Dom towarowy „Sezam” w Kłodzku
50°26′19″N 16°39′12″E/50,438611 16,653333 nr rej. 736/A/06 z 17.02.2006
| |
 Dom towarowy „Sezam” | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
plac Bolesława Chrobrego 19 |
| Typ budynku |
dom towarowy |
| Styl architektoniczny |
secesja |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
4 |
| Ukończenie budowy |
1899 |
| Ważniejsze przebudowy |
1903, 1909 |
| Pierwszy właściciel |
Gustaw Glücksmann |
Położenie na mapie Kłodzka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
| 50°26′19″N 16°39′12″E/50,438611 16,653333
| |
Dom towarowy „Sezam” w Kłodzku (dawniej: Kaufhaus Gustav Glüksmann) – jeden ze starszych domów towarowych w Kłodzku, położony w kłodzkim Rynku przy placu Bolesława Chrobrego 19[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec XIX wieku wzorem innych miast na Śląsku również w Kłodzku zaistniała potrzeba powstania domu towarowego, mogącego prowadzić wielobranżowy handel detaliczny, mieszcząc w sobie działy lub stoiska grupujące poszczególne typy towarów. Ideę tę pochwycił kłodzki kupiec żydowskiego pochodzenia – Gustaw Glücksmann, który w 1899 roku wykupił jedną z kamienic w zachodniej pierzei rynku, o numerze 19. Uroczyste otwarcie nowego domu towarowego nastąpiło w tym samym roku. Ze względu na jego popularność i rosnące zapotrzebowanie na nowe stoiska właściciel dokonał w 1903 roku gruntownej przebudowy budynku, a sześć lat później kupił sąsiedni budynek na rogu obecnego placu Bolesława Chrobrego (Oberring) i ulicy Czeskiej (Böhmischestrasse). Oba budynki zostały ze sobą połączone[2].
W 1938 roku na mocy antysemickich ustaw norymberskich właściciele domu towarowego zostali zmuszeni do jego sprzedaży niemieckiej firmie Hawa. Z kolei sam Gustaw Glücksmann i jego żona Meta zostali na początku lat 40. XX wieku deportowani do obozu koncentracyjnego, gdzie zostali zamordowani[3].
Po zakończeniu II wojny światowej budynki zostały przejęte przez władze polskie i znacjonalizowane. Niedługo potem otwarto w nich Państwowy Dom Towarowy „Sezam”, działający do dnia dzisiejszego. Wieloletnim jego dyrektorem był Stanisław Nowicki, który miał żydowskie pochodzenie, a który na fali nagonki antyżydowskiej z 1968 roku został pozbawiony stanowiska, a niedługo potem wyjechał z miasta[3]. Po 1990 roku administrację nad obiektem przejęły władze samorządowe Kłodzka.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Dom towarowy „Sezam” mieści się w dwóch kamienicach powstałych w XVIII wieku o cechach baroku. Pierwsza z nich położona przy placu Bolesława Chrobrego została gruntownie przebudowana w 1903 roku przez architekta Andreasa Ernsta. Uzyskała wówczas nową, efektowną fasadę w stylu secesji. Sześć lat później do domu towarowego przyłączono sąsiednią kamienicę, której po przebudowie również nadano fasadę secesyjną, tak że oba budynki tworzą harmonizującą się ze sobą całość[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kłodzko. Plan miasta, 1:10 000, wyd. 3, PPWK, Warszawa-Wrocław 1999.
- ↑ a b Anna Franczukowska, Dom Towarowy Gustawa Glüksmanna, w: Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, tom I (A-J), Kłodzko-Nowa Ruda 2009, ISBN 978-83-60478-90-5, s. 140–141.
- ↑ a b Tamara Włodarczyk, Anna Juraschek, Sonia Kierzkowska; Przewodnik po świecie kłodzkich Żydów / Wegweiser durch die Welt der Glatzer Juden, Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, Krzyżowa 2007. ISBN 978-83-926273-0-2.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, tom I (A-J), Kłodzko-Nowa Ruda 2009, ISBN 978-83-60478-90-5.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t. 15, I-BIS, Wrocław 1994.
- Włodarczyk Tamara, Juraschek Anna, Kierzkowska Sonia, Przewodnik po świecie kłodzkich Żydów, Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, Krzyżowa 2007.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ciekawostki sprzed lat, Świat kłodzkich żydów. archiwum.mojabrama.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]., „Gazeta Prowincjonalna Ziemi Kłodzkiej”, nr 5 z 2008 roku.