Gurbantünggüt
Gurbantünggüt (chiń. upr. 古尔班通古特沙漠; chiń. trad. 古爾班通古特沙漠; pinyin Gǔ’ěrbāntōnggǔtè Shāmò) – piaszczysta pustynia położona w północno-zachodnich Chinach, w środkowej części Kotliny Dżungarskiej, na północ od miasta Urumczi.
Pustynia zajmuje powierzchnię ok. 48 800 km²[1] i leży na wysokości 300–600 m n.p.m. Występują tu wydmy osiągające do 25 m wysokości oraz liczne suche doliny, tzw. sajry. Pustynia leży w strefie skrajnie suchego klimatu umiarkowanego ciepłego kontynentalnego[2]. Rozległe obniżenia na zachodzie takie jak Brama Dżungarska, Kotlina Zajsańska czy dolina rzeki Emin (Jemyl) umożliwiają napływ wilgotnego powietrza nad obszar pustyni, które zapewnia opady (70–150 mm rocznie[1]; największe opady mają miejsce w okresie wiosennym[3]) powodujące, że górna warstwa piasku utrzymuje odpowiednią wilgotność, przez co możliwy jest rozwój ponad 300 gatunków roślin[4], głównie psammofitów, halofitów i roślin efemerycznych[3] pełniących funkcję stabilizacyjną dla wydm[5]. Warstwa glebowa występuje na ok. 30% powierzchni pustyni[6], głównie w części południowej[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b 古尔班通古特沙漠. 中国科学院地理科学与资源研究所. [dostęp 2011-10-01]. (chiń.).
- ↑ Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 184. ISBN 83-01-11965-9.
- ↑ a b c Julie Laity: Deserts and desert environments. Chichester: Wiley-Blackwell, 2008, s. 32. ISBN 978-1-57718-033-3.
- ↑ Anwar Rahman: Sinicization beyond the Great Wall: China's Xinjiang Uighur Autonomous Region. Leicester: Matador, 2005, s. 17. ISBN 1-904744-88-5.
- ↑ Nick Middleton: Deserts: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press, 2009, s. 39. ISBN 978-019-956430-9.
- ↑ The spatial distribution patterns of biological soil crusts in the Gurbantunggut Desert, Northern Xinjiang, China. Elsevier. [dostęp 2011-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-14)]. (ang.).