodnim temperatury są wyższe niż zwykle a w Meksyku i południowo-wschodnich stanach USA niższe niż zwykle[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nathan J. Mantua, Steven R. Hare, The Pacific Decadal Oscillation, „Journal of Oceanography”, 58 (1), 2002, s. 35–44, DOI: 10.1023/a:1015820616384, ISSN 0916-8370 [dostęp 2018-09-24] (ang.).
- ↑ Detection and Attribution of Climate Change: from Global to Regional, [w:] IPCC, Climate Change 2013: The Physical Science Basis, październik 2013 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-07].
- ↑ Marcin Popkiewicz, „Pauza w ociepleniu” a wiatry nad Pacyfikiem [online], naukaoklimacie.pl, 28 kwietnia 2014 [dostęp 2018-09-24] (pol.).
- ↑ Matthew Newman, Gilbert P. Compo, Michael A. Alexander, The Forcing of the Pacific Decadal Oscillation, „Journal of Climate”, 2005, DOI: 10.1175/1520-0442(2003)016%3C3853:evotpd%3E2.0.co;2 [dostęp 2018-09-24] (ang.).
- ↑ Rong Zhang, Thomas L. Delworth, Impact of the Atlantic Multidecadal Oscillation on North Pacific climate variability, „Geophysical Research Letters”, 34 (23), 2007, n/a–n/a, DOI: 10.1029/2007gl031601, ISSN 0094-8276 [dostęp 2018-09-24] (ang.).
- ↑ Nathan J. Mantua, Steven R. Hare, The Pacific Decadal Oscillation, „Journal of Oceanography”, 58 (1), 2002, s. 35–44, DOI: 10.1023/a:1015820616384, ISSN 0916-8370 [dostęp 2018-09-24] (ang.).