Grób żołnierzy węgierskich w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grób żołnierzy węgierskich
w Katowicach
Zdjęcie zbiorowej mogiły w lesie Murckowskim. W tle, drzewa z opadłymi, pokrywającymi całą ziemię liśćmi. Zdjęcie zrobione od boku po skosie. W środku głaz o kształcie zbliżonym do ostrosłupa. Na nim czarna tabliczka z godłami Węgier i Polski oraz napisami w tych językach. Za nim znajduje się duża czarna kamienna płyta z wygrawerowanymi napisami. Po bokach rosną dwie zielone rośliny. Całość otacza kamienna barierka oraz drewniane ławki.
Grób 29 żołnierzy węgierskich wymordowanych przez Armię Czerwoną 28 stycznia 1945 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Miejsce

Murcki

Fundator

Ferenc Schmidt i węgierskie Stowarzyszenie Emerytów w Mór

Data odsłonięcia

3 sierpnia 2011

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Grób żołnierzy węgierskichw Katowicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Grób żołnierzy węgierskichw Katowicach”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grób żołnierzy węgierskichw Katowicach”
Ziemia50°11′45,5″N 19°02′58,8″E/50,195972 19,049667

Grób żołnierzy węgierskich w Katowicach – miejsce pochówku 29 węgierskich żołnierzy wymordowanych przez Armię Czerwoną 28 stycznia 1945 roku, położone przy ulicy Węgierskiej w Katowicach, na obszarze dzielnicy Murcki. Obsługiwali oni baterie dział przeciwlotniczych i walczyli u boku sił niemieckich. Grób powstał około dwa miesiące po zbrodni[1].

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Grób znajduje się na terenie Lasów Murckowskich, a dokładniej przy ulicy Węgierskiej. 21 grudnia 2011 roku Rada Miasta Katowice nadała taką nazwę ulicy łączącej ulicę Pawła Kołodzieja z ulicą Białobrzeską[1].

Okoliczności powstania grobu[edytuj | edytuj kod]

W czasach wojny młodzi Węgrzy obsługiwali baterie dział przeciwlotniczych nieopodal dzisiejszej stacji benzynowej MOL. 27 stycznia 1945 roku ze strony Wesołej nadjechały sowieckie czołgi. Poza kapelanem, który zdążył zbiec, Węgrzy nie uciekli, a dobrowolnie się poddali. Na noc trafili do baraku. Nazajutrz rano zostali wyprowadzeni boso w głąb lasu na Dolinkę murckowską, tam zostali rozstrzelani. Zamarznięte ciała 29 Węgrów leżały w dolince przez dwa miesiące. Po roztopach mieszkańcy Murcek pochowali Węgrów we wspólnej mogile. Kiedy w 1989 roku powstało koło Murcki Związku Górnośląskiego jako organizacja postanowili oni zaopiekować się grobem, teraz podejmują dużo działań związanych z tym miejscem np. odprawiają wszelkie uroczystości[1][2].

Odsłonięcie tablicy i odnowienie[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie zbiorowej mogiły w lesie Murckowskim. Ziemię pokrywają jesienne liście. Zdjęcie zrobione od boku po skosie. W pierwszym planie głaz o kształcie zbliżonym do ostrosłupa. Na nim czarna tabliczka z godłami Węgier i Polski oraz napisami w tych językach. Za nim znajduje się duża czarna kamienna płyta z wygrawerowanymi napisami. Gdzieniegdzie stoją wazony z kwiatami oraz znicze
Kamień z tablicą ku czci żołnierzy węgierskich wymordowanych przez Armię Czerwoną w 1945 roku
Zdjęcie zbiorowej mogiły w lesie Murckowskim. W tle, drzewa z opadłymi, pokrywającymi całą ziemię liśćmi. Zdjęcie zrobione po lekkim skosie. W Centralnie znajduje się duża czarna kamienna płyta z wygrawerowanymi napisami. Nad całością, centralnie góruje czarny krzyż. Na środku tablicy umieszczony jest drugi, mniejszy czarny krzyż ze srebrnym Chrystusem. W tle jesienne drzewa. W pierwszym planie kolorowe kwiaty w donicach
Tablica z 15 nazwiskami żołnierzy węgierskich wymordowanych przez Armię Czerwoną w 1945 roku

W Murckach 3 sierpnia 2011 roku odbyła się uroczystość odsłonięcia kamienia z tablicą ku czci żołnierzom węgierskim. Fundatorem był Ferenc Schmidt oraz węgierskie Stowarzyszenie Emerytów w Mór. Uroczystość przygotowana przez koło Murcki – Związek Górnośląski rozpoczęła się odegraniem hymnów Polski i Węgier przez orkiestrę dętą kopalni „Murcki-Staszic”. Odmówiono modlitwy w języku polskim i węgierskim i poświęcono tablicę o następującej treści[1]:

Pamięci żołnierzy węgierskich, jeńców wojennych,
zamordowanych przez żołnierzy Armii Czerwonej
28 stycznia 1945 roku w lesie w Katowicach-Murckach
Obywatelskie Stowarzyszenie Emerytów w Mór

4 kwietnia 2013 roku odnowiono mogiłę. Została dostawiona i poświęcona tablica z 15 nazwiskami żołnierzy węgierskich, które udało się ustalić Instytutowi Pamięci Narodowej. Obecni byli tam liczni goście węgierscy, którzy dziękowali Polakom za wieloletnią i bezinteresowną opiekę nad grobem ich rodaków[3].

Nazwiska pochowanych Węgrów[edytuj | edytuj kod]

Tu spoczywają

  • Barna János
  • Burján István
  • Dezsényj Sándor
  • Farkas László – szeregowiec (Honwed)
  • Kunpián István
  • Fülöp József – szeregowiec
  • Grendel Lajos
  • Hárfai Imre
  • Kunpián István
  • Meresien? – szeregowiec
  • Németh István
  • Osztroka László
  • Pétery Sándor
  • Schnauer József
  • Szőcs Sándor – szeregowiec (Őrkény)

i 14 nieznanych z imienia i nazwiska[1].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Sylwester Szweda, Ach te Murcki, 2013.
  2. Katowice - Murcki - mogiła żołnierzy węgierskich. Atrakcje turystyczne Katowic. Ciekawe miejsca Katowic [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2020-12-09].
  3. W Katowicach odsłonięto odnowioną mogiłę żołnierzy węgierskich [online], dzieje.pl [dostęp 2020-12-09] (pol.).