Diptilomiopidae
| Diptilomiopidae | |||
| Keifer, 1944 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina |
Diptilomiopidae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Diptilomiopidae – rodzina roztoczy z rzędu Trombidiformes i nadrodziny szpecieli. Obejmuje około 450 gatunków.
Takson ten wprowadzony został w 1944 roku przez Hartforda Keifera jako plemię Diptilomiopini[1]. Obejmuje około 450 gatunków w 63 rodzajach[2]. Dzieli się na dwie podrodziny[3]:
- Diptilomiopinae Keifer, 1944
- Rhyncaphytopinae Roivainen, 1953
Ciało w obrysie tęgie lub wydłużone, wrzecionowate[4]. Podzielone jest na gnatosomę i idiosomę[5]. Gnatosoma jest w porównaniu do ciała duża[6], gwałtownie zakrzywiona ku nasadzie[3]. Wykształcone w sztylety szczękoczułki również są gwałtownie zakrzywione dobrzusznie u nasady[6][3]. Sztylet oralny długi[3][4]. Wierzch idiosomy podzielony na aspidosomę i opistosomę[5]. Przód aspidosomy formuje zwężające się rostrum, które jest gwałtownie zakrzywione ku dołowi[4]. Na wierzchu aspidosomy leży tarczka prodorsalna. Tarczka ta albo jest pozbawiona szczecinek, albo występuje na niej para skapularnych (sc)[4][3]. Wyjątkowo pojawiają się nieparzyste szczecinki: wertykalna wewnętrzna (vi) i wertykalna zewnętrzna (ve)[3]. Oskórek opistosomy pokryty jest poprzecznymi bruzdami, dzielącymi ją na pierścienie[5]. Po bokach jej przedniej części najczęściej brak szczecinki c1[6][3]. Jak u innych szpecieli, Diptilomiopidae we wszystkich stadiach rozwojowych mają tylko dwie pary odnóży[5][3]. Chetotaksja odnóży jak i płytek koksosternalnych jest zasadniczo pełna, ale niektóre szczecinki mogą nie występować[3][1]. Na goleniach pierwszej pary brak solenidium[6][3]. Stopy z empodium (featherclaw) całkowitym w podrodzinie Rhyncaphytopinae, a głęboko środkowo podzielonym w podrodzinie Diptilomiopinae[3][4][6]. U rodzaju Diptilomiopus uda zlane z kolanami w jeden człon: femurogenu[1]. Rejon genitalny przykryty jest "klapką" (genital coverflap). Jej powierzchnia zwykle jest gładka[4], ale może być wyposażona w jeden lub dwa rzędy żeberek i kropek lub być pokryta półksiężycowatymi ziarenkami[3]. Narządy rozrodcze samic odznaczają się rurkami spermateki krótszymi niż jej torebka[3][4].
Przedstawiciele rodziny są pasożytami roślin, głównie dwuliściennych[3][1]. 16 gatunków znanych jest z dwóch rodzin jednoliściennych: arekowatych i wiechlinowatych, w tym wiele z bambusów. Tylko rodzaj Asetacus znany jest z iglastych, a mianowicie chińskich cypryśnikowatych[1]. Wiele gatunków żeruje na roślinach ważnych gospodarczo, nie powodując jednak ich znacznych uszkodzeń[3][4]. Nieliczne wywołują rdzę liści[3][6]. Brak danych na temat przenoszenia wirusów roślinnych przez te roztocze[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e E.E. Lindquist, J. Bruin, M.W. Sabelis: Eriophyoid Mites: Their Biology, Natural Enemies and Control. Elsevier, 1996, s. 47, 92, 213, 282, seria: World Crop Pests.
- ↑ Zhi-Qiang Zhang i inni, Order Trombidiiformes Reuter, 1909, „Zootaxa”, 3148, 2011 (Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness), s. 129–138 [dostęp 2016-02-09].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Vincenzo Vacante: The Handbook of Mites of Economic Plants: Identification, Bio-Ecology and Control. CABI International, 2016, s. 421-425.
- ↑ a b c d e f g h D. C. M. Manson. Eriophyoidea except Eriophyinae (Arachnida: Acari). „Fauna of New Zealand”. 4, 1984. Science Information Publishing Center, DSIR.
- ↑ a b c d Andrzej Kaźmierski: Kohorta: Prostigmata. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ a b c d e f g David Evans Walter: Eriophyoidea: Diptiliomioptidae. [w:] Invasive Mite Identification: Tools for Quarantine and Plant Protection [on-line]. [dostęp 2016-02-11].