Górnośląskie Pojezierze Antropogeniczne

Górnośląskie Pojezierze Antropogeniczne – obszar o powierzchni 6766 km² (obejmujący pod względem fizycznogeograficznym Kotlinę Oświęcimską i Wyżynę Śląską oraz sąsiadujące z nią części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Kotliny Ostrawskiej, Niziny Śląskiej, a także części kilku innych makroregionów), gdzie stwierdzono występowanie 4773 zbiorników wodnych. Jest to największe w Polsce pojezierze antropogeniczne.

Gęstość występowania zbiorników (70,54 na 100 km²) oraz łączna ich powierzchnia (185,4 km²), zdecydowały o jeziorności (zbiornikowości) Górnośląskiego Pojezierza Antropogenicznego (GPA) wynoszącej 2,74%, porównywalnej z terenami młodoglacjalnymi utożsamianymi z największą koncentracją jezior w Polsce. Są to głównie zbiorniki antropogeniczne (zaporowe, groblowe, poeksploatacyjne, w nieckach z osiadania, w zapadliskach, betonowe, sadzawki, poregulacyjne, itd.), przy znikomej ilości jezior.

Podstawę wydzielenia GPA stanowią wskaźniki gęstości zbiorników wodnych i jeziorności, określone w polach o boku 10 km i powierzchni 100 km². Gęstość zbiorników wodnych w granicach GPA waha się w zakresie od 2 do 200 zbiorników na 100 km² (średnia ok. 61 zbiorników na 100 km²), a jeziorność wynosi od 0,003% do 19,2% (średnia 2,1%). Największa koncentracja zbiorników wodnych występuje na południu i północy GPA, a nieco niższa w centralnej, wschodniej i zachodniej jego części. Granicę GPA ze względu na staroglacjalny charakter rzeźby terenu stanowi izolinia jeziorności (zbiornikowości) o wartości 0,5%.

Największe zbiorniki wodne Górnośląskiego Pojezierza Antropogenicznego to:

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Mariusz Rzętała: Funkcjonowanie zbiorników wodnych oraz przebieg procesów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie regionu górnośląskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, s. 172. ISBN 978-83-226-1809-7. (pol.).