Golden type

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wykorzystanie kroju Golden Type w publikacji Kelmscott Press

Golden Type (Kelmscott Golden) – dwuelementowy, szeryfowy, proporcjonalny krój pisma

Historia[edytuj | edytuj kod]

Golden Type został zaprojektowany w latach 1889–1890 przez Williama Morrisa (1834–1896), jednego z najbardziej wpływowych Brytyjczyków epoki wiktoriańskiej; artystę, projektanta, architekta, poetę, pisarza, aktywistę i reformatora społecznego, propagatora idei ruchu Arts and Crafts, założyciela wydawnictwa Kelmscott Press[1] (działało w latach 1890–1896/98)[a]. Jako projektant Morris wypracował łatwo rozpoznawalny styl. Krój Golden Type stworzył on w okresie działalności Kelmscott Press na potrzeby opracowywanych i drukowanych tam publikacji[1]. Pismo bazuje na klasycznym, podziwianym przez Morrisa za piękno i doskonałość formy, XV-wiecznym kroju romańskim autorstwa Nicolasa Jensona (1404–1480). Morris, projektując swoją adaptację, sfotografował i powiększył pismo Jensona, by uzyskać podstawę do opracowania liter[5]. Golden Type jest jednak od pierwowzoru masywniejszy, „cięższy”, bardziej zaciemniony.

Kelmscott Press, które zapoczątkowało ruch prywatnych wydawnictw w Anglii i Stanach Zjednoczonych[6], było zwieńczeniem działalności artystyczno-społecznej Morrisa. Pozwoliło mu bowiem na publikowanie książek całkowicie zgodnych z jego estetycznymi preferencjami: masywne, ale przejrzyste pismo musiało współgrać z bogatą, żywą ornamentyką, dekoracjami na marginesach, w obramowaniach i z licznymi ilustracjami. Golden Type, doskonale dopasowane do wymogów tej estetyki, wykorzystano w wielu książkach wydawnictwa. Pierwszą z nich był średniowieczny zbiór żywotów świętych, legend hagiograficznych i opowiadań apokryficznych „Złota Legenda” („The Golden Legend”)[7], od tytułu której pochodzi nazwa Golden Type.

Oryginalne czcionki kroju zostały przygotowane przez wysoko wykwalifikowanego rzemieślnika Edwarda Prince’a (okres działalności: 1862–1923)[8]. Krój zaprojektowany przez Morrisa nie posiadał kursywy, ale była ona dodawana do rodziny w innych, późniejszych wersjach kroju Jensona. Powstało wiele adaptacji pisma, są nimi na przykład: Jenson Old Style + italic (Joseph W. Phinney, American Type Founders) z 1893 roku i Ancient Roman (Keystone Type Foundry) z 1904 roku (oba wzorowane bezpośrednio na projekcie Morrisa).

ITC Golden Type

W 1989 roku Sigrid Engelmann, Helga Jörgenson i Andrew Newton stworzyli dla niemieckiego URW++ Design and Development GmbH (wiodącego producenta czcionek cyfrowych) zdigitalizowaną postać kroju[9]. Jego rodzina obejmuje fonty: ITC Golden Type original, ITC Golden Type original SC, ITC Golden Type bold, ITC Golden Type bold SC oraz ITC Golden Type black. ITC Golden Type jest najbardziej czytelny w większym rozmiarze i przy zwiększonych odstępach.

Adaptacje komputerowe kroju Golden Type[edytuj | edytuj kod]

  • ITC Golden Type (Sigrid Engelmann, Helga Jörgenson, ITC, 1989 r.)
  • ITC Golden Type EF (Sigrid Engelmann, Helga Jörgenson, Elsner and Flake, 1989 r.)
  • ITC Golden Type Linotype (Sigrid Engelmann, Helga Jörgenson, Linotype i ITC, 1989 r.)
  • Kelmscott Roman NF (Nick Curtis, Nick’s Fonts, 2000 r.)
  • True Golden (David Nalle, Scriptorium, 1993 r.)

Podobne kroje[edytuj | edytuj kod]

Nicolas Jenson (Ernst F. Detterer, Robert Hunter Middleton, Ludlow, 1923)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Źródła podają dwie daty ustania działalności wydawnictwa, pierwszą z nich jest data śmierci Morrisa (1896), drugą rok zakończenia rozpoczętych za jego życia projektów wydawniczych (1898)[2][3][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Arts and Crafts Museum, Cheltenham, UK, Kelmscott Press, https://web.archive.org/web/20160417190339/http://www.artsandcraftsmuseum.org.uk/Arts_and_Crafts_Movement/Emery_Walker_Library/The_Private_Press_Movement/Kelmscott_Press.aspx, [dostęp 2016-04-14].
  2. Thomas J. Tobin, Saint Morris: The Last Days of the Kelmscott Press in the Late-Victorian Media, w: „Journal of William Morris Studies”, summer 2004, s. 99. Wersja cyfrowa: https://web.archive.org/web/20160508192034/http://www.morrissociety.org/publications/JWMS/15.4.Tobin.pdf [dostęp 2016-04-14].
  3. https://web.archive.org/web/20160415025528/https://www.william-morris.co.uk/a-full-history/ [dostęp 2016-04-14].
  4. William Morris, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-08] (ang.).
  5. Nancy Stock-Allen, The Kelmscott Press, 1891, http://www.designhistory.org/Arts_Crafts_pages/Morris.html [dostęp 2016-04-14], za: David Raizman, The History of Modern Design, Prentice Hall Art 2003.
  6. Jaap Harskamp, A Pocket Cathedral, http://ilovetypography.com/2012/05/09/the-private-press-movement-a-pocket-cathedral/ [dostęp 2016-04-14]; Nancy Stock-Allen, The Kelmscott Press, 1891, http://www.designhistory.org/Arts_Crafts_pages/Morris.html [dostęp 2016-04-14], za: David Raizman, The History of Modern Design, Prentice Hall Art 2003.
  7. Senate House Library, Feature of the month: The Kelmscott Press Golden Legend, 2 czerwca 2014, http://www.senatehouselibrary.ac.uk/blog/special-collections/feature-month-kelmscott-press-golden-legend [dostęp 2016-04-14].
  8. Edward Prince, w: myfonts.com, https://www.myfonts.com/person/Edward_Prince/ [dostęp 2016-04-14].
  9. Linotype, About ITC Golden Type font family, https://www.linotype.com/91517/itc-golden-type-family.html?site=details [dostęp 2016-04-14].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]