Dyskusja portalu:Śląsk/Sylwetka miesiąca
Archiwum sylwetki miesiąca w Portalu Śląsk
Grudzień 2005[edytuj kod]
Teofil Ociepka (ur. w Janowie Śląskim 22 kwietnia 1891 - zm. w Bydgoszczy 15 stycznia 1978) - malarz samouk; teozof - jeden z przywódców janowskiej gminy okultystycznej, za sprawą mistrza Filipa Hohmana, został członkiem Loży Różokrzyżowców. Obok Nikifora najbardziej znany Polski reprezentant prymitywizmu; Jego tórczość osiągnęła światowe uznanie.
Kwiecień 2006[edytuj kod]
Ondra Łysohorsky (właściwie: Erwin Goj ur. 6 czerwca 1905 we Frydku, zm. 1989 w Bratysławie) - pisarz, poeta, twórca literackiego języka laskiego. Tworzył w skodyfikowanym przez siebie mikrojęzyku literackim bazującym na laskich narzeczach uznawanych za dialekt języka czeskiego. Był nawet proponowany do nagrody Nobla, zdobywając tym popularność na świecie. Tym nie mniej jest dziś mało znany w Czeskiej Republice czy Polsce.
Listopad 2007[edytuj kod]
Józef Kożdoń (czes. Josef Koždoň, niem. Josef Koždon), ur. 8 września 1873 w Lesznej Górnej koło Cieszyna, zm. 7 grudnia 1949 w Opawie) - polityk śląski, założyciel i przywódca Śląskiej Partii Ludowej oraz współzałożyciel i sekretarz generalny Związku Ślązaków na Śląsku Cieszyńskim, zwolennik autonomii i niepodległości Śląska, propagator narodowości śląskiej. Działacz społeczny i samorządowy, poseł Śląskiego Sejmu Krajowego w Opawie w latach 1909-1918, ekspert delegacji czechosłowackiej na konferencji wersalskiej w roku 1919, członek śląskiej Krajowej Komisji Administracyjnej w Opawie w latach 1919-1927, burmistrz Czeskiego Cieszyna w latach 1923-1938, założyciel (1925) i prezes w latach 1940-1944 Śląskiego Banku Ludowego .
Styczeń 2008[edytuj kod]
Herbert Bednorz (ur. 22 września 1908 w Gliwicach, zm. 12 kwietnia 1989 w Katowicach) - polski duchowny katolicki, biskup katowicki.
Urodzony 22 września 1908 r. w Gliwicach jako drugie dziecko spośród siedmiorga rodzeństwa w rodzinie Józefa i Anny z d. Ruda. Ojciec był ślusarzem w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Gliwicach. Szkołę powszechną ukończył w Gliwicach, tam też wstąpił do gimnazjum klasycznego. W 1922 r. wraz rodziną przeniósł się na polską stronę Górnego Śląska i zamieszkał w Katowicach na terenie parafii mariackiej. W Katowicach kontynuował gimnazjum im. A. Mickiewicza.
Po złożeniu egzaminu maturalnego w 1927 r.( w obecnym III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Katowicach) wstąpił na Wydział Teologii UJ i do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 26 czerwca 1932 r. z rąk biskupa Stanisława Adamskiego.
Luty 2008[edytuj kod]
Joseph Karl Benedikt Freiherr von Eichendorff (ur. 10 marca 1788 r. w Łubowicach koło Raciborza- zm. 26 listopada 1857 r. w Nysie) - był znaczącym poetą niemieckim epoki romantyzmu.
Studiował prawo. Brał udział w wojnach napoleońskich przeciw Francji. Następnie był urzędnikiem państwa pruskiego.
Twórczość Eichendorffa jest romantycznie religijna, miejscami z tendencjami do panteizmu, jednak osadzonym w tradycji chrześcijańskiej.
Marzec 2008[edytuj kod]
Helmuth von Pannwitz (ur. 14 października 1898 w Botzanowitz (1936-1945 Grunsruh, dziś: Bodzanowice, Opolszczyzna, zm. (powieszony) 16 lub 17 stycznia 1947, Moskwa), generał Wehrmachtu i SS, dowódca działającego w strukturach Waffen-SS XV kozackiego korpusu kawalerii, ataman kozacki, kawaler honorowy zakonu joannitów.
Pannwitz pochodził z prastarej szlachty śląskiej, rodzina była pochodzenia serbołużyckiego, spod Budziszyna, a osiadła na Śląsku w XIV wieku. Pierwszym jej majątkiem na Śląsku była wieś Pannwitz (1326), dziś: Paniowice koło Trzebnicy. Przez 250 lat (1341-1588) Pannwitzowie pełnili ważną funkcję burgrabiów kłodzkich. Po zdobyciu Śląska przez Prusy wielu potomków rodu służyło przez pokolenia w armii tego kraju. Matka poety Heinricha von Kleista była z domu Pannwitz. Różne gałęzie Pannwitzów posiadały do 1945 roku folwarki na Opolszczyźnie, Łużycach i w Prusach Wschodnich. Na obecnym terenie Polski z historią rodziny były m.in. związane miejscowości Bystrzyca Kłodzka, Mieroszów, Orłowiec, Paniowice, Radochów, Słupiec (Nowa Ruda), Ścinawka Średnia, Udanin i Wambierzyce.
Maj 2008[edytuj kod]
Kazimierz Julian Kutz, pierwotnie noszący nazwisko Kuc (ur. 16 lutego 1929 w Szopienicach, obecnie w granicach administracyjnych Katowic) – polski reżyser filmowy oraz teatralny, senator w latach 1997-2007, od 2007 poseł VI kadencji.
Doktor honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (1997), współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Śląska w Warszawie. Związany z Górnym Śląskiem, od wielu lat mieszka na mazowieckiej wsi.
Jest absolwentem I LO w Mysłowicach. Angażował się w działalność organizacji młodzieżowych, takich jak Związek Harcerstwa Polskiego i OM TUR. W 1953 ukończył studia na wydziale reżyserii PWSF w Łodzi. W czasie studiów kierował uczelnianą organizacją Związku Młodzieży Polskiej. Pracę reżyserską rozpoczął w 1955 jako asystent Andrzeja Wajdy przy realizacji Pokolenia. Samodzielnym debiutem reżyserskim był w 1959 film Krzyż Walecznych.