Faktura odwrotne obciążenie

Faktura odwrotne obciążenie – dokument wystawiany w określonych transakcjach sprzedaży/zakupu. Faktura oznaczona dopiskiem „odwrotne obciążenie VAT”, wystawiana przy sprzedaży określonych towarów – sprzedawca nie rozlicza podatku VAT, obowiązek naliczenia i rozliczenia spoczywa na nabywcy.

Uprawnione podmioty

Według przepisów prawa osoby uprawnione do wystawiania faktur z odwrotnym obciążeniem to (spełniające warunki z art 15 ustawy VAT):

• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
• osoby fizyczne nabywające określone towary (załącznik nr 11 ustawy o VAT).

Warunki

Podmioty uprawnione do wystawiania faktury z odwrotnym obciążeniem muszą spełniać dodatkowe warunki:

• sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT (podatnik dokonujący dostawy szczególnych towarów, nie jest zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 i nie korzysta ze zwolnienia z VAT do limitu 200.000 zł).
• nabywca jest czynnym podatnikiem VAT (podatnik jest nabywcą towarów wrażliwych, jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT).
• dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122 (dostawa towarów nie jest objęta zwolnieniem, od nabycia których, nie przysługiwało odliczenie VAT, przeznaczone na cele działalności zwolnionej z VAT).

Brak uprawnień

Zastosowanie odwrotnego obciążenia nie jest możliwe, w przypadku sprzedaży dokonywanej na rzecz osób:

• nieprowadzących działalności gospodarczej,
• podatników posiadających status zwolnionych z VAT.

Towary i usługi transakcji odwrotnego obciążenia

Wykaz wszystkich towarów (i grup towarów) znajduje się w przepisach prawa – ustawa o VAT, załącznik nr 11, art. 17 ust. 1 pkt 4.

Towary

Towary dotyczące odwrotnego obciążenia wymienione zostały w art. 17 ust.1 pkt 7 ustawy o VAT. Dodatkowo wytypowane towary objęte odwrotnym obciążeniem muszą spełnić dodatkowy warunek – łączna ich wartość w ramach jednej transakcji (bez kwoty podatku), musi przekraczać kwotę 20.000 zł (limit kwotowy odnosi się do sprzętów elektronicznych i telefonicznych).

• procesory,
• przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg (laptopy, notebooki, tablety),
• telefony komórkowe (w tym smartfony),
• konsole do gier wideo,
• metale szlachetne i nieszlachetne,
• biżuteria i wyroby jubilerskie,
• odpady i surowce wtórne – szkło, guma, papier,
• wyroby stalowe, pręty, druty, żelazostopy,
• złom.

Usługi

Usługi dotyczące odwrotnego obciążenia wymienione zostały w załączniku nr 14 ustawy o VAT, są to usługi o charakterze remontowo-budowlanym. Do tego w wyjątkowych przypadkach zalicza się także konserwacja oraz montaże dodatkowe – są to tzw. precedensy. Status konserwacji jako roboty budowlanej został określony przez Ministra spraw wewnętrznych i administracji w Rozporządzeniu z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz.U. 1999 Nr 74 poz. 836), zgodnie z rozporządzeniem: "konserwacja – wykonywanie robót mających na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku,". Usługi muszą dodatkowo spełniać warunek – nabywca i sprzedawca muszą być czynnymi podatnikami VAT (wymóg czynnego podatnika VAT nie wynika wprost z przepisów, ten warunek został dodany w objaśnieniu do stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia opublikowanym przez Ministerstwo Finansów).

• Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową mostów i tuneli
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową rurociągów przesyłowych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową systemów irygacyjnych (kanałów), magistrali i linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz stacji pomp
• Roboty związane z wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową przesyłowych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową obiektów produkcyjnych i górniczych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową stadionów i boisk sportowych
• Roboty ogólnobudowlane związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane
• Roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych
• Roboty związane z przygotowaniem terenu pod budowę, z wyłączeniem robót ziemnych
• Roboty ziemne: roboty związane z kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi
• Roboty związane z wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich
• Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu
• Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych
• Roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających
• Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
• Roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych
• Roboty związane z zakładaniem izolacji
• Roboty związane z zakładaniem ogrodzeń
• Pozostałe roboty instalacyjne, gdzie indziej niesklasyfikowane
• Roboty tynkarskie
• Roboty instalacyjne stolarki budowlanej
• Roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian
• Roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian lastryko, marmurem, granitem lub łupkiem
• Pozostałe roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian (włączając tapetowanie), gdzie indziej niesklasyfikowane
• Roboty malarskie
• Roboty szklarskie
• Roboty związane z wykonywaniem elementów dekoracyjnych
• Roboty związane z wykonywaniem pozostałych wykończeniowych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych
• Roboty związane z wykonywaniem konstrukcji dachowych
• Roboty związane z wykonywaniem pozostałych prac dekarskich
• Roboty związane z zakładaniem izolacji przeciwwilgociowych i wodochronnych
• Roboty związane z montowaniem i demontowaniem rusztowań
• Roboty związane z fundamentowaniem, włączając wbijanie pali
• Roboty betoniarskie
• Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji stalowych
• Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji z cegieł i kamienia
• Roboty związane z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych
• Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych

Elementy danych na fakturze

Faktura z odwrotnym obciążeniem składa się z elementów danych standardowej faktury:

• kolejny numer faktury VAT,
• data i miejsce wystawienia, oraz data sprzedaży (wykonania usługi),
• nazwa, adres sprzedawcy i nabywcy, oraz numer NIP,
• nazwa towaru lub usługi,
• ilość, jednostka miary,
• cena netto, stawka VAT w której wpisano skrót o.o. lub np. (w wyjątkowych przypadkach przyjmuje się zw) i obowiązkowy dopisek "odwrotne obciążenie"
• sposób zapłaty i termin.

Deklaracja VAT podsumowująca

Przedsiębiorcy wystawiający faktury z dopiskiem „odwrotne obciążenie” zobowiązani są do przesyłania informacji podsumowujących – obowiązek wysyłania deklaracji VAT-27 elektronicznie do Urzędu Skarbowego (do 25. dnia danego miesiąca (za miesiąc poprzedni)).