Górny Płaj
Górny Płaj – stara droga myśliwska na północnych stokach Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim. Poprowadzona jest na wysokości 1000–1200 metrów n.p.m. Została wybudowana w II połowie XIX wieku (niektóre źródła mówią o 1883 r.) przez służbę leśną Habsburgów żywieckich, ówczesnych właścicieli tych ziem. Początkowo była to wąska droga dla jeźdźców na koniach, tzw. koniopłaj. Prowadzi ona z Zawoi Czatoży obok Grubej Jodły, przez Fickowe Rozstaje, następnie trawersuje północny stok Babiej Góry przez Markowe Szczawiny, ponad Mokrym Stawem przez Przełęcz Krowiarki, po czym schodzi w dół do Zawoi Policzne[1]. Oprócz polowań służyła do objazdów rewirów i patrolowania lasów. W roku 1967 droga została poszerzona[1], następnie w roku 2015 droga została wysypana tłuczniem i ogrodzona drewnianym krawężnikiem. Obecnie jest wykorzystywana jako pieszy szlak turystyczny oraz jako droga transportowa do schroniska na Markowych Szczawinach[2].
Odcinek na szlaku niebieskim (od przełęczy Krowiarki do schroniska na Markowych Szczawinach) jest szczególnie bogaty w źródełka – jest ich tam 18, z tego 6 okresowych. Podróżując Górnym Płajem mija się dwa jeziorka (Mokry Stawek, największy w całym masywie Babiej Góry i Marków Stawek). Górny Płaj przecina dolinki 9 potoków. Poczynając od Krowiarek ku zachodowi kolejno są to: Żarnowski Potok, Słonowy, Sulowy Potok, Rybny Potok, Szumiąca Woda, Marków Potok, Cylowy Potok, Urwisko, Czarna Woda[3].
W pobliżu polany Czarna Cyrhel w przeszłości rosła Gruba Jodła – jeden z najpotężniejszych okazów jodły pospolitej w Beskidach. Górny Płaj biegnie mniej więcej granicą regla dolnego i regla górnego, niemal w całości przez las zdominowany przez świerki. W tym miejscu nie prowadzi się gospodarki leśnej, dużo drzew jest powalonych, atakowanych przez huby. Ingerencja człowieka polega jedynie na usuwaniu tarasujących drogę drzew[2].
Poniżej Górnego Płaju biegnie podobna droga leśna, zwana Dolnym Płajem, jednak na prawie całym odcinku niewykorzystana turystycznie[2].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przełęcz Krowiarki – Mokry Stawek – Szkolnikowe Rozstaje – Skręt Ratowników – Skręt Partyzantów – Schronisko PTTK na Markowych Szczawinach. Czas przejścia 2 h. Dalej 
: Markowe Szczawiny – Fickowe Rozstaje – Żywieckie Rozstaje. Czas przejścia 1h[4].
Od szlaku odchodzą dwa inne[4]:
Perć Przyrodników: Szkolnikowe Rozstaje – Sokolica.- Perć Akademików: Zakręt Ratowników – Diablak (szczyt Babiej Góry)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Władysław Midowicz, Szlaki Babiej Góry, wyd. I, Zakład Wydawniczo - Propagandowy PTTK, 1979.
- ↑ a b c Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Rewasz, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2012-09-10].
- ↑ a b Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.